acil tıp 2023
Gorki ile Tolstoy’un yazışmalarını okuduğumda aklımda kalan en önemli kelime inanç olmuştu.
Pozitiflik ve inanç döngüsünün böylesine iç içe olduğunu bilmiyordum. İnsan inanıyorum dediği zaman durumlar bir anda açıklanıyordu, bir çeşit pürüzsüzlük hali gibi. Daha da çok seversen o zaman ortada herhangi bir sorun kalmıyor, gerçeklik kendiliğinden oluşuyordu. Sevgi nesnesi doğrudan doğruya yeryüzünün en iyi maddesi haline dönüşüyordu.
Yeni yıldan beklentilerimi bu bakış açısına göre oluşturmaya karar verdim.
İyi olacağına inanmak üzerine.
Acil Tıp ve Göğüs Hastalıkları: İyi niyetli olduğunu herkes biliyor. Çocukken de iyiydin. Karıncayı ezmedin, yaşlı teyzeleri karşıdan karşıya geçirdin. Sokak köpeklerini doyurdun, arkadaşlarına borç verdin. Yatmadan sıcak sütünü içtin ama pnömoni, pulmoner emboli, pnömotoraks veya kardiyak tamponad nedeniyle atmosferin %20’sini oluşturan oksijene aç olan hastaya neden nitrogliserin verdin.
Gitar penası ve retrobulber hemoraji: 13-5 lineer prob ile sol göz kapağı üzerinden USG yapıyor/penayı görüyor-BT ile tanıyı destekliyorsun, Metallica’nın nisan ayında çıkaracağı 72 Seasons albümünü hatırlıyorsun. Bu olayın iyi tarafı ancak kötü ve geri dönüşümsüz bir taraf daha var.
Taburculuğu Durumunda Yirmi Dört Saat İçinde Ölecek Hastalar: Senkop ile acil servise başvuran hastaların tanı yelpazesi züccaciye dükkanına girmiş fil gibidir. Genç, ek hastalığı olmayan, uzun süre ayakta kalma sonucu senkop geçiren hastada etiyoloji iyi niyetli olabilirken, koronerleri tıkalı/kalp yetmezliği olan hastalar fatal disritmiler açısından irdelenmeli.
Acil servisler için kognitif bias örnekleri: Sabaha karşı dört, kronik ağrı yakınması olan hasta senden narkotik istiyor-bu tip hastalar hep aynı diyorsun, dün tartıştığın hastaya benzeyen bir hasta gördün-nedensiz yere huzursuzlanıyorsun, annen gibi bir teyze gördün-bir anda ona karşı olumlu duygular içinde kalıyorsun gibi akıl değil de duyguların seni yönetme hali. İlk hasta perfore batın çıktı bu sefer.
rGeneva skorunun göğüs ağrısında doğru kullanımı: Negatif geri bildirim faydalı olabilir (bu olgunun yönetimi geri bildirim şeklinde karar sahibine anlatılabilir), her negatiflik kötüdür demek doğru olmayacak. Eleştirilmeyi kimse sevmez ve refleks olarak kendini savunma gerçekleşir. D-dimer yokluğu, rGeneve skor düşüklüğü, göğüs ağrısında Vancover sınıflaması ve gerekli olan yaklaşım biçimlerini açıklamak uzun vadede pozitif sonuçlanacaktır.
Taburculuk sonrası beklenmeyen ölümler öngörülebilir mi?: Atipik klinikler, evet, yine karşımızda. Halsizliğim var diyor, serum K 6,8. Hareketle artan sırt ağrısı tarifliyor, masif pulmoner emboli çıkıyor. Selülit zannediyorsun, fournier gangreni başlangıcıymış. İşte bu noktada satır aralarını okumamız gerekmekte.
@aciltıp.com 2023
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa