Tek doz mortal ilaç
- Zehri ilaçtan ayıran neydi, bir dakika söyleme.
- Bize hep dozu denildi. Mesela su içsen ama çok içsen, sayı vermemiz gerekirse yedi litre diyelim, hem de bir saat içinde, kan tuzun öyle düşer ki nöbet geçirmeye başlarsın, hiponatremi başlar.
- Bazen böyle çok olması gerekmez, tek doz bile öldürür.
- İnfant/pediatrik çağda mesela.
- Alzheimer ilaçları: Kolinerjik toksidorom yapar, ne olduğunu anlayamazsın, diare/ürinasyon/miyozis/bradikardi/emezis/lakrimasyon/letharji/salivasyon.
- Alfa-2 adrenerjik agonistler: Klonidin konu başlığı, bradikardi/hipotansiyon/solunum depresyonu/bilinç değişikliği saniyesinde olur, kan hareketsiz kalır vücutta.
- Beta blokerler: Lipofilik propranolol süratle dokulara yayılır, engellenemez, hem de tek dozda, hipoglisemi/bilinç değişikliği/bloklanmış kalp/bradikardi/hipotansiyon/epilepsi sadece ve sadece ilacı yutanda görülür.
- Kafur yağı (camphor): Kafur ağacının yağı, defnegiller familyasından, bulantı/kusma/taşikardi/bilinç değişikliği/epilepsi yapar, az dozda bile öldürür.
- Kalsiyum kanal blokerleri: Bradikardi, hipotansiyon ve kalp bloğu. Garip bir şekilde hiperglisemik olur kan, çünkü insülin salınımı durdurulmuştur.
- Kolşisin ve podofilin: Antigut ve siğil tedavisinde kullanılan ilaçlar, mitozu tubulini bağlayarak inhibe eder. Bulantı/kusma/diare/hipotansiyon ve son olarak son organ hasarı yapar biricik dozları.
- Narkotik/opiatlar: Solunum depresyonu için birebirdir infantlar ve çocuklarda. Transdermal narkotikler çocuklar tarafından yutulabilir.
- Nikotin: Kas fasikülasyonları yapar, kolinerjik etki gündemdedir, transdermal yamaları vardır, bunlar da yutulabilir.
- Sülfonilüreler: Oral hipoglisemik ajan, derin ve uzun süren hipoglisemi yapar, çocuk nöbet geçirmeye başlar.
- Antidepresanlar: Özellikle TCA’lar, sodyum kanallarını bloker ederler, intraventriküler ileti bozuklukları başlar, QRS genişler, fatal aritmi görülür.
- Salisilatlar: Nuka kışyeşili yağı ve bizmut içeren ürünler salisilat da içerir, mitokondrileri işlevsizleştirir, asidoz/serebral ve pulmoner ödem/epilepsi sıralaması varsa akla salisilat gelmelidir.
- Kinin ve kinidin: Antimalaryal ilaçtır ilki, diğeri ise antiaritmik, ikisinde de QRS genişlerse QT süresi uzar, ventrikül disritmi üretir.
- Zehri belirleyen miktarı değildir, hastanın yeryüzünde yaşadığı miktardır.
Paracelsus
Poisoning toxicology handbook
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
