Apandis Gerçekleri

• Klinisyenin malpraktis zirvesidir.
• Apandis, apandisit olduğu anda mahkemeye doğru ince beyaz çizgi oluşur.
• Sinsi ve hilekar olan apandisit konumuz olmakta.
• Bir kere %9 ortalama ile cerrahi acillerin bir numarası.
• İstahsızlık, bulantı, kusma ve umblikalden sağ alt kadrana yansıyan ağrı sadece kitap okuyabilen apandislerin apandisit olması sonucu görülür.
• Kırk sekiz saat sonra rüptüre olma ihtimali katlanarak artan apandisit doğduğu andan itibaren izole epigastrik, sol alt, sağ üst hatta sırt ağrısı ile semptom verebilir. Gebelerdeki apandis yer değişikliklerini saymadık bile. Kronik apandisit diye bir tanımlama başlamıştır ki, aylarca süren apandis inflamasyonu içindir. En az seksen doktoru mahkemeye götürür. Tipik klinik beklemeyin, sağ alt değil, en azından vücudun sağ taraf ağrısı olarak aklınızda kalsın.
• Hastalarının %80’inde lökositoz olur, bu iyi haber. Nötrofil hakimiyeti, sağ taraf ağrısı (+) ama görüntüleme (-) olsa bile akut batın konsültasyonu istenmelidir. O da taburcu derse hasta ile apandisit anlaşması yapılmalı, ben olmasam bile meslektaşım sizinle ilgilenecek denilmelidir.
• CRP mi, evet aynen öyle. Kitap kurtları isteyebilir, ama klinik pratik maalesef farklı işler, lökositoz bile güvenilir değil iken CRP rafın en gerilerinde kalmalıdır.
• Tam idrar tahlili de hep gündemdedir ve doğru karardır. Apandis hastalanırsa idrarda bakterisiz lökosit oluşabilir. Unutmamak gerek, apandisit tek klinik bulgu ile parlamaz. Klinik kararda iki seçeneğin vardır. Akla en yatkın klinik tanıya öncelik verir, ense sertliği, ateş yüksekliği, bilinç bulanıklığı menenjittir dersin, ya da, temkinli gider, mortal hastalığı olan bile klinikten fakir kalabiliri hatırlar, eylemini öyle seçersin. Tıbbın mühendislikten farkı budur, huzur yoktur.
• Batın tomografisi iyidir, gerekir. Çocuk ve gebe hastalar için uygun olmamakta, yerine MR kullanılabilmekte, apandisit olan apandis görüntülenemediyse MR’daki sekonder bulgular (ödem, sıvı) tanısal olabilmektedir. Batın USG radyasyondan fakir ve pratiktir ama perfore apandisitleri kaçırabilir.
• Laparoskopi bulundu, kalıntı apandis kavramı doğdu. Apandisitin tümünün batından çıkarılamamasına denir, içeriye saplanıp kalmıştır. Kalıntılar tekrar apandisit olabilir, skar dokusu olanlar da bile rahatsız hissedin.
• Daha bitmedi, sırada uç apandisitler var. Distale sınırlı apandisit var ise görüntüleme hastalığı kaçıracaktır. Olgunlaşması için klinik takip gerekecek, viseral/parietal karın ağrısı tanımlaması anlaşılacaktır. Hasta acilin içinde oyalansın ama yiyip içmesin çünkü biraz sonra ameliyata alınacak.
• Ayırıcı tanılarınız olsun, batın kapalı bir yer sonuçta ve içinde bir sürü organ var. Ektopik gebelik, over torsiyonu, tuba ovaryen apse. Karın ağrısı olan hastanın testis torsiyonu olabilir mesela.
• Epiploik apandisit cerrahi karın değildir ama hastalarının genellikle batını açılır çünkü apandisiti taklit eder, her anlamda hem de. Beyaz küre yüksekliği, iştahsızlık, karın ağrısı gibi. Radyoloji notuna bakın bakalım, apandisit mi diyor, epiploik mi diye.
• Antibiyotikle tedavi yolları denenmiş ama genellikle gemi karaya oturmuştur. Harbi tedavi gram (-)/anaerob etkinlikli IV antibiyoterapi ve cerrahidir. Neden mi, çünkü antibiyotikle kuruttuk dersin bir yıl sonra tekrar hortlar apandisit.
• Mahkemeler acilden kurtulan apandisitler için sizinle iletişim kurmaya çalışacaktır, izin vermeyin.

Karın ağrısı

DOI: 10.1016/j.emc.2009.09.003

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa