Hıçkırık Nedir ?
Göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran diyafram kasının aniden kasılması sonucu ses telleri arasındaki açıklığın istem dışı kapanması ve bu esnada ani soluk alımı ile oluşan sesle oluşur. Hıçkırık, sık görülen ve kendiliğinden sonlanan bir rahatsızlıktır. Nadiren 2 günden uzun, bazen de 1 aydan fazla sürebilir.
Hıçkırık, frenik sinirin uyarılması ile gelişmektedir. Hemen herkesin zaman zaman yaşadığı bir durumdur. Hıçkırığın tıp dilinde “singultus” denir.
Hıçkırık süresine göre 3 gruba ayrılmaktadır:
- 48 saate kadar sürebilen hıçkırık atakları,
- 48 saatten, 1 aya kadar sürebilen persistan hıçkırık,
- 1 aydan daha uzun süren inatçı hıçkırık
Hıçkırıklar; çoğunlukla mide gazı, sıcak ve baharatlı yemekler, sinir bozukluğundan kaynaklanır. Ayrıca; bazı kalp, karaciğer, bağırsak ve pankreas hastalıkları ve pnomoni de görülebilir. 2 saatten fazla süren hıçkırıklarda, doktora başvurmak gerekir. Kadınlarda hıçkırığın sebebinin yüzde 93’ü psikolojik kökenlidir. Hıçkırık, kalp krizinin tek belirtisi de olabilir kardiyak risk faktörleri olan hastalarda EKG ile değerlendirme gerekir.
Hıçkırık sebepleri nedir ?
- Psikolojik nedenler: Heyecanlanmak, korkmak, düşünme süresi ayarlamak, stres yaşamak
- Toksik ve metabolik sebepler: Alkol, ilaçlar, diyabet, üremi
- Ameliyat sonrası sebepler: Genel anestezi
- Santral sinir sistemine bağlı sebepler: Tümörler, travma, menenjit, damarsal sebepler.
- Diyaframın uyarılması: Mide şişmesi, mide fıtığı, karaciğer büyümesi, dalak büyümesi
- Çeşitli ilaçlar (steroidler, benzodiazepinler), glokom (göz tansiyonu), kulakta yabancı cisim, kıl, farenjit, guatr, zatürre, perikardit (kalp zarı iltihabı), kalp krizi, astım, tümörler gibi pek çok etken vagal siniri uyararak hıçkırık sebebi olabilir.
Hıçkırık tedavisi, hıçkırık nasıl geçer?
Kısa süreli hıçkırık atakları çoğu zaman kendiliğinden geçmektedir. Hıçkırık tedavisinde çok sayıda geleneksel yöntem, ilaç tedavileri, hipnoz, akupunktur ve cerrahi yöntemler mevcuttur. Bilinen yöntemlerin çoğu kişisel gözlem ve klinik tecrübe ürünü olup kontrollü çalışmalarda denenmemiştir. Basit hıçkırık ataklarının çoğu kendiliğinden sonlanır.
1- Hıçkırığı geçirme manevraları
- Solunum manevraları : Aksırma, ani iç çekme, tiroid kıkırdağına bası, valsalva manevrası, nefes tutmak, bir naylon poşetin içine solumak
- Nazofarenksin Uyarılması
- Kataterle nazofarenksin doğrudan uyarılması
- Buzlu su ile gargara yapmak, uvulanın kaşıkla kaldırılması
- Toz şeker, sert bir ekmek parçası, sirke veya yer fıstığı yağı yutmak
- Bardağın karşı kenarından su içmek
- Nazofarenksi bir pamuklu çöple uyarmak
- Dili dışarı doğru çekmek
- Limonu ısırmak
- Korkutulmak, korkmak
- Amonyak koklamak
- Göz kürelerine basmak, karotis masajı, digital rektal masaj; vagal uyarıyı artırır
- Dizleri göğüse doğru çekerek ya da yaslamak suretiyle göğüse baskı uygulamak
2- İlaç tedavisi
- Antipsikotikler:
- Klorpromazin (Largactil ampül) en sık kullanılan ilaç tedavisidir.
- haloperidol
- Antikonvülzanlar (Fenitoin, valproik asit, karbomazepin, gabapentin)
- Myorelaksanlar (Baklofen, siklobenzaprin)
- Santral sinir sistemi stimülanları (Metilfenidat)
- Antiaritmikler (Kinidin sülfat)
- Dopamin antagonistleri (Metoklopramid, domperidon)
- Trisiklik antidepresanlar (Amitriptilin)
- Diğer
- Nefopam (Santral etkili nonopioid analjezik)
- Olanzapin, amantadin, marijuana
- Defoaming ajanlar (ör. simetikon)
- Nane yağı
- PPI
- Nifedipin
- Midazolam
- Lidokain
- Deksametazon, sertraline
Kaynaklar
- Payne BR, Tiel RL, Payne MS, Fisch B. Vagus nerve stimulation for chronic intractable hiccups. Case Report. J Neurosurg 2005; 102:935-7.
- Kobayashi Z, Tsuchiya K, Uchihara T, et al. Intractable hiccup caused by medulla oblongata lesions; a study of an autopsy patient with possible neuromyelitis optica. J NeurolSci 2009; 285:241-5.
- Büyükhatipoğlu H, Sezen Y, Yıldız A, et al. Hiccups as a sign of chronic myocardial ischemia. South Med J 2010; 103:1184-5.
- Fass R, Higa L, Kodner A, Mayer EA. Stimulus and site spesific induction of hiccups in the oesophagus of normal subjects. Gut 1997; 41:590-3.
- Albrecht H, Stellbrink HJ. Hiccups in people with AIDS. J Acquir Immune Defic Syndr 1994; 7:735.
- Çelik T, Köse S, Bugan B, et al. Hiccup as a result of late lead perforation: report of two cases and review of the literature. Europace 2009; 11:963-5.
- Davenport J, Duong M, Lanoix R. Hiccups as the only symptom of nonST segment elevation myocardial infarction. Am J Emerg Med 2012; 30:266.
- Hong L, Zhao Y, Zhang X et al. Reversel effect of electroacupuncture on the symptom of intractable hiccups in hepatitis B virus carriers. J Pain Symptom Management 2008; 35:335-6.