Yüz Felci (Bell Paralizisi)

Yüz felci, akut olarak başlayan, genellikle yüzün tek taraflı üst ve alt bölümünün felcidir. Fasiyal sinir paralizileri birçok farklı nedene bağlı; genetik faktörler, viral enfeksiyona bağlı gelişen vasküler iskemi ve inflamasyon, otoimmun hastalıklar, temporal kemik fraktürleri, baş-boyun tümörleri, santral sinir sistemi lezyonları yer almaktadır. Ancak tüm bu bilinen nedenlere karşın fasiyal paralizilerin büyük çoğunluğu “idiopatik” ya da “Bell paralizisi” olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yüz felcinde hastaların yaklaşık %80-85’inde ilk üç ay içerisinde spontan ve tam iyileşme görülür.
Tedavi başarısını kortikosteroidler arttırır.
Kortikosteroid tedavisi ile birlikte ya da tek başına antiviral ajanların tedavide rutin olarak kullanılması ile ilgili kesin ve yeterli klinik kanıtlar henüz elde edilememiştir.
Ayrıca yüz felci hastalarının az bir kısmında erken dönemde yapılacak dekompresyon cerrahisini destekleyen yayınlar olmakla birlikte, tedavideki yeri hala tartışmalıdır ve ileri çalışmalarla desteklenmesi gerekmektedir.

Yüz felci tanısı

Bell paralizisi için gerekli olan minimum tanı kriterleri
Taverner tarafından tanımlanmıştır.

Yüzün bir tarafındaki tüm kas gruplarının paralizisi olmalıdır.
Ani başlangıçlı olmalıdır
Santral sinir sistemi bulguları olmamalıdır
Serebellopontin köşe ya da kulak hastalıklarının belirtileri olmamalıdır.

Yüz felci başlangıç semptomu genellikle parezidir ve fasiyal zayıflık/paralizi bir-iki gün içerisinde progresyon göstererek üç hafta içerisinde en üst seviyeye çıkar. Fasiyal sinirin diffüz tutulumuna bağlı olarak tüm fasiyal kaslarda paralizi görülebilir. Hastalarda tipik olarak muayenede tek taraflı fasiyal ve platisma kaslarının hareketlerinde azalma, alın ve ağız köşesinde sarkma, göz ve ağız kapanmasında güçlük saptanır.
Bazı hastalarda dilin 2/3 ön kısmında tat duyusunda azalma/kayıp, lakrimal veya tükürük bezlerin salgılarında değişiklik de görülebilir. Kulak ağrısı ya da disakuzi eşlik edebilir. Ayrıca aurikula ya da dış kulak yolunda vezikül olup olmadığı (RamseyHunt sendromu), nörolojik ve işitsel semptomların varlığı sorgulanmalıdır.

Yüz felci tedavi

Kortikosteroidler, semptomlar 72 saat içinde başlamış ise,
- Prednizalon 60mg/gün 1 hafta
Antiviral ajan:
- Valasiklovir 1000 mg 3X1 veya Asiklovir 400 mg 5x 1 1 hafta
- (Fark %7: American Academy of Neurology (2012), JAMA (2009)

- Cochrane review (2009): steroid verilse de antiviral tedavi gereksizdir.

Kurumayı önlemek amacıyla suni göz yaşı ve yağlı göz merhemi ve uymadan önce gözlerin açık kalmasına engel olacak şekilde kapatma uygulaması faydalıdır.

Yüz Felci Tedavileri Karşılaştırması

Prednisolon+valasiklovir alan grupta %72,
Prednisolon+plasebo alan grupta %71,
Valasiklovir+plasebo alan grupta ise %58 olarak bulunmuştur.
Böylece kombinasyon tedavisinin tek başına kortikosteroid tedavisine bir üstünlüğünün olmadığı rapor edilmiştir.
Sonuç olarak halen önerilen tedavi steroid ve antiviral tedavi kombinasyonudur. Tek başına antiviral tedavi önerilmemektedir.

Kaynaklar

Lockhart et al. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Oct 7;(4):CD001869.
Gronseth, Paduga and AAN. Neurology. 2012 Nov 27;79(22):2209-13.
de Almeida, et al. JAMA. 2009 Sep 2;302(9):985-93.
Lalwani Ak. Current, Otorinolaringoloji-Baş ve Boyun Cerrahisi Güneş, Ankara. 2005, pp.885-930.
Taverner D, Kemble F, Cohen SB. Prognosis and treatment of idiopathic facial (Bell’s) palsy. Br Med J 1967; 5579: 581-582.
Murakami S, Mizobuchi M, Nakashiro Y, Doi T, Hato N, Yanagihara
N. Bell palsy and herpes simplex virus: identification of viral DNA in endoneurial fluid and muscle. Ann Intern Med 1996; 124: 27-30.