NIH inme skalası
NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale)
NIHSS acilde inme ciddiyetinin saptanması için kullanılan standart bir testtir. NIHSS onbir kategorisi (15-başlık) olan çabuk değerlendirilen güvenir ve skor olarak infarkt hacimi ile uyumlu olan nörolojik değerlendirmedir.
NIH inme Skalası Talimatları
1a Bilinç DüzeyiEndotrakeal tüp, dil bariyeri, veya orotrakeal travma/bandaj nedeniyle engellenirse bir cevap seçmelir. | Uyanık | 0 |
Hafif uyarıya hemen cevap veriyor | 1 | |
Israrlı veya güçlü veya ağrılı uyarana cevap veriyor | 2 | |
Cevapsız veya sadece refleks cevabı var | 3 | |
1b Bilinç Düzeyi Soruları (Kaç yaşındasın, hangi aydayız) Afazik ve strupordaki sorulara cevap veremeyen hastalarda verilecek skor 2‘dir.Endotakeal entubasyon, orotrakeal travma veya ciddi dizartriye bağlı konuşmaya engel oluşturan durumlar veya sekonder afazi nedeniyle oluşmayan problemlerde hastalara 1 puan verilebilir | iki soruya doğru cevap | 0 |
Bir soruya doğru cevap (veya entübe, dizatri, dilimizi bilmiyor) | 1 | |
iki soruya yanlış cevap, afazik veya koma | 2 | |
1c Bilinç Düzeyi Emirleri(Gözlerini aç kapa, sağlam eli aç kapa) | ikisini de yapıyor | 0 |
Birisini yapıyor | 1 | |
Hiçbirisini yapamıyor | 2 | |
2- Bakış | Normal | 0 |
Parsiyel bakışl parezisi, bir veya iki gözde bakış parezisi | 1 | |
Gözlerde forse deviasyon, total parezi (okülosefalik refleks ile düzelme yok) | 2 | |
3- Görme Alanı | Vizüel kayıp yok | 0 |
Parsiyel hemianopsi | 1 | |
Komplet hemianopsi | 2 | |
Bilateral hemianopsi veya körlük (kortikal körlük dahil) | 3 | |
4- Fasiyal Paralizi (Bilinç kapalı ise ağrılı uyarana mimik yanıt) | Yok, simetrik hareket ediyor | 0 |
Hafif paralizi, NLS silik, asimetrik gülümseme | 1 | |
Alt yüzde parsiyel paralizi (tam veya tama yakın) | 2 | |
Yüzün üst ve altında tek tam paralizi veya çift taraflı veya koma | 3 | |
5- Motor (Kollar)Kollar uzatılmalı (avuç aşağıya), 90 derece otururken) veya 45 derece (yatıyorken). Kolda 10 sn öncesinde düşme skorlanır.6- Motor (Bacaklar)Bacağı 30 derece yukarıda tutturulur (hasta devamlı yatar pozisyonda test edilmelidir). 5 sn’den önce düşerse skorlanır. | Normal çarpmaz) | 0 |
Tutuyor ama tam değil (düşsede yatağa | 1 | |
Yerçekimine direnemiyor (yatağa düşer ve çarpar) | 2 | |
Minimal hareket var | 3 | |
Hiç hareket yok | 4 | |
Ampulte | ||
5A Motor Sol Kol =5B Motor Sağ Kol =6a- Motor Sol Bacak =6b- Motor Sağ Bacak = (Hepsi ayrı ayrı hesaplanıp toplanır) | ||
7- Ekstremitede Ataksi | Yok (afazik veya hemiplejik hasta da dahil) | 0 |
Tek ekstremitede var | 1 | |
Üst ve alt ekstremitede var | 2 | |
Değerlendirilemiyor | X | |
8- Duyu | Normal | 0 |
Hafif-orta şiddette tek taraflı kayıp ama hasta dokunuşu hissediyor veya afazik veya uyanıklık bozukluğu | 1 | |
Tek taraflı tam kayıp (hasta dokunuşu bile algılamıyor) veya iki taraflı duyu kaybı veya yanıt vermiyor | 2 | |
9- Konuşma | Normal | 0 |
Hafif-orta şiddette afazi (zor ama kısmen bilgi alışverişi var) | 1 | |
Ağır afazi (hiç bilgi alış verişi yok) | 2 | |
Sözel ifade ve anlama yok veya komada | 3 | |
10- Dizartri | Yok | 0 |
Hafif-orta şiddette dizartri, anlaşılıyor | 1 | |
Anlaşılmaz artikülasyon, anartri veya mutizm | 2 | |
11- ihmal | Yok, değerlendirilemedi (görme kaybı varsa duysal söndürme olmamalı) | 0 |
Tek modalitede söndürme | 1 | |
Birden fazla modalitede ihmal | 2 | |
NIH İnme Skalası Test Kartı (Okutunuz)
| ||
NIH İnme Skalası Test Kartı (Tekrarlatınız)•BABA, TIPATIP, HAFTA, TARiFE, KAHVERENGi, FUTBOL MERAKLISI |
Resimde 1 Gördüğünüzü Anlatınız
Resimde 2 Gördüğünüzü Adlandırınız
Bilinç
1a. Bilinç seviyesi: Değerlendirme endotrakeal tüp, dil sorunu ya da orotrakeal travma / bandaj tarafından engellense bile uygun bir puan verilmeli. Üç puan ancak ağrılı uyarana yanıt yok ise verilmeli (refleks postür yanıtı olabilir).
1b. Bilinç soruları: Hastaya ay ya da yaşı sorulur. Yanıt doğru olmalıdır, “neredeyse doğru” kabul edilmez. Hasta endotrakeal tüp, dil sorunu, orotrakeal travma / bandaj ya da afazi dışında başka bir engel nedeni ile konuşamıyor ise 1 puan verilir. İlk yanıtın doğru olarak kabul edilmesi ve doktorun hastaya ipucu vermemesi çok önemlidir.
1c. Bilinç emirleri: Hastadan gözlerini açıp – kapaması ve paretik olmayan elini sıkması – açması istenir. Eller kullanılamıyor ise tekli başka bir emir verilir. Tartışmasız biçimde bir çaba harcanıyor ama güçsüzlük nedeni ile hareket uygulanamıyor ise normal kabul edilir. Hasta emre uymuyor ise hareket gösterilir ve hastanın tekrarlaması beklenir. Travma, ampütasyon ya da başka bir sakatlık varsa duruma uygun emir verilmelidir. Yalnızca ilk denemeye puan verilmelidir.NH inme Skalası Talimatları
2.Bakış: Yalnızca horizontal bakış değerlendirilir. istemli ya da refleks (okülosefalik) göz hareketlerine puan verilir, kalorik test yapılmaz. Hastada bakış deviasyonu var ve istemli ya da refleks aktivite ile yenilebiliyorsa 1 puan verilir. izole periferik , V ya da V. sinir parezisi varsa 1 puan verilir. Tüm afazik hastalarda bakış değerlendirilebilir. Oküler travma, bandaj, daha önceden var olan körlük ya da başka bir görme kusuru varlığında hastada refleks hareketler değerlendirilir ve puan verilir. Hasta ile göz teması kurup etrafında dönmek bazen parsiyel bakış parezisini yenmekte yararlı olabilir.
3.Görme alanı: Görme alanları (üst ve alt kadranlar) karşılaştırma yöntemi ile test edilir, parmak sayma ya da tehdit etme kullanılır. Hasta eğer hareket eden tarafa uygun olarak bakıyorsa normal olarak değerlendirilebilir. Tek taraflı körlük/hasar varsa sağlam göz tek başına değerlendirilir. Net bir asimetri var ise (kadrantanopsi dahil) 1 puan verilir. Herhangi bir nedenle körlük var ise 3 puan verilir. Çift taraflı uyarı bu aşamada yapılır: söndürme varsa 1 puan verilir ve 11. soruda yanıt olarak kullanılır.
4. Fasiyal parezi: “Dişlerinizi gösterin” “kaşlarınızı kaldırın gözlerinizi kapatın” anlaması bozuk ya da bilinci kapalı hastada ağrılı uyarana yanıt simetrisini değerlendirin. Muayeneyi engelleyen bandaj, travma, vb varsa mümkün olduğu kadar uzaklaştırıp bakılmalıdır.
5 ve 6. Motor yanıt: Kol-bacak: Ekstremite uygun pozisyonda incelenir. Kollar uzatılır, eller aşağıya dönük, 90 (oturur) ya da 45 (yatar) derecede tutulur; bacak 30 derecede (hep yatarak test edilir) tutulur. “drift”: kollar 10 saniye, bacak 5 saniye tutulamaz ise işaretlenir. Afazik hastada göstererek, teşvik ederek yaptırılmaya çalışılır – ağrılı uyaran kullanılmaz. Önce sağlam taraftan başlanır her ekstremite sırayla test edilir.
7. Ekstremite ataksisi: Tek taraşı serebellar lezyon bulmayı hedeşer. Gözler açık test edilir. Görme alanı kaybı varsa korunmuş alanda test edilmeye dikkat edilir. Her iki tarafta parmak-burun ve diz-topuk testi yaptırılır ve ancak kas gücüne orantısız ise ataksi olarak kayıt edilir. Anlamayan ya da paretik hastada ataksi yoktur. Ampütasyon ya da eklem füzyonu varsa değerlendirmeye alınmaz.
8. Duyu: iğneyle teste duysal yanıt ya da yüz buruşturma; bilinç değişikliği ya da afazisi olan hastada ağrılı uyarandan kaçma reaksiyonu değerlendirilir. Yalnızca inmeye bağlanan duyu defisiti kayıt edilir. Hemisensori kaybı değerlendirmek için yeteri kadar alan test edilmelidir (kollar, bacaklar, gövde, yüz). “Ağır – tam” kayıp – 2 puan, ancak söz konusu kayıptan emin olunursa verilir. Afazik ya da bilinç değişikliği olan hastaya büyük olasılık ile 1 ya da 0 verilir. Beyin sapı lezyonu olan ve iki taraşı duyu kaybı olan hastaya 2 puan verilir. Hasta yanıt vermiyor ve kuadriplejik ise 2 puan verilir. Komadaki hastaya (soru 1a=3) doğrudan 2 puan verilir.
9.Konuşma: Baştan beri yapılan testten bilgi edinilir. Aşağıdaki resimde olanları tarif etmesi istenir, resimdeki nesne resimlerini isimlendirmesi istenir, ekteki cümle serisini okuması istenir. Anlama üstte yapılan ve tüm test boyunca alınan yanıtlarla değerlendirilir. Görme testi engelliyor ise hastanın eline konan nesneleri isimlendirmesi istenir, tekrarlama ve cümle kurma yaptırılır. Entübe hastaya yazı yazdırılır. Komadaki hastaya (soru 1a=3) doğrudan 3 puan verilir. Muayeneyi yapan kişi bilinç değişikliği olan hastada bir puan seçmeli ancak 3 puan yalnızca hiç ses çıkartmayan ve tekli emirlere uymayan hastaya verilmelidir
10. Dizartri: Normal olduğu düşünülen hastadan ekte verilen listeden kelimeleri okuması ya da tekrarlaması istenir. Ağır afazi varsa spontan konuşmanın artikülasyon netliği değerlendirilir. Entübasyon ya da başka konuşma engeli varsa değerlendirmeye alınmaz. Hastaya neyin test edildiği söylenmez.
Söndürme ve ihmal: Test boyunca ihmal hakkında yeterli bilgi alınabilir. Eğer hastanın görsel çift eşzamanlı uyaranı engelleyen ciddi bir görsel kaybı varsa ve eğer duysal söndürme yoksa skor normaldir. Eğer hastada afazi varsa ama her iki tarafı da etkilemiş görülüyorsa, skor normaldir. Mekan ihmali ya da anozognozi de anormallik bulgusu olarak kabul edilebilir.
Modifiye Rankin Skalası
- Grad Tanımı
0 Hiç semptom yok
1 Belirgin sakatlık yok, semptomlara rağmen hasta günlük aktivitelerini ve görevlerini yerine getirebiliyor
2 Hafif sakatlık; geçmişte yaptığı bütün olağan görev ve aktiviteleri yapamıyor ama yardım olmaksızın kendi işlerini yapabiliyor
3 Orta derecede sakatlık; kendi işlerini görmek için kısmen yardıma ihtiyacı var, ama kendi başına yardımsız yürüyebiliyor
4 Ağır sakatlık; yardımsız yürüyemiyor ve yardımsız bedensel ihtiyaçlarını karşılayamıyor
5 Çok ağır sakatlık; yatağa bağımlı, inkontinan ve devamlı bakıma ve dikkate muhtaç
6 Ölüm
Kaynak:
- Türk Nöroloji Derneği
- National Institute of Health, National Institute of Neurological Disorders and Stroke. Stroke Scale.
Sayın Aydın Bey, Merhabalar. Yukarıda belirttiğiniz ve çok güzel bir şekide hazırladığınız NIHSS’in Türkçe versiyonunu siz mi yaptınız? İnternette böye bir kaynağa ulaşamadığım için sizden bu Türkçe versiyonunun olduğu kaynağı alabilir miyim? Saygılarımla….
Prof. Dr. Nezire Köse
Sayın hocam Teşekkür ederim. Kaynakları mail adresinize gönderdim. Saygılarımla.