Zehirlenme Tedavileri

Zehirlenmelerde Medikal Tedaviler

Taşikardi tedavisi :

Hipotansiyon ve göğüs ağrısı ile birlikte değilse, sakin bir odada dinlenme ve gözlem yeterlidir.
Ciddi taşikardide esmolol  (Brevibloc® 10 mg/mL, 10 mL  flakon ve premiks infüzyon çözeltisi) iv. 0,5 mg/kg hızla bir  dakikada yükleme yapıldıktan  sonra, 0,05 mg/kg/dk hızda 4 dakika süreyle uygulanmalıdır. Yetersiz kalındığında doz 0,05 mg/kg/dk aralıklarla artırılarak hasta izlenmelidir. Ya da propranolol ven içine (yetişkinde 1-3 mg, 1 mg/dakika hızı geçmeyecek biçimde, yanıt alınıncaya dek 5 dakikada bir yinelenerek en çok 5 mg, çocukta 0,1 mg/kg % 5 dekstrozun sudaki çözeltisi içinde 5 dakikada, gerekirse 6-8 saatte bir yinelenerek) uygulanmalıdır.

Ventrikül aritmisi tedavisi

Nabızsız ventrikül fibrilasyonu varsa kardiyopulmoner resusitasyon (yeniden canlandırma) uygulanır. İleri yaşam desteği protokollerine uyulur. Zehirlenme olgularında bu süre uzun tutulur.
Hava yolu güvenliği sağlanır, solunum desteklenir ve oksijen verilir.
Elektrolit, asit baz dengesi düzeltilir.
Nabız alınabilir ventrikül taşikardisi varsa lidokain (%2 amp, 20 mg/mL) ya da amiodaron (Cordarone® 150 mg/3mL ampul) uygulanır. Lidokain, i.v. yetişkinde 1-1,5 mg/kg bolus ve 1-4 mg/dk infüzyon, çocukta 1 mg/kg bolus ve 20-50 mikrogram/kg/dk infüzyon biçiminde verilir. Ektopik atımlar sürerse 0,5-1 mg/kg’lık dozlar 10 dakika aralıklarla yinelenebilir. Ven içine uygulanan toplam doz çocukta ve yetişkinde 3 mg/kg’ı aşmamalıdır. Amiodaron, i.v. yetişkinde 300 mg günde en çok 2,2 g, çocukta 5 mg/kg 20-60 dakikada, günde en çok 15 mg/kg verilir.
“Torsade de PointeS’ tedavisinde magnezyum sülfat (% 15’lik ampul, 1,5 g/10 mL) yetişkinde 1 g, çocukta 25-50 mg/kg ven içine 6 saatte bir verilir. Serum potasyum düzeyleri düzeltilmelidir.

Hipotansiyon tedavisi

Hava yolu güvenliği sağlanır ve solunum desteklenir, oksijen verilir.
Çoğu hasta i.v. sıvı (10-20 mL/kg serum fizyolojik), düşük doz dopamin ya da adrenalin uygulamasına iyi yanıt verir. Dopamin i.v.  10-20 mikrogram/kg/dakika hızla başlanıp, infüzyon hızı yetişkinde 50 mikrogram/kg/ dakika, çocukta 30 mikrogram/kg/dakikaya kadar artırılabilir. Dopamine yanıt alınamazsa adrenalin yetişkinde 1-4 mikrogram/dk, çocukta 1-2 mikrogram/dk ya da 0,1-1 mikrogram/kg/dk ven içine infüzyon biçiminde uygulanır.
Ritim bozukluğu varsa tedavi edilir.
Hipotermik hasta ısıtılır.
Varsa özgül antidot (Beta blokörler ve kalsiyum kanal blokörleri için glukagon, teofilin ve kafein için propranolol ya da esmolol, trisiklik antidepresanlar için sodyum bikarbonat) verilir.

Hipertansiyon tedavisi

Hava yolu güvenliği sağlanır, solunum desteklenir ve oksijen verilir.
Kan basıncı hızlı düşürülmez.
Yetişkinlerde benzodiazepinlerle sedasyon (i.v. diazepam 5-10 mg, gerekirse 5-10 dakikada bir yinelenerek) yararlıdır.
Taşikardi yoksa, nitroprussid (ven içine 0,1-10 mikrogram/kg/dk % 5 dekstrozun sudaki çözeltisi içinde) ya da nitrogliserin (yetişkinlere i.v. infüzyonla, 5-100 mikrogram/dk) verilir. Nitrogliserinin 40 mikrogram/dk’dan daha hızlı infüzyonunun methemoglobinemiye neden olabileceği unutulmamalıdır.
Taşikardiyle birlikteyse, esmolol ven içine 25-100 mikrogram/kg/dk ya da propranolol ven içine (Türkiye’de i.v.  verilecek ticari biçimi yoktur) 0,02-0,1 mg/kg verilir.
Sempatomimetik ilaçlarla zehirlenmeye bağlı hipertansiyonun tedavisinde, propranolol gibi seçici olmayan beta blokörler, alfa reseptörlerin uyarılmasına neden olarak hipertansiyonu artıracağından kullanılmamalıdır.

Bilinçle İlgili Sorunlar

Zehirlenme etkenleri bilinç değişiklikleri ve konvülsiyona neden olabilir
Komanın ayırıcı tanısında elektrolit bozuklukları, endokrin bozukluklar (diyabetik ketoasidoz, hipoglisemi, hipotiroidi), merkezi sinir sistemi enfeksiyonları, hipoksi, hiperkarbi, üremi, hipo/hipertermi, kafa travması, psikiyatrik sorunlar, kafa içi kanama ya da yer kaplayan oluşum, geçirilmiş nöbet, sepsis ve şok dikkate
alınmalıdır.

Bilinç değişikliğinin tedavisi

Hava yolu güvenliği sağlanıp solunum desteklenir, oksijen verilir.
Koma durumunda: dekstroz (i.v.  yetişkinde %30’luk çözeltiden 80 mL ya da %50’lik çözeltiden 50 mL; çocukta % 10’luk dekstroz çözeltisinden 2,5-5 mL/kg ya da % 20’lik çözeltiden 2-4 mL/kg), tiamin (100 mg ven ya da kas içine),
nalokson (yetişkinde 0,4-2 mg, çocukta 0-5 yaş arası 0,1 mg/kg, 5 yaşın üstüne en az 2 mg i.v.  uygulanır, 2-3 dakika aralıklarla 10 mg’a kadar çıkılabilir) ve
flumazenil (i.v. ; yetişkinde 0,2 mg, yanıt alınamazsa 30 saniyede bir 0,3-0,5 mg, en çok 3 mg, çocukta 0,01 mg/kg, en çok 1 mg) uygulanması entübasyona gereksinimi ortadan kaldırabilir. TCA zehirlenmesi düşünülüyorsa verilmemelidir nöbet eşiği artar
Beden (vücut) sıcaklığı normale getirilir.

Konvülsiyon tedavisi

Hava yolu güvenliği sağlanıp solunum desteklenir ve oksijen verilir.
Dekstroz, tiamin ve nalokson yukarıda belirtilen dozlarda uygulanır.
Beden (vücut) sıcaklığı normale getirilir.
Aşağıdaki ilaçlardan biri ya da daha fazlası kullanılabilir. Hızlı uygulandıklarında, solunum ve/veya kalp durması ve hipotansiyona neden olabilirler:
Diazepam: i.v.  yetişkinde 5-10 mg, en çok 30 mg; çocukta 5 yaşın altında 0,1-0,3 mg/kg, 5 yaşın üstünde 1-2 mg, en çok 10 mg verilir.
Midazolam: i.v.  0,1-0,2 mg/kg verilir.
Fenobarbital: i.v.  5-6 mg/kg yavaş infüzyon biçiminde 8-10 dk’da, daha sonra 0,5-3 mg/kg/saat sürekli infüzyonla verilir.
Fenitoin: i.v. 15-20 mg/kg yavaş infüzyon biçiminde 25-30 dk’da verilir. İlaca bağlı konvülsiyon tedavisinde son seçenek olarak düşünülmelidir.
İzoniazid (INH) zehirlenmesine bağlı diazepama dirençli konvülsiyon tedavisinde piridoksin kullanılır. Alınan izoniazid dozu kadar piridoksin, 50 mL dekstroz ya da serum fizyolojik içinde 1g/dk hızda, alınan doz bilinmiyorsa yetişkinde 5 g, çocukta 70 mg/kg ven içine uygulanır.