Özet: Kokteyl Konuşmaları 16’da obstetrik aciller, pelvik inflamatuar hastalık, ektopik gebelik, pre-eklampsi, plasenta patolojileri, HELLP sendromu, McRobert manevrası ve RhoGAM anlatıldı.
Zorluk: 2/3 (-)
‘Kızgın kumlardan serin sulara atlamak’
Reklamlar
Hatırlamanıza
Bayan N: Teşekkür ederim ancak düşüncelerim takibi bırakmayacak gibi.
L: Kara düşüncelerinizi aydınlatmak için geçen sene yaşadığım olayı anlatmam gerekiyor. …otelindeyim, yağmurlu soğuk bir gece, kapım çalıyor, bir anda gölgelerin içinden karşıma A çıkıyor. Ciddi, sabit bakışlar ile bana bakıyor. O gece anlattıkları sorularınızın yanıtı olabilir.
Kokteyl Konuşmaları-16 (Tehlike)
Dr. L: A şöyle dedi.
A: Zihnin prangaları vardır, gemilerin kenarına yapışan midyeler gibi, sizle birlikte hareket eder, algılarınızın kapılarını kırarlar.
Dr. L: …ve sonra ekledi.
A: Önyargıları zihnin sahipsiz plasentalarına benzetebiliriz.
Bayan N: Prematüre düşünceler öğrenilmiş çaresizlik içinde boğulur, olumsuzluk olumluyu yutar. Bu hayat enerji canavarı olabilir, izin verirsek.
Dr. L: Her zamanki gibi akıllı ve tehlikelisiniz bayan N. Sigaranızı yakmama izin verin ve elinizdeki silahı indirin lütfen.
Obstetrik Aciller
- Pelvik inflamatuar hastalık için risk faktörü değildir desem, size için ne ifade ederdi bayan N. Birden fazla partner, kadın doğum çömez asistanı tarafından doğurtulmak, sigara içmek, intrauterin araç kullanmak ve ileri yaş. İleri değil ama adolesan olmak hastalık için risk faktörü, mensin ilk 1 haftası ise enfeksiyona yatkınlık taşımakta.
- Ektopik gebelik hiç istenmeyen. Ektopik gebelik hastalarının %50’sinde risk faktörü yok, daha önce ektopik gebeliği olan yüksek riskle ektopik gebe olacak, özellikle fertilite tedavisi gören kadınlarda heterotopik gebelik dışlanmalı, intrauterine kese kimseyi duygulandırmamalı; rahim içi araç varlığının anlamı yok, hasta yine gebe olabilir.
- Tekrarlayan hCG ölçümleri intra/ekto gebelik ayrımında kullanılabilir, kan hCG düzeyi düşmeye başladıysa değer sıfır oluncaya kadar takip edilmeli, ektopik gebeliklerin yarısında kan hCG düzeyi yükselmeye devam eder, yanılmayalım, fallop tüpleri ektopik gebeliklerin yerleşmekten zevk aldığı yerler.
- Ektopik gebelik nasıl tedavi edilir. Cerrahi olmayan yöntem hemodinamik stabilite, hCG < 5000, gebelik kesesi < 4 cm, fetal kardiyak aktivite yoksa uygun. Metotreksatın en sık görülen yan etkisi karın ağrısı (tedaviden 1 hafta sonra), buna ayrılma ağrısı denir ama rüptüre olmuş gebelik kesesi de benzer klinik bulgulara gebedir, gebelik kesesi yırtıldı diyelim, unstabil hasta acil laparotomiye gider, kesede yırtık yok ise salpingostomi/salpenjektomi (üretkenlik yok olur) yeterli olmakta. Kendi kendine düşen ektopik gebelikler de vardır.
Bayan N ben bu yazıyı yazarken evimin kapısını çalıyor, yanıma oturuyor. Eshe’nin gençliğini kıskandığını söylüyor. Eshe’yi yazı serisi haline getireceğimi anlattım. Bunu duyar duymaz bir anda bana sırtını dönüyor ve koridordaki aynanın yanına gidiyor, aynanın diğer tarafına geçti.
- Nerdesiniz bayan N, yine Çağdaş’ın yanına gittiniz değil mi. Sanal/gerçek dünya arasında çok sık yolculuk önerilmiyor, biliyorsunuz. Biz konumuza dönelim. Pre-eklampsiye gelince, 20. gebelik haftasından sonra TA > 140/90, proteinüri ve ödem ile karşımıza çıkmakta. Baş ağrısı, görme bozuklukları, karın ağrısı diğer istenmeyenler. İleri anne yaşı, ilk gebelik (ikinci kez anne oluyorsa yeni partner ile olan gebelikte de risk yükselir), diyabet, zaten hipertansif olmak, < 2 yıl veya > 10 yıl sonra doğum yapmak risk faktörleri. Yatak istirahati, kan basıncı kontrolü, doğum (tek gerçek tedavisi). Doğumdan sonra, 6 haftaya kadar, pre-eklampsi görülebilir.
- Plasentalar sadece kozmetik sektöründe değil anne-çocuk ilişkisinde de gerekli, kanama ile kliniklenen plasenta anormallikleri nelerdir. Plasental abrusyo (uterin duvardan ayrılan plasentaya denir, ağrılıdır, 3. trimesterde görülür, USG’de nadiren retroplasental pıhtı saptanır, tanısaldır); plasenta previa (yanlış yere yapışan plasentalara denir, ağrısızdır, semptomları 3. trimesterde beklenir, pelvik muayene kontraendikedir); plasenta akreata (plasentanın uterusu derinlemesine invaze etmesi, doğum sırasında anne hemorajik şok sebebi ile ölebilir, plasentanın korunduğu preterm histerektomi tedavisidir); umblikal kord prolapsusundan da birazcık bahsedelim, fetus acilen doğmalıdır, sarkan fetal kısımlar doğum tamamlanıncaya kadar yukarı ittirilir.
- HELLP sendromu mu dediniz bayan N, ben de ne zaman soracaksınız diye bekliyordum, ama ilk önce şef Frank Tujegue’nin Bagel’ini tadın, harika olmuş. Hemoliz, AST/ALT yüksekliği, azalmış trombosit sayısı sendromu oluşturmakta, söylemem gerek, koagülasyon bozukluğu HELLP sendromunda görülmez.
- Ne klavikula fraktürü, ne omuz distosisi (McRoberts manevrası gerekir, annenin bacakları fleksiyona getirilir, el ile suprapubik basınç uygulanır), makat geliş doktoru en çok zorlayandır.
- RhoGAM gerekleri ile monoloğumuzu bitirelim. Anne-Baba Rh (-) ise RhoGAM’a gerek yok, Anne Rh (-), Baba Rh (+), vajinal kanama varsa RhoGAM gerek, < 12 hafta: 50 mcg, > 12 hafta: 300 mcg.
Bayan N: İyi geceler Dr. L, ben odama çıkıyorum.
Bayan N salonun çıkışına doğru süzülür, oda anahtarını asansöre binmeden düşürür. Dr. L seslenir, sesini duyan yine kendisidir. L, 274. nolu odaya, N’nin anahtarını vermek için yönelir.
DNA’ları değişmek
Toy, et al. Obstetrics and Gynecology. Case Files. Lange (5th Edition).
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
