Pulmoner hastalıklar
Özet: Legionella, toplum kökenli pnömoni, septik şok, transuda, entübasyon, p. carinii, mediastinal kitle ve A-a gradient nedir.
‘Çocuklar hayat uzun der
yaşlılar ise kısa
ben de öyle düşünüyorum’
Değişim Kitabı
Kül
T lise öğrencisi, başarılı, çalışkan, ama biraz değişik bir tip. Heyecanlandığında süngere dönüşüyor, banyo süngerine. Korkunca, üzülünce hatta sevinince bile döngü tekrarlıyor. Bu yüzden insanlarla pek konuşmuyor, toplum içine çıkmıyor, evde oturup hayaller kuruyor. Dün pencereyi açtı, içerisi duman oldu, heyecanlandı, ellerine baktı, yine süngere dönüşcem dedi, korktu, neyse ki beklediği olmadı. Dumanın pek çok zararı var diye düşündü.
- Gastropnömoni: Verimli öksürük, ateş, bulantı ve su bazlı klima. Pnömoni pnömoni bakıyor değil mi. Eklentilere devam edelim, nabız 55 (göreceli bradikardi), gastroenterit, hiponatremi ve anormal karaciğer fonksiyon testleri. Gastro-pnömonik semptomlar legionellayı aklına getirsin. Bu hastalara istediğin kadar yaklaşabilirsin çünkü hastalıkları bulaşmaz.
- Zatürreler: Toplum kökenli pnömoni azitromisin ile tedavi edilmeli. Doksisiklin veya amoksisilin diğer uygun adaylar. Hastane içi pnömonide florokinolon tek geçer veya azitromisin+seftriakson (azitro mikoplazma, klamidya ve legionella için) çifti olmalı. Yoğun bakım ve hastane kökenli pnömoni tedavisine (90 gün içinde hastane yatışı, bakım evinde kalma, IV antibiyotik öyküsü, 30 gün içinde kemoterapi almış olmak) metisilin dirençli s. aureus ve pseudomonas koruyucuları eklenmeli.
- Septik şok pnömoninin korkulan sonudur: Septik şok için gereksiz, yetersiz, istemsiz, sezgisiz, tekinsiz hangisidir. Acil servis başvuru sistoliği < 90, nabız 95, beyaz küre 13.000, ateş 39, solunum sayısı 22. Acil servis başvuru sistoliğinin konuda yeri yok. Mahşerin 4’lüsü ile başlayıp bitirelim.
SIRS | nabız > 90, beyaz küre > 12.000 veya < 4.000, ateş > 38 veya < 36, solunum sayısı > 20 |
Sepsis | 2 SIRS kriteri + enfeksiyon odağı |
Ağır sepsis | Sepsis + laktik asidoz veya sistolik < 90 |
Septik şok | Ağır sepsis + IV sıvıya dirençli hipotansiyon veya son organ hasarı |
- Transudadan görünüm: Plevral efüzyona torasentez yapılır, istenmeyen sıvının kökenleri aydınlatılır. Transuda mı, eksuda mı, eksuda mı, transuda mı. Efüzyon en iyi lateral PA-Akciğer grafisi ile görüntülenir. Transuda berrak (kalp yetmezliği, siroz, nefroz), azProtein-azLDH barındırırken eksudalar bolProtein-bolLDH’lı olur, bulanıktır. Şöyle ki: Eksuda için LDH > 200 İÜ, protein > 3 gr, makroskopik bakıda Menemen kasırga bulutu manzarası.
- Entübe hastada hiç istenmeyen: Entübe ettiğin hastanın vital parametreleri hızla bozulmaya başladı ise (bradikardi, hipoksi, sedye sallantısı, pencere kırılması, çekmecelerin kendi kendine açılıp kapanması) TeSPiH aklına gelsin. Tüp dislokasyonu, Sekresyon tıkacı, Pnömotoraks, cihaz Hatası. Sabır tesbihi işte burdan gelir.
- P. carinii pnömonisi: AIDS’teki fırsatları değerlendirir, fırsatçı ajandır. Yüksek kan LDH’ı şüphe uyandırırken spesifik değildir. Yarasa kanadı infiltratları ile tanıya yaklaşılır, pentamidin yatan hastada (sadece IV/inhalasyon ile verilir) veya primaquin+klindamisin hastane dışı tedavide kullanılır.
- Anterior mediastende kitle: Sternum ile perikard arasındaki, google map’de bile var, kitlelere denir. Timoma (myastenia gravis), Tiroid, Teratom, T-hücreli lenfoma, Tahammül edilemeyen nedenler (bronkojenik karsinom) mediastinal kitlenin en sık nedenleridir.
- A-a gradienti dedin: Alveo-arteriyel oksijen konsantrasyonu farkına denir. Alveollerdeki oksijenin ne kadar randımanlı şekilde kana taşındığının sayısıdır. < 10 olmalı, veya yaş + 4/4, > 20 ise alveol ile damar arası tıkaç var. Şimdi soldan yaklaşalım. A-a grandient: (150-(1.25 x pC02))-p02 formülü ile hesaplanır. Metabolik asidozda arteriyel kan gazında beklenen pC02: (1.5 x HC03) + 8 (±2). Ölçülen pC02 > beklenen ise hastanın aynı zamanda respiratuvar asidozu var, ölçülen pC02 < beklenen ise hastanın aynı zamanda respiratuvar alkalozu var. Son olarak pC02’deki her 10 mmHg fark için pH 0.08, HC03 1-2 değişim gösterir.
Metaplazi
Charles Dexter Ward. As the soft pretentious USMLE mountains. 2017;(2):30-54.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa