Göz Ultrasonu Acil Tıp Kullanımı

Vahşi Hayat Ultrasonu (Göz)

‘Böyle bir adım, yarım veya tam bir geri adım’
H.B.Liddel Hart

Prob

Hastane öncesi sağlıkçıların yükseklik hastalığı ve travmanın kafalarında kullandığı optik sinir ultrasonu konu başlığımız. Hastanın beyin tomografisini papatyalar içinde çekemeyeceğimize göre ne yapmalıyız dostlarım. Glaskow koma mı, yoksa lateralizan defisit mi. Pupil çapı desek. Bunlar da işe yarayabilir. Ama unutmayalım ultrason destekli optik sinir ölçümü kitaplara çoktan girdi. Lectiesmortus‘ta da uzun cümlelere rastlıyoruz. Size minik bir seçki yaptık ve gözün sinirinden bahsettik.
Olgu-Göz
Nöbetten çıkmanın coşkusu ile arabaya doğru geniş adımlar atıyorsun. Yarın gideceğin gemi seyahatini düşünüp içten içe fokurduyorsun. Arabanın bagajına koyduğun ultrasonu neden acile bırakmadığını düşünürken çığlıklar içinde çevreye koşuşturan insanlar görüyorsun. Telaşın nedenini anlıyorsun, trafik kazası. Altmış yaşlarında gözüken adam yere uzanmış. Vücudunda herhangi bir yaralanma izi yok, etrafta kan hiç yok. Araçtan iniyor ve arabanın bagajından ultrasonunu alıyorsun. Diz çöküp vahşi hayat ultrasonuna hastanın gözünden başlıyorsun ve ultrasonhanede karşına şekil çıkıyor.

Çözüm
Optik sinirin 5 mm’nin altında olması gerektiğini bildiğinden hastanın kafasını geniş geniş palpe ediyorsun ve sağ temporoparietalde limon büyüklüğünde skalp hematomu buluyorsun. Olay yerine hızla yetişen 112 ekibine kafa içi basınç düşürücü tedavi önerilerinde bulunuyor ve yarınki gemi yolculuğundan daha fazla sevindiğin bir hayat yaşadığın için iki kez seviniyorsun.

Optik Sinir Hakkında
– Bir taraftan sıkarsan diğer taraf katlar. Kafa içi basınç artışı serebrospinal sıvının optik sinir çevresine sarılı perinöral boşluğa sığınış nedeni olur ve optik sinir şişer.
– Erişkinde <5 mm olması gereken bu yapının 5 mm ve üstü boy vermesi durumumda ne mi düşünmelisin. Basıncı artmış bir kafa.
– Kafa içi basıncın ileri derecede artışı durumunda optik sinir vitreus içine doğru bombeleşir ve papili ödemlenir.
– Göz siniri kökünde ekolusent (düşük yansıtık) hale görünümü var ise beyin herni oldu olacaktır. Bu duruma hilal (crescent) bulgusu denilir.

Ses

Sadece travma ve yükseklik hastaları, size seslenmiyoruz. Bilinci kapalı hastaya parmak ucu kan şekeri değil aynı zamanda ultrason ile optik sinir bakısı da yapalım. Kusma nedeni gastroenterit düşünülenin belki de gerçek sorunu subaraknoid kanamada gizlidir ortaklar.
 
 
Sinir
Messerer M, Berhouma M, Messerer R, Dubourg J. Interest of optic nerve sheath diameter ultrasonography in dectecting non-invasively raised intracranial pressure. Neurochirurgie 2013 Apr;59(2):55-9.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa