Nitroprussid
Ticari formu :Nipruss ® 60 mg ampul.
Önemli Bilgiler:
- Seyreltilmesinde sadece %5 dextroz kullanılmalıdır.
- Doz: >1-10 mcg/kg/dakika
Farmasötik Şekiller
Nipruss® ampul 60 mg/5mL
Endikasyonlar:
- Hipertansif aciller, Hipertansif kriz.
- Akut pulmoner ödem ve kalp yetmezliği
- Yüksek kan basıncının eşlik ettiği akut MI’da NG tedavisine ek olarak
- Kalp yetmezliği ve akut pulmoner ödem ardyükünü azaltmak için.
- Akut mitral veya aort kapak yetmezliği ardyükünü azaltmak için.
- Ciddi hipertansiyonun hızlı kontrol edilmesi istenen durumlar (Örneğin; Monoamin Oksidaz (MAO) İnhibitörü zehirlenmesi)
- Ergot alkaloidlerinin alınmasında oluşan periferik arter spazmının tedavisi
Etkileri:
Venöz-arteriyel düz kaslarda dilatasyon yapar. Ventrikül ön-ard yükü azaltır; myokard duvar gerilimini ve O2 tüketimini azaltarak subendokardiyal perfüzyonu iyileştirir.
Dikkat edilecek hususlar:
- Işığa duyarlı, bu nedenle alüminyum folyo ile sarılmalıdır.
- Hipotansiyon, tiyosiyanat toksisitesi, ve CO neden olabilir.
- Hipoksemi ile sonuçlanan, intrapulmoner şant ağırlaştırarak, akciğer hastalığı olan hastalarda hipoksik pulmoner vazokonstriksiyon ters olabilir.
- Diğer yan etkiler baş ağrısı, bulantı, kusma ve karın krampları bulunur.
- Bu kan basıncı ve kalp hızı yükseltir nedeniyle miyokard oksijen ihtiyacını artırır.
- Aritmiler ortaya çıkabilir.
- Akut iskemi olan hastalarda dikkatle kullanılmalıdır; kardiyak output izlemek.
- Ekstravazasyonu doku nekrozuna neden olur.
Kullanılmaması Gereken Durumlar
- Kafa içi basıncı artışı ya da yer kaplayan oluşuma bağlı hipertansiyon
- Aort koarktasyonu
- Böbrek yetmezliğinde siyanür metabolizması bozulabileceğinden dikkatli kullanılmalı.
Yan Etkiler
- Bulantı, kusma, baş ağrısı ve terleme
- Siyanür zehirlenmesi: Sodyum nitroprussidin hızlı, yüksek doz infüzyonu (> 10-15 mikrogram/kg/dakika 1 saat ya da daha uzun süreyle) sonucu oluşur. Bilinç durum değişiklikleri ve metabolik (laktik) asidoza neden olur. Siyanür toksisitesini sınırlamak amacıyla sürekli hidroksikobalamin infüzyonu (25 mg/saat) ya da tiyosülfat uygulaması önerilir. Ciddi siyanür zehirlenmesi gelişirse nitroprussid tedavisi sonlandırılır, tiyosülfat ve sodyum nitrit ya da yüksek doz hidroksikobalamin önerilir.
- Tiyosiyanat zehirlenmesi: Özellikle böbrek yetmezliği olan hastalarda uzun süreli, yüksek doz nitroprussid uygulaması (>1-3 mikrogram/kg/dakika, 48 saatten uzun süre), oryantasyon bozukluğu, deliryum, kaslarda titreme ve psikoz yapabilir. Tiyosiyanat hemodiyaliz ile vücuttan atılabilir.
- Ani olarak kesildiğinde rebound hipertansiyon
Gebelikte Kullanımı
Gebede kullanımının güvenliliği konusunda kesin kanıt yoktur. Ciddi bulguları olan gebede akut ve kısa süreli kullanılabilir.
İlaç ve Laboratuvar Etkileşimleri
İnhalasyon anestezikleri ve diğer antihipertansif ilaçların hipotansif etkileriniartırır.
Doz ve Veriliş Yolu
- Yalnızca acil durumlarda ve sürekli kalp monitorizasyonuyla verilmelidir.
- Seyreltilmesi: Perfüzörde kullanıldığı durumda 60 mg sodyum nitroprussid 3 mL sodyum sitrat içinde çözüldükten sonra 50 mL’lik perfüzör enjektörüne çekilir, % 5’lik dekstroz ile sırasıyla 50 mL’ye tamamlanır, 1 mL/saat infüzyonla başlanır. Yetişkin ve çocukta ortalama infüzyon hızı 0,5-10 mikrogram/kg/ dakikadır. Aluminyum folyo ile sarılarak ışıktan korunmalıdır.
- Akut siyanür zehirlenmesi oluşma riski nedeniyle ven içine infüzyon hızı 10 mikrogram/kg/dakika’yı geçmemelidir. İlk 10 dakikada istenilen etkiye ulaşılamazsa infüzyon kesilip başka bir vazodilatör ilaç verilmelidir.
- Siyanür zehirlenmesini önlemek ya da azaltmak amacıyla, 1 mg sodyum nitroprussid’e 10 mg sodyum tiyosülfat eklenebilir.
