Ayak bileği kemiklerinin yaralanmaları
Ayak bileği kemikleri tibia, fibula ve talus’u içerir. Ayak bileği de eklem kıkırdağı, eklem kapsülü ve ligamentlere dayanara eklem stabilitesini sağlamaktadır.
Ayak bileği yaralanmalarının tedavisi eklemin stabilitesine göre şekillenir. Ayak bileği yaralanmalarına çok sık rastlanılır ve sıklıkla kemik ve ligament yapılarının kombinasyonunu içerir. Otowa ayak bileği kurallarına göre ayak bileği grafileri çekilmelidir. Ottowa ayak kuralları ayağa basarak 4 adım atamama ve 5. metatars tabanında veya navikuler kemik üzerinde hassasiyet varsa grafi çekilmesini önerir. Ottawa ayak bileği kurallarının sensitivitesi %98-100’dür.
Ayak Bileği Kırıkları Hangi Kemikleri İçerir ?
1. Lateral malleol kırıkları; inversiyonla birlikte görülen basit avulsiyon kırıklarından ayrışmayla birlikte deplase kırıklara kadar çeşitlilik gösterir. Düz grafiler tanı koymak için genelde yeterlidir
Tedavi ;
- Basit kırıklar üzengi veya posteriyor kısa bacak ateli yapılmalıdır. 7-10 gün sonra ortopedi poliklinik kontrolü önerilmelidir.
- Açık ve deplase kırıklar için ortopedi konsültasyonu isenmelidir.
2. Medial Malleol Kırıkları
Medial malleol kırıkları, eversiyon yaralanmalarıı veya dış rotasyon sonucu oluşur. Bu kırıklar sıklıkla deltoid ligament yaralanmalarıyla beraber görülür. Maisonneuve kırık varlığını belirlemek için proksimal fibulayı palpe ederek muayene edilmelidir.
Düz grafiler tanı için sıklıkla yeterlidir.
Tedavi;
Tedavisi lateral malleol kırıklarına benzer; bununla beraber deltoid ligamentte önemli bir yaralanma gelişirse rehabilitasyon süresi uzun olacaktır.
Kapalı yaralanmaları olan hastalar üzengi ve posteriyor kısa bacak ateliyle taburcu edilebilir.
Koltuk değnekleri ile ayak üzerine basılması engellenir ve 2-3 gün içinde ortopedi poliklinik kontrolü önerilir.
3. Posteriyor Malleol Kırıkları
Sadece posteriyor malleolü içeren yaralanmalar nadirdir. Sıklıkla posteriyor tibiofibular ligamenti içeren avulsiyon yaralanmaları sonucudur. Izole ise atel ile konservatif tedavi edilebilir. Bu kırıklarda diğer yaralanmalarla veya eklem instabilitesiyle ilişkiliyse ortopedi konsültasyonu istenmelidir. Bimalleoler ve trimalleoler kırıklar anstabil kabul edilmeli ve ortopedi ile konsülte edilmelidir.