Gebelerde en sık kullanılan ilaçlar ve Katagorileri
İlacın jenerik ismi
Gebelik Katagorisi
Ampisilin veAmpisilin- sulbaktam
B
Amoksisilin veAmoksisilin-klavunat
B
Penisilin G ve V
B
Sefotaksim
B
Parasetamol
B
Naproksen
C
Loperamid
B
Diklofenak
C
Flurbiprofen 3. trimesterde D
C
Aspirin
D
Fluorokinolonlar
C
Metronidazol ve Ornidazol
B
Paroksetin
C
Fenitoin
D
Rifampisin
C
Flukonazol
C
Teofilin
C
Mikonazol
C
Doksisiklin
D
Sitalopram
C
Sertralin
C
Folik asit, , Pridoksin, Tiamin
A
Levotiroksin
A
Venlafaksin
C
Betametazon, dexamethazon
C
Karbamazepin
D
Varfarin
X
Valproik asit
D
Klorfeniramin
B
Hidroksizin (Ataraks)
C
Ergotamin
X
İlaçlar gebeliğin bütün dönemlerinde fetus üzerinde zararlı etki gösterebilir. Gebelikte ilaç kullanimi en tehlikeli dönemi 3-11 haftalar arasıdır.
FDA gebelikte ilaç kategorileri (FDA; United States Food and Drug Administration)
İnsan ve hayvanda güvenli; Magnezyum sülfat, Levotiroksin, Folik asit
Hayvanlarda teratojen değil, İnsanda yeterli, kontrollü çalışma yok / güvenli
Zofran, Amoksisilin
İnsan ve hayvanlarda kontrollü çalışma yok. Risk? Kar/zarar oranı göz önünde bulundurularak kullanıla bilir; Prozac, Tamiflu
İnsan ve hayvanlarda teratojen. Ancak hastaya yararı göz önünde bulundurularak kullanılabilir; Tetrasiklinler
Gebelikte kesinlikle yasak. Ancak anne yaşamının söz konusu ise;
•Anti-hiperlipidemikler
Gebelikte Antibiyotik Kullanımı
Kategori B
Penisilinler, Sefalosporinler, (Seftriakson, Sefiksim, Sefotaksim), Amoksisilin/klavulonat, Makrolidler (Eritromisin), Azitromisin, Meropenem, Ertapenem, Aztreonam, Metronidazol, Klindamisin, Fosfomisin, Nitrofurantoin: Gebeliğin sonunda kullanılırsa yenidoğanda hemolize neden olabilir.
Kategori C
İmipenem / silastatin, Klaritromisin, Telitromisin, Vankomisin:Kloramfenikol, Rifampisin: Yenidoğanda kanama riskini arttırabilir.Kinolonlar : Ofloksasin iskelet deformitesi yapar, Siprofloksasin, Levofloksasin, Moksifloksasin,Ko-tirimoksazol,Linezolid,
Kategori D
Aminoglikozitler ; İşitme siniri ya da vestibüler sinir hasarı yapar. En riskli ilaç streptomisindir. Gentamisin ve tobramisinle çok az risk olabilirse de zorunlu de zorunlu değilse kullanılmamalıdır. Tetrasiklinler: kemik ve kıkırdak doku üzerine olumsuz etkisi var.
Antifungal İlaçların Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Amfoterisin B:
Kategori C
Caspofungin, Flukonazol, İtrakonazol (bir sonraki menstrasyona da etkili), Ketokonazol, posakonazol
Kategori D
Vorikonazol
Antiparaziter İ laçların Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Pirazikuantel
Kategori C
Albendazol / Mebendezol, Klorokin, Meflokin, Pentamidin, Primetamin
Kategori D
Kategori X
Kinin
Antiviral İlaçların Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Asiklovir, Famsiklovir, Tenofovir, Valasiklovir
Kategori C
Adefovir, Amantadin, Entekavir, Gansiklovir , İndainavir, İnterferonlar, Lamivudin(bilgi yok), Oseltamivir, Rimantadin, Valgansiklovir, Zanamivir
Kategori D
Kategori X
Ribavirin:
Epilepsi İlaçlarının Gebelikte Kullanımı
Kategori C
Lamotrigine, Oxycarbazepine, Gabapentin, Topiramat, Etosuksimid
Kategori D
Fenitoin, Valproik asit, Karbamazepin, Trimetadion, Fenobarbital
Kategori C :Daha güvenli Özellikle Lamotrigine anomali riski %1.8 ‐ 3
Kategori D; Düşük IQ, gelişme geriliği, kalp ve idrar yolları anomalileri,yarık damak d udak, n ö ral t ü p defekti
Psikiyatrik İlaçların Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Maprotilin, bupropion, Buspiron, (Klozapin)
Kategori C
SSRİ; Essitalopram, Fluoksetin, Sertralin, Sitalopram, TCA; Klomipramin, İmipramin, Doksepin, Bupropion, Mirtazepin, Venlafaksin
Kategori D
SSRİ; Paroksetin, Lityum, TCA; Amitriptilin, Nortriptilin
Ülser İlaçlarının Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Antiasitler –Magnezyum, alüminyum, kalsiyum, karbonat gibi metal tuzları
H2 blokerler ‐ Famotidin, Simetidin, Ranitidin
PPİ ‐ Esomeprazol, Lansoprazol
Kategori C
PPİ ‐ Omeprazol
Kategori D
Allerji İlaçlarının Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Klorfeniramin, Siproheptadin, Deksklorfeniramin, Setirizin, Loratidin, Levosetirizin
Kategori C
Prometazin, Hidroksizin, Feksofenadin, Desloratidin
Kategori D
Hiperemezis Gravidorum ve Aşırı Kusmada Verilen ilaçlar
Kategori B
Akapunktur, Metoklopramid Ondensatron,Vitamin B6
Antihistaminikler (Doksilamin)
Fenotiyazinler(Proklorperazin, Prometazin)
Kortikosteroidler
Kategori C
–
Gebelikte Kullanılan Çarpıntısı /Ritim bozukluğu ilaçları
Kategori B
Satalol, Asebutalol
Kategori C
Adenozin, Digoksin
Kategori D
Amiodaron
Gebelikte Kullanılan Antihipertansif İlaçlar
Kategori B
Metildopa
Kategori C
Nitratlar, Ca kanal blokerleri, ACEİ (Enalapril, captopril, lisinopril) ve ARB, Labetalol, Nifedipin, Hidralazin, Hidroklortiazid
Kategori D
Genel ve Lokal anestezi, Sedasyon ilaçlarının Gebelikte Kullanımı
Kategori B
Lidokain, Ropivakain, Morfin ( 1.trimester ) Propofol, Meperidin, Rocuronyum, Cisatracurium
Kategori C
Bupivakain, Atracurium, Süksinilkolin, Fentanyl, Alfentanyl, Sulfentanyl, Etomidat, Ketamin, Tiopental
Kategori D
Midazolam, Diazepam, Morfin ( 3.trimester )
Kategori X
Ağrı Kesici İlaçların Gebelikte Kulanımı
Kategori B
Parasetamol, NSAİİ (1. ve 2. trimester)
Kategori C
NSAİİ (3. trimester)
Kategori D
Aspirin
Kategori X
Antitrombotik İlaçların Gebelikte Kulanımı
Kategori B
Klopidogrel, Enoksaparin
Kategori C
Heparin
Kategori D
Aspirin
Kategori X
Coumadin
Referanslar;
https://www.fda.gov/
Dr Aydın Sarıhan, Medipol Üniversite Hastanesi, Acil Tıp, İstanbul
Editör: Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa