Aspirasyon

“Hiç aklından çıkarma İthaka’yı, oraya varmak senin yegane yazgın”

Gün içinde sürekli olarak bir rolden bir role bürünen, bir mekandan bir başkasına koşuşturan bizler, artık çoğu zaman baktığımız şeyleri görme yetisini yitirmeye başladık.
Her boş anımızda bir sonraki yapılacak işimizin planlarını yapmakla meşgulüz. Hız saplantılı bir dünya, her şeyin daha hızlı yapıldığı; daha az zamana daha fazlanın tıkıştırıldığı bir yaşam bizim yaşamımız. Hız kültürüyle öyle bir marine olmuş vaziyetteyiz ki nereye vardığımızın farkında bile değiliz. Evet hızla ilerliyoruz ama nereye varıyoruz ? Sürekli bir hayat mücadelesi içerisinde olan bizlere bazen bir uyan zili gerekiyor .Ve işte bu zil bazen bir çalar saat olarak çıkıyor karşımıza bazense bir aspiratör. Hızdan boğulmuş, gereksiz karmaşalar barındıran yaşamlarımızı aspire etme zamanı.

Aspirasyon

Kan ,mukus,orofarengeal veya gastrik içeriğini larenks ve alt solunum yollarına geçişine aspirasyon,bu sekresyonların aspiratör yardımıyla temizlenme olayına ise aspire etmek denilmektedir.
Amacı;Ağız içi sekresyonlar ile kusmuk gibi yabancı materyallerden hastanın hava yollarını temizlemektir.
Acil durumlarda aspirasyon işleminin gerekli olacağı düşünülerek aspirasyon cihazı her zaman hazır bir şekilde bulundurmalıyız.Acil durumlar için hazırladığımız ekipmanlar:

Çeşitli kalınlıkta sondalar(kataterler)
Aspirasyon cihazı ya da bir vakum pompası
Aspirasyon cihazını katetere konnekte etmek için bir konnektör
Steril eldivenler

Aspirasyon uygulamamız gereken durumlara bakacak olursak bunlar:

Sekresyonları,mukusu,tıkaç,kan ve pıhtıyı temizlememiz gerektiği zamanlarda
Ventilasyonu düzeltmek istediğimizde
Oksijenasyonu düzeltmek istediğimizde
Atalektazileri önlemek amaçlı da kullandığımız olmaktadır.

Aspirasyon nasıl uygulanır? Aklımızda kalacak şekilde maddeleyecek olursak :

Öncelikle karar vermemiz gereken nokta aspirasyonun gerekliliği.Ronkuslar ve efektif olmayan öksürük bizim için endikasyon sebepler arasında olmalıdır
Bilinçsiz hastalarda işlemimizden önce (en az 30 sn)ve işlem sırasında hastalarımızı %100 oksijenle destekliyoruz
Hastamızın başını katateri uygulayabileceğimiz uygun bir pozisyona getiriyoruz(hafif ekstansiyon)
Ucu çok delikli ve künt uçlu bir aspirasyon kataterini vakum kapalı haldeyken ağız ya da burun içine ucu dayanıncaya kadar itiyoruz
Vakumu açıp kateteri parmaklarımız arasında hafifçe çevirerek aspirasyon işlemimizi gerçekleştiriyoruz(14ch,16ch,18ch kateter ideal olanlardır)
Mümkün olduğu kadar kısa sürede bu işlemi yapıyoruz(max.15sn)
Aspirasyon sonrası oksijen verip akciğerleri havalandırmalıyız
Solunum seslerini saf ve temiz olarak duyana kadar işlemimize devam edebiliriz
İşlem sonrasında kullandığımız katateri tekniğine uygun bir şekilde atabiliriz

Aspirasyon Uygulamasında Dikkat Edeceğimiz Noktalar

İşlem öncesi ve sonrası mutlaka ellerimizi yıkamalıyız
Daha önce aspirasyon için kullandığımız kateterleri asla kullanmamalıyız
Aspirasyon sondası ilerlemiyorsa tıkaçtan şüphelenmeliyiz
15-30 sn. sürekli aspirasyondan kaçınmalıyız
Hava yolunu daraltıp hastamızdan daha fazla miktarda oksijenli hava çekmemek için,hipoksemi ,hipoksi gibi komplikasyanları yaratmamak için kalın uçlu aspirasyon kateterlerini kullanmamalıyız
Aseptik teknik uygulayarak işlemi yapmak komplikasyon yaratmamak adına önemlidir
Aspirasyon sırasında hastamızın satürasyon takibini yapmak yararımıza olacaktır
Bir aspirasyon işlemi,kateterin ucundaki basıncın atmosfer basıncının altına düşmesiyle gerçekleşir. Bu sırada akciğerlerdeki basıncın kateterin ucundaki basınç ile eşitleneceğini bilmemiz gerekmektedir

Aspirasyon işlemi bu kadar, işlemi doğru uygulamak için kendimize bir rota çizip ona uygun davranarak hedefimize varabiliriz..
Varmak önemli, varma düşüncesi bizi hedefimizde tutar. Varmak önemli çünkü varmak için vazgeçeriz bir çok şeyden ,bizi yola koyar, gerekirse de yolumuzu değiştirir.
Sonra mı? Sonrası çorap söküğü gibi gelecektir zaten merak etmeyin.

Hemşire Dilek Yıldırım, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi