Atriyal Fibrilasyon ve multifokal atriyal taşikardi arasındaki farklar
Hikaye
Elli beş yaşında, sigara içme öyküsü olan hasta acil servise çarpıntı yakınması ile başvuruyor. Daha önce benzer şikayetler tanımlayan hasta son dört gündür yakınmalarına nefes darlığının da eklendiğini, öksürük ve balgam çıkarmaya başladığını ifade ediyor. Elektrokardiyogarfisi (Şekil 2) çekilen hastaya intravenöz yoldan kalsiyum kanal blökörü uygulanıyor. Hastanın solunumu ve bilinci kapanıyor.Multifokal atriyal taşikardi (MAT) ve atriyal fibrilasyon (AF) acil serviste sık görülen ritim bozuklukları. Çarpıntı ve senkop ritim bozukluğu olan hastalarda en sık görülen semptomlar. Her iki ritim bozukluğunda kalbin diyastol süresinde kısalma olduğundan perifere gönderilen kan azalır ve hastalarda dispne görülür.
Tablo-AF ve MAT Karşılaştırması
AF ve MAT | AF | MAT |
Tanı | Düzensiz atriyal fibrilasyon dalgaları, R-R mesafesi eşit değil, kalp hızı sıklıkla >150 vuru/dk | Üç veya daha farklı morfolojide P dalgası, kalp hızı sıklıkla <150 vuru/dk |
İlaç | B-Bloker veya kalsiyum kanal blokeri | Kalsiyum kanal blokeri |
İlaca yanıt | İyi | Kötü |
Kardiyoversiyona yanıt | İyi | Kötü |
Patoloji | Yapısal kalp hastalığı, tiroid ilişkili hastalık | Sıklıkla pulmoner patoloji |
Tromboembolik risk | Var | Minimal |
Katater ablasyon | Evet | Hayır |
Klinik odalarda en sık yankılanan ritim bozukluğu AF. Görülme sıklığı yaş ile artış gösterir. Atriyal genişleme patogenezde rol oynar. AF ile birlikte kalp yetmezliği ve tromboembolik komplikasyonlarda artış görülür.
MAT, AF gibi ventriküler yanıtta artışa neden olan ancak kalp hızlanmasının daha az görüldüğü AF benzeri bir ritim bozukluğu. MAT, antidisritmik tedaviye ve elektriksel kardiyoversiyona zayıf yanıt verir. Genellikle altta yatan pulmoner hastalık nedenlidir. Alt hastalık tedavi edildiği durumda MAT spontan sonlanım gösterir. MAT’nin etyolojisini araştırmadan hız sınırlayıcı tedavi uygulamak dengeleyici mekanizmaları engelleyebilir, kurguda olduğu gibi arrest nedeni olabilir.Aynı zamanda EKG’de PR intervali > 200 ms yüksek AF insidansı ile karakterize
Şekil 1. Atriyal fibrilasyon
Şekil 2. Multifokal atriyal taşikardi (Ok ile işaretlenmiş üç farklı morfolojide p dalgası görülmekte)
Atriyal fibrilasyonda kardiyoloji konsültasyonu kriterleri:
- Akut koroner sendrom sonucunda AF
- Hasta AF nedeni ile oral antikoagülan kullanmıyor ise
- Akut AF ( yakınmalarının 48 saat içinde başladığını söylüyor)
Multifokal atriyal taşikardide göğüs hastalıkları ile konsültasyon kriterleri:
MAT’ın zemininde kardiyak patoloji olabilir. Bu amaçlı hastalar ileri tetkik edilebilir ancak altta yatan pulmoner patolojiyi dışlama amaçlı pulmoner öykü mutlaka sorgulanmalı (paket/yıl sigara, bronkodilatör kullanımı), özellikle akciğere yönelik fizik muayene dikkatli yapılmalı ve şüphe halinde PA-Akciğer grafisi çekilmelidir. Pnömoni saptanırsa PCI (pneumonia severity index) veya CURB-65 sınıflamaları doğrultusunda hastaneye yatış düşünülmelidir. Yeni tanı KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) tanısı MAT ile aydınlanabilir.
Özet
Atriyal fibrilasyon ile multifokal atriyal taşikardi birbirleri ile sıkça karıştırılsa da etyolojide farklılık gösteren ritim bozukluklarıdır. Her AF’nin kardiyoloji ile konsülte edilme gerekliliği olmadığı gibi MAT olan hastalar pulmoner patolojiler açısından dikkatlice araştırılmalı, pulmoner patoloji saptanırsa göğüs hastalıkları ile konsülte edilmelidir.Hikaye çözümü
Hasta mevcut pnömonisi sonucunda hipoksik kalıyor, görülen MAT hipoksiye yanıt. Altta yatan pnömoni nedenli hipoksiyi oksijen ile seyreltmeden antidisritmik ilaç uygulamak hastanın kardiyak dengelerini altüst ediyor ve hasta hayata ara veriyor. MAT hastalarında ilk tedavi patoloji etyolojisine yönelik olmalıdır deniliyor.
Dr Çağdaş Can, Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp, Elazığ
Pulmoner Pencere
– Blomström-Lundqvist C, Scheinman MM, Aliot EM, et al. ACC/AHA/ESC guidlines for the management of patients with supraventricular arrhythmias-executive summary. J Am Coll Card. 2003;42:1493-1531.doi: 10.1016/j.hrthm.2013.04.012