Hiperkalemi

 Tanım:

Hiperkalemi serum potasyum düzeyinin 5 meq üzerine çıkmasıdır. Ama acil ve hızlı tedavi gerektiren durumlar orta düzeyde (6- 7 meq) veya ciddi (> 7meq) potasyum artışının olmasıdır. En sık son dönem böbrek yetmezliği olan hastalarda gözlenir. Pek çok ilaç tedavisi hiperkalemiye neden olabilir.

Hiperkalemide beklenen EKG değişiklikleri

Bu değişiklikler her zaman doğru korelasyon göstermez

1. Sivri T dalgası; (K: 5,5-6,5)

 K: 5,5-6,5  değerleri arasıda gözlenir. Sivri T dalgaları myokart infarktüsünde görülen hiperakut T dalgasıyla karışabilmektedir. iki durumu birbirinden ayıran özellik ise hiperkalemideki T dalgalarının dar tabanlı olmasıdır. Ayrıca hiperkalemiye bağlı yüksek T dalgaları yüksekliği takip ettiği R dalgasının amplütünden fazladır.
 
 

2. Uzamış PR intervali, yassılaşmış veya kaybolmş P dalgası (K: 6,5-7,5)

kalp kaslarının yavaş depolarize olduklarının kanıtıdır.

3.  Geniş QRS, Sinoidal dalga, VF, Asistoli (K: 7.5 – 8.0)

Acil Serviste Hiperkalemi Yönetimi ve Hiperkalemi Tedavi Basamakları

• Hasta monitörize edilerek damar yolu açılır ve EKG’si çekilir
                                              ↓
• Hasta stabil ise hiperkalemi nedenleri araştırılır. Psödohiperkalemik durumlar (hemolizli kan, trombositoz veya lokositoz) gözden geçirilir. şüphe halinde kan potasyum değeri ölçümü tekrarlanır.
  ↓

• Kardiyak etkilenim prearrest durumunda ise ise 1 -3 ampüle kadar kalsiyum glukonat (kalsiyum klorür kullanılacaksa 1/3 oranında) verilir.

Ek olarak aşagıdaki durumlarda da kalsiyum verilir ;
a) K > 6. 5 veya
b) Geniş QRS veya
c) p dalgaları yok ise
↓

• K hücre içine almak için tedavi

K>5 EKG değişikliği varsa veya EKG değişikliği aranmaksızın K>6.5 ise verilir.

1. 50mg dextroz ile 10 ünite insülin ile tamponize edilerek IV hızlı verilir.
2. Beta agonist bronkodilatörler  20 mg nebülizer ile veya inhaler ile 8 puff verilir:

• Beta agonist tedavi; insülin/dextroz tamponize karışımından önce verilirse gecici olarak kan potasyum seviyesinin yükselmesine sebep olur bu yüzden her zaman insülin/dextroz karışımından sonra vermek gerekir.
• Bikarbonat tedavisi (NHCO3); 50 meq 5 dakika içinde IV olarak verilir. Hiperkalemi tedavisinde bikarbonat rutin kullanımını tavsiye edilmez.

• K Eliminasyonunun arttırılması

Volüm durumuna göre seçilecek tedavi;
Övolemi ve hipovolemi: Normal Saline İV bolus
Hipervolemi: furosemid İV verilir.
Kayeksalat 25-50 gr + 100ml %20 Sorbitol (1gr’ı 1mEq potasyum elimine eder)
↓

• KBY hastası veya böbrek yetmezliği gelişmişse diyaliz uygulanır.

30 dk da bir glukoz ve saatlik K düzeyi ve EKG takibi yapılır.

• Rebount Hiperkalemi : Özellikle hiperkalemi sonrası yapılan KPR sonrası görülür. Hiperkalemi nedeniyle verilen kalsiyum etkisinin 20-30 dakika sonra sonlanması nedeniyle tekrar hiperkalemigelişmesidir. Sıkı takip yapılığ EKG değişikliğigörülmesi halinde tekrar kalsiyum verilmesi gerekebilir.

Kaynak:

1. Sterns RH, Grieff M, Bernstein PL. Treatment of hyperkalemia: something old, something new. Kidney Int. 2016;89(3):546-54.
2. Weisberg LS. Management of severe hyperkalemia. Crit Care Med. 2008;36(12):3246-51.
3. Montague BT, Ouellette JR, Buller GK. Retrospective review of the frequency of ECG changes in hyperkalemia. Clin J Am Soc Nephrol. 2008;3(2):324-30.