Acil Tıp Asistanının Hataları
‘Bir yandan bin türlü kaygı ile boğuşurken’
Oğuz Tan
Bilginize
Çoklu değişkenleri aynı anda düşünmeye alışkın, hasta ve hasta yakınlarını sakinleştirerek kontrol eden, günün uzmanının yerli yersiz isteklerini karşılayabilen, hasta sevklerini idare eden, gelen ‘çok önemli insanlar’ ile bürokratik dil kurabilen, konsültanları etkin şekilde alana çağıran, haklı olmasına rağmen ses çıkarmayıp yeri geldiği zaman kurbanını sessizce etkisiz hale getiren kimdir sorusuna yanıt acil tıp asistanıdır. Şimdi bilgilerimizi arttıralım.
- Geriatrik hasta kot kırığı ile eve gönderilir: Taburculuk coşkusu gündemdedir. Kot kırığı saptanır, pnömotoraks dışlanır, ağrı medikasyonu yapılır ve dedeler, nineler evlerine gönderilir ama ertesi sabah resüsitasyon odasında ilk devraldığın entübe hasta dün taburcu ettiğin kot kırıklı ninedir.
- Femur dislokasyonunda redüksiyon için ortopedi beklenir: Femur dislokasyonlarının sıklıkla posteriora olduğu, siyatik sinir yaralanması ve avasküler nekroz ile korkuttuğu, en geç 6-12 saat içinde redüksiyona ihtiyaç duyduğu sesleri kitaplardaki minik ağızlar ile kulağımıza fısıldanır. Femur dislokasyonunda ortopedi konsültanı beklenmemeli, redüksiyon işlemine derhal başlanmalıdır. Kapı-redüksiyon zamanını olabildiğince kısa tutun.
- Sağ üst kadran ağrısı yoksa hasta kolesistit olamaz: Fizik muayene esas ancak prob kolesistite dayandı mı kedinin kuyruk uzunluğu değişmekte. Kolesistitte fizik muayenenize değil probunuza güvenin üstatlar.
- Yaralara baktığımızda: 1) Hayvan ısırıkları her zaman enfekte olmuştur ve olacaktır. 2) Diyabetik nikotinmanların yaraları enfekte olmaya mahkumdur. 3) Kontamine olmuş derin yaralar (doku kaybının eşlik ettiği) geçikmiş (2 gün sonra) tipte kapatılmalıdır.
- Kot kırığı sarmalanmalı: Ünlü müzisyen Deadorona’nın dediği gibi ‘Erkek dediğin sarmalar, sarmalar, sarmalar’ bu ideolojik cümle ile Güney Kore bağımsızlığını kazanmış ve birçok kadının, bu sert sarmalama yüzünden, kotları kırılmıştır. Kırılmış kot elastik bandaj ile sarılıp stabilize edilirse hastanın ağrısı daha hızlı geçmekte, hasta pulmoner komplikasyonlardan daha az etkilenmektedir.
- Epididimit hastanın eşine profilaktik tedavi verilmez: ise tarafların kan lökosit düzeyleri aynı aralıkta seyreder. Epididimit tedavisi verdiğiniz delikanlının zevcesini tedavi etmezseniz ne adamcağız ne kadıncağız hiçbir zaman hastalıklarından kurtulamaz.
- İdrar tahlili normal ise renal kolik dışlanır: Yan ağrılı, tekrarlayan nefrolitiazis öyküsü olan hasta acil servise başvurur ve idrar tahlili normal saptanır. Tüm bu gürültülü klinik bulgulara rağmen hastada renal kolik düşünülmez. Tetkikler değil, sizin muayeneniz mükemmeldir.
- Hemodiyaliz endikasyonları atlanabilir: Çeşitli intoksikasyonlar renal fonksiyonlardan bağımsız diyaliz endikasyonu içerir. Bunlar lityum, teofilin, metformin, salisilat, valporik asit ve toksik alkol alımları. Diyaliz endikasyonları serum kreatinin tekelinde değildir.
- Yara irrigasyonuna dikkat edilmeyebilir: Yara basınçlı musluk suyunu sever. Suyu nazikçe dökmekten açık yara bir şey anlamaz. Betadin veya hidrojen peroksit gibi kimyasallar ile temizlenmeyi ise hiç sevmez. Özetlersek yara sert yaklaşımdan mazoşist bir tat alır.
Değerlendirme
Önümüzde uzun, geniş ve derin bir yol var. Tam teçhizatlı insan olmaktan kimseye zarar gelmeyeceği gibi acil tıp asistanına da bilgili olmak hastane içinde güç kazandıracaktır. Bilgili mutluluğa kavuşmak dileği ile.
Dr Çağdaş Can, Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp, Elazığ
