Kontrast Maddeler
Bilgisayarlı Tomografide Kullanılan Kontrast Maddeler
- ioheksol: BIEMEXOL, IOBRIX, OMNIPAQUE
- iopromid: ULTRAVIST
- iodiksanol: VISIPAQUE 270 mg 100 ml
- ioksilan: OXILAN 300
MR için kullanılan kontrast maddeler
İyopamidol: IOPAMIRO Pamiray
İyoversol: OPTIRAY 350
GADODIAMID: OMNISCAN,GODODODİEM
Gadopentetik Asit : EMARAY
Osmolaritesine Göre Kontrast Maddeler
Yüksek Osmolar (İyonik) kontrast maddeler
Diatrizoate (Angiovist, Renografin, Hypaque) Iothalmate (Conray) Metrizoate (Isopaque) Ioxialmate (Telebrix)
Düşük Osmolar kontrast maddeler
- İyonik: Ioxaglate
- (Hexabrix)
- Non-İyonik:
- Iopamidol (Isovue)
- Iohexol (Omnipaque)
- Ioversol (Optiray)
- Ioxilan (Oxilan)
- Iobitiridol (Xenetix)
- Iopromid (Ultravist)
İzo-Osmolar (Non-İyonik) kontrast maddeler
Iodixanol (Visipaque)
Kontrast Madde Seçimi ve Miktarı
Non-iyonik düşük osmolar veya izoosmolar ajanlar öncelikle secilmelidir. İso-osmolar ajan düşük osmolar ajanlardan hangisi daha iyidir?
129 DM hastasında yapıalan çalışmada,
- İso-osmalar ajan ile kontrast nefropati gelişme oranı %3
- Düşük osmolar ajan ile kontrast nefropati gelişme oranı %26 bulunmuştur.
Kontrast madde miktarı nasıl belirlenmeli?
Cigarroa eşitiği: 5ml x kilo (kg) / kreatinin miktarının altında olmalı.
Kontrast miktarı / < eGFR x6 olmalı (mümkün olduğu kadar az ve<100 ml)
**Nefropati gelişen hastalarda 2. işlem için en az 10 – 15 gün beklenmeli
A Risk Score To Predict Contrast-Induced Nephropathy
Kontrast Nefropati Tahmini İçin Risk Skorlaması
- Hipotansiyon 5 puan
- İntraaortik balon pompası 5 puan
- Konjestif KY 5 puan
- Cr >1.5 mg/dL 4 puan (>132 μmol/L)
- Yaş >75 yıl 4 puan Anemi 3 puan
- Diabetes mellitus 3 puan
- Kontrast hacmi 1 p /100 mL
Kontrast Nefropatisinden Korunma
- İşlem öncesi nefrotoksik ilaçların kesilmeli
- Hidrasyon yapılmalı
- Kontrast seçimi ve volümünün hesaplanması yapılmalı
- Son organ hasarının engellemesi için işlem öncesi, işlem sırasında ve sonrasında medikasyon
- İşlem sonrası bilinçli takibi
- Risk faktörlerinin değerlendirilmeli
- BUN, Kr düzeyi, kreatinin klirensi hesaplanması Cockroft-Gault formülü: (140-Yaş) x ağırlık (kg) / kreatinin x 72 (Kadın x 0.85)
- Tekrarlayan girişimlerin en az 48 saat sonra, DM ve Renal yetmezlik varlığında en az 72 saat sonra yapılması
Nefrotoksik İlaçlar ve Kontrast Nefropatisi
kontrast nefropatisi için Kesinlikle kaçınılacak ilaçlar
- NSAI (örn, COX-2 inhibitörleri)
- Aminoglikozidler
- Siklosporin
- Vankomisin
- Takrolimus (FK-506)
- Amfoterisin B
- Metformin(48 saat sonra başlanır)
Belirsiz Riski olan ilaçlar
- ACEI
- ARB
- Kronik diüretikler
- Dipiridamol
Kontrast Nefropatisini Önleme Tedavileri
Sodyum Bikarbonat
İzotonik sodyum+ bikarbonatlı mayi: 150 meq (150 cc) sodyum bikarbonatın + 850 ml SF ile birleşmesi ile elde edilen mayi:
işlemden 1 saat önce 3ml/kg bolus, Sonrasında 6 saat 1ml/kg/saat idame tedavi olarak verilir.
N‐Asetilsistein
Vasodiladatör ve anti-oksidan özelliği sebebiyle önerilmektedir.
Per oral tedavi 600 – 1200 mg 2×1 işlemden bir gün önce ve sonrasında
İV tedavi işlem öncesi 1 gr ve işelemden 4 saat sonra verilir.
N-Asetilsistein tedavisinin güvenilirliği ile ilgili yapılan çalışmalarda ciddi çelişkiler mevcuttur. Allerjik reaksiyonlar harici verilmesini bir zararı görülmemiştir.
Hamilelik ve Laktasyonda kullanım:
Gebelikte mümkün olduğunca radyasyondan kaçınılmalıdır. Bu tarz ilaçlar hamilelerde, ancak mutlaka gerekli ise kullanılmalıdır.
Anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.
İhtiyati bir önlem olarak radyo kontrast madde uygulanmasından önce anne sütü ile beslenme kesilmelidir; kontrast maddenin verilmesinin üzerinden en az 24 saat geçmedikçe yeniden başlanmamalıdır.
Kaynaklar
- Stacul F et al. Am J Cardiol. 2006;98(suppl):59K-77K.
- Alamartine E et al. Eur J Int Med. 2003;14:426-431.
- Evenepoel P. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. 2004;18:37- 52.
- Gleeson TG et al. AJR Am J Roentgenol. 2004;183:1673-1689.
- Heyman SN et al. Invest Radiol. 1999;34:685-691.
