Canlandırma
Kütüphaneyi inceliyordum…oradakiler neler diye sordum?
O ise bunu sormamla birlikte nükleer savaş hakkındaki düşüncelerimi merak ettiğini söyledi. Ben ise raflarda gördüğüm kitapların yazarını merak ediyordum.
İki kişi aynı anda birbirine soru soruyor ama yanıt veren gözükmüyordu!
Oradakiler mi….onlar Çehov’un külliyatı….Çehov kanununu bilir misin?
Çehov’un binlerce sayfalık külliyatı ile yıllar önce içli dışlı olmuştum. O yüzden bana ne demek istediğini o anda anladım. Bir hikayedeki her öğenin zorunlu olması gerektiği, ilgisiz olanların ise kullanılmamasını vurgulayan ilkeydi Çehov’un bahsettiği. İşte bu nedenle nükleer silahlar var ise bu durum onların kullanılma potansiyelini ortaya koyan Çehov ilkesini destekliyordu.
Fakat kadim dostumun rastgele hatırlattığı bu önerme beni öyle etkilemişti ki, hemen Çehov’un kitaplarından birini ödünç aldım.
Yaptığımız bu konuşma aklıma yeni öğrendiğim bilgileri getirmişti, sizlerle paylaşmam gerekiyordu çünkü öğrenilen her yeni bilgi, Çehov ilkesi dahilinde, yazılmalıydı.
Resüsitasyon
- Geri dönüşü olan arrest nedenleri!
- Vay canına, ciddi manada güçlü bir cümle. Bu önerme ölümün çaresi olabileceği vurgusunu yapıyor…
H’ler T’ler
- 4H’ler ve 4T’leri bilmeyen yoktur.
- Pekii ya diğer nedenler. Mesela subaraknoid kanama/hipertrofik kardiyomiyopati gibi. Bu hastaların ani ölme potansiyeli yok mu?
- 5C’ler! İşte bu ışık almayan yeni nedenler hakkında konuşalım.
C’ler
- Serebral: Subaraknoid kanama EKG ile hiç anlaşamaz, üçüncü derece AV blok, VT/VF ve asistoli.
- Kardiyomiyopati: Enfeksiyöz/dilate/hipertrofik kardiyomiyopatiler kendi içinde birçok unstabil nedensellik içerir ve ani kardiyak durmalara sebebiyet verebilir. Genç sporculardaki arrestler örneğin.
- İletim defektleri: Uzun/kısa QT/Brugada. Bu tip iletim defektlerinin arrest örnekleri bilinmekte ama nedense H’ler ve T’ler içinde yerini alamadan varlıklarını sürdürmektedirler.
- Konjenital anomaliler: Yapısal kalp hastalıkları/kapak hastalıkları/koroner arter anomalileri. Erken yaşta tanı alamazlar ise sonraki dönemde ölümün yegane sorumluları olurlar.
- Kommosyo kordis: Künt göğüs travması sonrası yapısal bozukluk olmaksızın gelişen ani kardiyak arrest.
Hipoglisemi
- Ve son olarak hipoglisemi vurgusu var. H’ler içinde değerlendirilmesi gereken metabolik arrest sınıflamasında kabul ediliyor.
- Yeni C’ler (cerebral cause, cardiomyopathy, conduction abnormality, congenital, commotio cordis) böyle özetlenmiş.
Hipoksi | Tromboz-koroner | Serebral (SAH) |
Hipovolemi | Tromboz-pulmoner | Kardiyomiyopati |
Hipo/hiperkalemi | Tansiyon pnömotoraks | İletim bozuklukları |
Hipo/hipertermi | Tamponad-kardiyak | Konjenital |
Hipoglisemi | Toksinler | Kommosyo kordis |
KPR
https://doi.org/10.1016/j.resuscitation.2022.02.022
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa