İş hayatı, okul hayatı, sosyal hayat, özel hayat derken sürekli bir koşuşturma içerisinde olan biz gençler zamanın nasıl ve ne kadar hızlı geçtiğini anlayamayız bile. İşte yükselmeyi bekleriz, okulda dersleri geçmeyi, sosyal hayatta yeni konserleri, tiyatroları, özel hayatta karşımıza çıkıp duygularını korkusuzca itiraf edecek birini bekleriz. Biz bekleriz de zaman beklemez! Zaman, hayatımızda yarışıp zafer kazanamayacağımız tek rakip. Bu yüzden insan rakibini iyi tanımalı ve ona göre önlem almalı. İşte şimdi gençliğimizin kıymetini bilip, yaşlılığımıza yatırım yapma, yaşlılarımıza sarılma zamanıdır. Yaşlılarımıza sarılalım, sarılalım ki düşmesinler.
Düşme, 65 yaşın üzerindeki kişilerde acile başvurma nedenleri arasında üst sıralardadır. Düşmeye bağlı olarak en yüksek ölüm ve yeti kaybı yaşlı grupta bildirilmektedir. Görme keskinliğinde azalma, karanlığa uyumda azalma, göz kamaşması, kontrast duyarlılığında azalma, dengede bozulma, reaksiyon süresinde yavaşlama, pozisyon duyusunda bozulma, postürde bozulma gibi sorunlar yaşlılarda düşmeye zemin hazırlayan fizyolojik değişikliklerdir. Ve biz sağlık çalışanları olarak yaşlılarımızın güvenliğini sağlamalıyız.
Bahsedeceğim önlemler ve yapılması gerekenler bakanlık tarafından düzenlenilen bazı formlarla bir standarda oturtulmuştur. Bizlerden beklenen dikkati ve anlayışı göstererek riski azaltmalıyız. Yapmamız gerekenler: ’’Düşme riski olan hastanın değerlendirilmesi ve önlenmesi talimatı’’ formunu doldurarak yaşlılarımızın risk değerlendirmesine yönelik bakım planını gerçekleştirip, düşme riski için almamız gereken temel güvenlik önlemleri konusunda rotamızı belirlemek.
Düşme riski belirlediğimiz yaşlılarımızın hem oda giriş kapısına hem de hasta yatak başına olmak üzere dört yapraklı yonca figürü asmalı, daha özenli davranmamız gerektiği konusuna dikkat çekip buna göre odaya düzen vermeliyiz. Bunlar yatak-banyo arasındaki yolları boş tutmak, yaşlılarımızın ve düşme riski olan hastalarımızın takılabileceği ya da geçişini engelleyecek kablo ve malzemeler ortamdan uzaklaştırmak gibi düzenleyici önlemlerdir.
Sedye, tekerlekli sandalye ve yatağın tekerlekleri her zaman kilitli pozisyonda olmalı, yatağın kenarlıkları yukarıda durmalı. Hastanın sık ihtiyaç duyacağı kişisel malzemeleri kolaylıkla ulaşabileceği bir mesafede bulunmalı. Hemşire çağrı zili ise yatak başında olmalı. Yaşlı ve/veya yakınına düşme riskini etkileyecek ve düşme durumunda komplikasyonu arttıracak ilaçların yan etkileri konusunda bilgi verilmeli. Hasta odalarında ve koridorlarda temizlik sırasında ‘’Islak Zemin’’ işareti bulunmalı.
Biz acil servis çalışanları ya da sağlık çalışanları, sahada üzerimize düşenleri yerine getirmekteyiz fakat toplum olarak da almamız gereken önemler bulunmaktadır. Düşmelere neden olan sorunları saptayıp, düşme sonucunda oluşan yaralanmanın şiddetini azaltacak çevre düzenlemelerini sağlamak bizim elimizde. Bu bağlamda ev güvenliğine dikkat edip, ev içinde gerekli uyarlamalar yaparak yaşlılarımıza daha konforlu, huzurlu ve güven duyacağı bir ortam sağlamış oluruz.
Hemşire Dilek Yıldırım, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
