Bilinci Bozan Lezyonların Lokalizasyonu
- Supratentoriyel,
- İnfratentoriyel
- Yaygın (diffuz)
Etyoloji:
- İntrakranial basıncı artıran veya beyinsapına bası yapan; Supratentoriyel lezyonlar, menengial enfeksiyonlar veya SAK
- Beyinsapına bası yapan posterior fossa ve bayinsapı lezyonları
- Serebral hemisferleri diffuz bir şekilde tutan metabolik, endokrin veya anoksik ensefalopatiler
- Jenaralize tonik klonik nöbetler
Hastaya İlk Uygulanacak Ampirik Tedavi : DONT
- IV %50 dextroz sol.(25gr). 50 CC PUSE veya %20 dextroz 125cc
- Oksijen,
- Naloksan 0.4-2.0 mg IV
- Tiamin (en az 100mg)
Bilinç bozukluğuna yol açan nedenler, TIPPS AEIOU mnemonic ile hatırlanabilir
- T= trauma, tumor, temperature
- I=infection (SSS ya da sistemik)
- P=psychiatric, porphyria
- P=poisoning (zehirlenme)
- S= space occupying lesions (yer kaplayan oluşumlar), stroke, shock,subarachnoid hemorrhage (SAK), seizure (nöbet)
- A= alcohol
- E=endocrine, exocrine, electrolytes
- I= insulin (diabet)
- O=oxygen (hipoksi), opiates
- U= üremia (renal hastalıklar)
Bilinçsizlik durumunda, delirium, demans ve psikozun ayırıcı tanısı yapılmalıdır.
KONFÜZYON
- Uyanık, çevrenin farkında değil, uyarana uygun tepki yoktur, Dezoryente,düşünceler karmaşık, bellek, algılama ve dikkat bozulmuştur.
- E4M6V4
DELİRİUM
- Konfüzyona heyecanda artma, ajitasyon, motor ve duygusal irritablite, anormal mental fenomenler eklenmiştir.
- Reversibl bir psikotik episottur.
- İllusyon ve hallisunasyonlar olur
- Otonom sistemi bulguları: midriasis, taşkardi, hiperhidroz olabilir.
- Ateş yüksekliği, enfeksiyonlar ve entoksikasyonlar bu tabloyu doğurabilir (barbiturat, cimetidin, metildopa, fenitoin, propanolol, trisiklik antideprasanlar)
- E4M5V4
LETARJİ (somnolans, hypersomni Devam eden, uzun süren uyku durumudur.
- Uyandırılır, stimulus kaldırılır kaldırılmaz uyur.
- E3M5V4
STUPOR
- Uyarıya cevap azalmıştır. Hasta zor uyanır. Uyandırıldığında tepkileri yetersizdir.
- Etrafından habersizdir. Sonra olanları hatırlamaz.
- Sfinkter kontrolü kısmen vardır.
- Yakalama ve emme refleksleri görülebilir.
- EMV: 353
KOMA
- Bilincin tama veya tama yakın kayıp halidir.
- Uyarılması olanaksızdır.
- Çoğu refleksler kaybolmuştur.
- E2M4V2 veya daha azdır.
Biliç Bozukluğu progresif ise SVO dan uzaklaşılır zehirlenme ön plana geçer
Biliç Bozukluğunda Baş ve gözlerin pozisyonu; Hemisferik lezyonlarda hasta lezyonuna bakar,Pons lezyonlarında hasta felcine bakar.
Tek yönlü dilate ve yanıtsız pupilla: Temporal lob herniasyonu sonucu gelişmiş III. kranial sinir felcine bağlıdır.
İğne ucu gibi pupillalar: Pons kanamalarında ve infarktlarında görülür. Ayrıca opiat ve pilokarpin de myotik pupil oluşturur.
Okulsefalik refleks( TBGH) patolojisi: Pons ve mezensefalon seviyesinde lezyonu gösterir.
•Siliospinal refleks alınmıyorsa: Alt beyin sapı tutulmuştur.
Hikaye ye göre bilinç bozulmasının nedenleri
- Ani oluşan koma ; Beyinsapı stroku, SAK (anevrizma rüptürü)
- Hızlı gelişen koma (lateralizasyon var) SAK, İSH
- Yavaş gelişen; Tm, abse, kronik subdural
- Lat. Bulgu yok, öncesinde konf, delirium+; Toksik- metabolik komlar, menenjit.
Komadan önce yol gösteren şikayetler;
- Baş ağrısı;———– SAK
- Göğüs ağrısı;———– MI veya aort diseksiyonu,
- Ense sertliği; ————-meningo ansefalit,
- Vertigo; ———–beyinsapı infarktının öncü belirtisi olabilir
- Bulantı ve Kusma —- genellikle zehirlenme belirtisidir
Toksik, metabolik sebepleri taklit eden yapısal lezyonlar
- SAK,
- Sinüs ven trombozu,
- Kronik veya iki yanlı subdural kanama,
- Vaskülit,
- Demyelizan hastalıklar
- Menenjit gibi diğer yaygın veya çok odaklı hastalıklar vardır.