‘Sonra dışarı çıktılar’

Milan Kundera

• Kime ışık verelim, kim ışıktan gerçekten fayda görür.
• Tıbbi hizmetler için yapılan radyolojik incelemelerin zarar vermediği söyleniyor.
• Ağırlıklı bir örnek ise yaşam-ölüm çizgisi söz konusu olunca istenen görüntülemeler. Çoklu travma ile acile gelen gebe-anneye tomografi çekmeyelim mi, bu hastaya tomografi olur ama diğerleri için rahat olmamamız gerekli kaptanlar.
• İlerleyen görüntüleme teknikleri hastalara kalıcı zararlar verebilmekte. Bu nedenle az radyasyonlu tomografiler üretiliyor. Çocuklar ise riskli grubu oluşturuyor. Küçük bedenler üzerinde ışık kanserojen etkisini rahatlıkla gösteriyor. Farklı vücut parçalarına (kol, bacak, kafa) tekrarlayan zaman dilimleri içinde (aylar, yıllar) tomografi çekmek ileride size kötü hücre yükü olarak dönebilir deniliyor.
• Renal kolik atakları ile acil servise gelene hastaya, hem de her seferinde, tomografi çekelim mi.
• Günün radyoloğundan sadece görüntülemeleri yorumlamak için değil, uygun radyolojik tetkik seçimi için de konsültasyon isteyin.
• Unutmadan söyleyelim. Avrupa ülkeleri eski tomografilerini imhası pahalı ve ülkesindeki insanlara zararlı olduğu için bize satmakta. Ee, tabii biz de kapış kapış alıyoruz, bir kasabaya üç tomografi koyarak yerel nükleer santraller yaratıyoruz. Tomografi çekilen hasta yüzünde tebessüm ile evine gidiyor, acaba kafasının içindeki kötü hücreler mi onu güldürüyor.

 
İyon
Medina LS, Blakemore CC: Evidence-based imaging: optimizing imaging in patient care. New York, 2006, Springer, pp 1-569.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa