‘Hafıza bazen merhametli silinmeler yapıyor’
H. P. Lovecraft

Özet: Terapötik hipoterminin artıları ve eksileri Prof. H’nin bakış açısı ile anlatıldı.

Hatırlamanıza

Kibrit yanar, söner, can gibi. Sonsuz kibrit çöplerinin birleşmesi ile evren oluşur. Bazen sönen tütmeye devam eder, bu yazı gibi.
Canlandırıcı-1
H: Bu kullandığım dördüncü enjektör. Ucu eğri, miktarı az, rengi koyu, hacmi fazla, hepsini ama hepsini denedim ve canlanmanın vücut bulduğu miktarı belirledim. Nasıl mı. İki gün önce oldu. Kadın, 30’larının başında, bıçaklanarak öldürülmüş, evin karşısındaydı. Hemen soğuttum ve canlandı. Şu camı görüyor musun, oradan kaçtı. Bana zarar vermedi. Nereye gittiğini bilmiyorum ama aramaya başlasak iyi olur.
H: Bizim aramamıza gerek kalmadı, bakın kendi geldi Prof. H. Evet görüyorum, anlamadığım sürükleyerek getirdikleri. Kollarından çeke çeke getirmiş olmalı. Düşünebiliyor, plan yapıyor, öyleyse yaşıyor.
Mektup 5: Acaba ne kadar sürdü iki sevdiğini getirmesi, onları da mı soğuttu. Hastane öncesi terapötik hipoterminin önerilmediğini yazıyor bu mektup ancak özellikle uzun yol yapacak olanlar sınırlarını iki kez düşünsünü ekliyor. Arrest sonrası yaşama tutunmada hastane öncesi hipoterminin etkinliği vurgulanıyor.
H: Görünüşe göre biri kocası, diğeri oğlu. Şimdi hatırladım. Yangında ölmüşlerdi, tek kurtulan kadın oldu, gazeteler yazdı. Açık bırakılan fırın ve her şeyin sonu, belki bıçaklanma değildi ölüm nedeni, kendini öldürdü, keskin vicdan devreye girdi.
Mektup 6: Sıcak çarpması tedavisinde terapötik hipotermi karşına çıkıyor, 39 °C’ye düşürülen ateşe bilinç yanıtı olmayanlar 24 saatlik soğutmaya alınıyor, derin sedasyon ve analjeziklerle. Nörolojik yapısı sağlam insanlar sana selam vererek eve dönüyor.
H: İkisini de soğutalım, ve işte tamam canlanma başlıyor ama adam yanıtsız kaldı. Neden, yoksa, hatırladım. Unutulmayan yangından sonra özgeçmişlerini incelemiştim, adamın dört stenti var. Soğuk tetikli stent tıkanması ışıksız sonu belirledi.
Mektup 7: Evet Prof. H doğru söylüyor ortaklar, terapötik hipotermide mast hücreleri plazmada çoğalıyor, triptaz, histamin diğer kulvardan stentin içine yerleşiyor. Stentli, göğüs ağrılı hastalarımızın eozinofil düzeylerini de mi takip etsek.
H: Ne yapıyor, hey ne yapıyorsun. Bırak Prof. H’yi. Dur bir dakika, bekle, nereye götürüyor beni. Evet, görüyor musun, özofagus ısı transfer cihazını gösteriyor bana. Bir dakika, peki bunları nereden biliyor. Yoksa, evet yavaş yavaş teorilerim yıllanmış koltuklarına oturuyor. İnsan sadece beyninin %10’unu kullanır, ölüm ve tekrar dönüş ile bu oran belki de %100’e ulaşıyor.
Mektup 8: En pratik soğutucu karşında, 45 dakika içinde soğuk sıvı yüklemesi bile yapmadan vücudu 33.6 °C’ye çekiyor. Hızlı ve komplikasyondan fakir sonuçlar özofagus ısı transfer cihazı ile.
– Olanların sessizce gerçekleştiğini mi sanıyorsun, sanma. Gürültü ile tedirginleştirilmiş kız arkadaş korkak adımlarla bodrum kata iniyor ve kapıyı açıyor. Gördüğü manzara karşısında boncuk boncuk terliyor, koşma çabası denge kaybı ile sonuçlanınca enjektörün üstüne düşüyor. Olanları görmek ölüleri bile korkutuyor.

Yarın

Doğum ölüme atılan ilk adım. Neden ölüm de doğuma atılan adımlardan biri olmasın. Sadece kalp, akciğer değil, parmak, göz, saç bu yapıların tümü yaşam üniteleri. Organ hedefli olmadan hücresel düzeyde yaşamı canlandırmak gerek. Ölüm belirteçleri yeniden sorgulanmalı, sadece kalp atışları ile sınırlanmamalı. Ölümün taklitleri bizleri bekliyor dostlarım.
 
Diğer Sesler
Therapeutic hypothermia, Letter to the Editor, Resuscitation. Another four for free.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa