Yetişkinler de Beyin Tomografisi kararı verme kuralları

Minör kafa travmalarında Beyin Tomografisi(BT) çekimini azaltmak ve gereksiz radyasyon maruziyetini önlemek için pek çok kriterler oluşturulmuştur. Çocuklar için bu kurallar farklıdır. Çocuklar için kafa travmasında beyin tomografisi kuralları için yandaki linki açınız >>>>

Aşağıda yetişkin hastalar için kullanılan kurallar verilmiştir.

Beyin tomografisi kararı verme kurallarının etkinlikleri

	Sensitivite	Spesifite
Kanada	99%	47%
New Orleans	99%	33%
Nexus II	97%	47%

[divider][/divider]

Kanada BT Kuralları

Bu kuralları kullanmak için kriterler

GKS 13-15
Yaş ≥ 16
Koagülopati veya koagülasyon öyküsü olmamalı
Açık kafatası kırığı yok ise,

[highlight] Kanada Kurallarına göre aşağıdaki kriterler yok ise Beyin BT gerekmez [/highlight]

Yaş ≥ 65 yıl
Kusma> 2 kez
Açık şüpheli ya da deplase olabilecek kafatası kırığı
Bazal kafa kırığı düşündüren işaretler:
- Hemotimpanium
- Rakun gözü bulgusu
- Otoresi ya da burun kanaması
- Battle’s işareti (mastoid kemik üzerinde ekimoz)
Yaralanmadan 2 saat sonra GKS <15 olması
30 dakika dan fazla retrograd Amnezi
Tehlikeli travma mekanizması
- Araçların yayaya çarpması
- Motorlu araçtan dışarı savrulma
- Düşme:> 1 metre veya 5 merdiven basamağından düşmeler.

Kanada Beyin Tomografisi kuralının oluşturulduğu bu çalışmaya 16 yaş ve üzeri, künt kafa travması sonrası 24 saat içerisinde başvuran, bilinç kaybı, oryantasyon bozukluğu ve belirgin amnezisi olan hastalar dahil edilmiştir. Travma öyküsünün birincil ve de net olmadığı (örn. epileptik nöbet, senkop sonrası), gözle görülür penetran yaralanması veya muayene ile saptanabilen kafatası çökme kırığı olan, akut fokal nörolojik defisit saptanan, majör travma nedeniyle unstabil vital bulguları olan, acil serviste değerlendirme öncesi nöbet geçiren, kanama bozukluğu öyküsü ya da oral antikoagülan (örn. coumadin) kullanımı olan, tekrar aynı nedenden ötürü 24 saat içerisinde başvuran ve gebe olan hastalar çalışmaya dahil edilmemiştir. Stiell ve ark. tarafından yapılan, 3128 hastanın analiz edildiği çok merkezli bir çalışma sonucunda geliştirilmiştir.[divider][/divider]

New Orleans Kuralları

Bu kralların uygulanabileceği hastalar (Dahil etme kriterleri)

Yaş > 18
GKS skoru 15 olan
Künt kafa travması sonrası 24 saat içinde bilinç kaybı ya da amnezi ve oryantasyon bozukluğu

[highlight] Hastalarda aşağıdaki kriterlerden en az birinin olması durumunda Beyin Tomografisi çekilmelidir. [/highlight]

1. Yaş >60 ve üstü olması
2. Baş ağrısı (Diffüz ya da lokal)
3. Kusma
4. Alkol ya da ilaç zehirlenmesi (Klinik olarak ya da düzey bakılarak saptanan alkol alımı)
5. Kısa zaman hafıza kaybı (Kalıcı antregrad amnezi)
6. Klavikula üzeri bölgede travma bulgusu (Kontüzyon, abrazyon, laserasyon, deformite, yüz ve kafatası kemiği kırığı bulguları)
7. Nöbet (Postravmatik nöbet ya da nöbet şüphesi)

Haydel ve arkadaşları tek bir merkeze başvuran, tümüne Beyin Tomografisi çekilen ve GKS skoru 15 olan 1429 kafa travmalı hastayı analiz ederek New Orleans Kriterleri’ni geliştirmiştir.
[divider][/divider]

Nexus II Kuralları

[highlight] Aşağıdakilerin Tümü yoksa Beyin Tomografisi gerekli değildir: [/highlight]

Yaş ≥ 65 yıl
Kafatası kemiği kırılmasının kanıtı
Skalp (Kafa derisi) hematomu
Nörolojik defisit
Değişken mental durum
Anormal davranış
Koagülopati
Tekrarlayan veya güçlü kusma

ACEP klinik karar politikası

[highlight] Aşağıdaki kriterleri sağlayan hastalara beyin tomografisi çekilmelidir. [/highlight]

Bilinç kaybı veya amnezi ile birlikte,
- Baş ağrısı veya,
- Kusma veya,
- Yaş>60 veya,
- İlaç/alkoll intoksikasyonu veya,
- Kısa zaman hafıza kaybı veya,
- Klavikula seviyesinin üzerinde veya,
- Posttravmatik nöbet veya,
- GKS<15 veya,
- Fokal nörolojik defisit veya,
- *Koagulopati
Bilinç kaybı veya travma sonrası amnezi bulunmayan hastalar ile
- Şiddetli baş ağrısı veya,
- Kusma veya,
- Yaş >65 veya,
- GKS<15 veya,
- Baziler kafatası kırığının fiziki bulguları veya,
- Fokal nörolojik defisit veya,
- *Koagulopati veya,
- **Tehlikeli travma mekanizması

*Koagulopati = Antikoagulan ilaç alımı (warfarin, fraksiyone veya anfraksiyone heparin) veya dökümante edilmiş koagülasyon hastalığı
**Tehlikeli travma mekanizması= Araçların yayalara çarpması, motorlu araçtan dışarı savrulma, düşme:> 1 metre/3 fet=91.44cm) veya 5 merdiven basamağından düşmeler.
Kaynaklar

Clinical policy: neuroimaging and decisionmaking in adult mild traumatic brain injury in the acute setting; Ann Emerg Med, 2008
Annals of Emerg Med 2009; 53, 2:180-188.
Haydel MJ, Preston CA, Mills TJ, Luber S, Blaudeau E, DeBlieux PM. Indications for computed tomography in patients with minor head injury. N Engl J Med. 2000;343:100–5.
Papa L et al. Performance of the Canadian CT Head Rule and the New Orleans Criteria for predicting any traumatic intracranial injury on computed tomography in a United States level I trauma center. Acad Emerg Med 2012 Jan; 19:2