Eklampsi Kafa İçini Etkiler mi (Adım Adım Risk Çözümlemesi)

Pre-eklampsi

‘Şarkı yol göstericiydi’

Hermann Broch

İmpkralya

Öngörülebilirdi desem inanır mıydın. Biliniyordu, çoktan anlaşılmıştı. Vadesi geçmiş üzülmelere gerek kalmazdı. Merak etme bir hakkın daha var demek isterdim ama yok. Beş eylemin okuycuyla paylaşıldı. Otuz iki yaşında postpartum 8. günde olan hastan baş ağrısı ile acile başvurdu. Risk madde madde sisteme yükleniyor dostum.

• Testlere pek güvendin: Hayatımın en şiddetli baş ağrısı dedi. Daha önce böylesini tatmadığını söyledi. Beyin tomografisini (BT) çektin, normal olduğunu görünce öyle bir rahatladın ki hastayı ilk otobüsle eve gönderdin. Risk: Bazı subaraknoid kanamalar (SAK) öyle hemen tanılanmaz, lomber ponksiyon (LP) ister. Bazılarını ise, 1 haftalık diyelim, BT göremez. Yaşlanmış kanamalar ormanın derinliklerindeki Ork mağaralarında saklanır.

• Hemen tanı koydun: Sinüzit dedin işin içinden çıktın. Hasta zaten sana amoksisilin kullandığını söylemedi mi. Bir dakika, evet evet yeni bir yaklaşımda bulundun, ilacın gramını arttırdın. Risk: Rinore yok. Postnazal akıntı zaten hiç olmadı. Fasiyal/diş ağrısı ne gezer. Hemen tanıya ulaşma çaban doğruyu kaçırdı.

• Ayırıcı tanıları hor gördün: Tıp yok ayırıcı tanı var dedi, doğru söyledi. Risk: Nontravmatik baş ağrısında klinisyenin aklına gelebilecek mortaller SAK ve menenjit ile sınırlı kalmamalı. Beyin tümörü, temporal arterit, psödotümör serebri, karbonmonoksit zehirlenmesi, glokom, karotis diseksiyonu, kavernöz sinus trombozu, pre-eklampsi/eklampsi, post-LP baş ağrısı. Tüm bu potansiyelleri bir çırpıda keke un yaptın. Atipik, akut başlangıçlı, uykudan uyandıran ağrılardan ve benzer öyküsü olmayandan kork derim.

• İlacımı getirin: Diyelim ki sinüzite bağlı ağrısı var, ki öyle değil, viral etkenler önde olurdu. Makrolid-kinolon grubu etkin, amoksisilin-doksisiklin veya TMP/SMZ değil. Risk: Sinüzit, baş ağrısının en sık tanılanan yanlış fiyongu. Aynı zamanda yersiz tedavi edilme çabası içinde boğulmakta. Hiçbir ilaç masum olmadığı gibi beraberinde yan etkilerini getirdi.

• Tomografiyi yorumlayamadın: Sol maksiller mukozadaki incecik kalınlaşmayı gördün ama hava-sıvı seviye bulamadın. Bir mm’lik sert mukoza taburculuk kararın için yeti de arttı bile. Risk: Hasta acil dışına adımını atmadan tomografi radyolog tarafından raporlanmalı. Pratikte böyle olmamakta. Işık 24 saat sonra raporlanır, hasta yatar-kalkar tanısını evinde öğrenir. Acilin tüm tomografileri anlık yorumlanıp ıslak imzalarına kavuşmalıdır kaptanlar.

Ulrich

Doğru tanı postpartum eklampsi. Öykü, şiddeti benzersiz ağrı, tetkiklerin tanıdan fakirliği ve yanlışa sığınma risk imparatorluğunu köpük köpük oluşturdu. Hastanın MR’ında karotis ve vertebral arter sulama alanlarında diffüz kanama saptandı. Triplejik iki çocuk annesi işsiz olarak hayatına devam eder.
Gündüz
Kaiksow FA, Bhatnagar D.“BABY, BABY I’VE GOT HEADACHE”. J La Stata Med Soc 2015;167:151.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa