‘Öyle geliyor ki…’
Flaubert
Kendin Pişir
Alanda çalışan sağlıkçı tünel bakışı içindedir. Yüksek riskli hastalar Sis Gölü’ndeki gibi oltaya kendiliğinden gelmeyebilir. Organ, kan ve sinir. Nasıl kurtarılmalı. Kısa zamanda kısıtlı bilgi ile zirai ortamda hastaların mortalite yüzdeleri nasıl belirlenmeli. Bu yazıda önemli semptomlar başlıklar altına sıkıştırıldı, kor ateşte pişirildi.
- Nefes darlığı: Kimse hipoksik kalmaz istemez. Erkek güvercin gibi kollarını iki yana açmış, morarmış ve hışırdayan hastaları kimse alanda bırakmak istemez.
- Bilinç bozukluğu: Bilinç bozukluğunun dinazor kadar çok sebebi var. Beyin bir şekilde kanlanmıyordur ama nedeni genellikle hastanede belirlenir. Semptoma yönelik tedavi hastane öncesi tıpçıların önceliği.
- Senkop: Yapısal kalp hastalıkları, kazanılmış damar tıkanıklıkları, disritmiler ve nörolojik anormallikler. Senkop hemen ambulansa alınmalı ortaklar.
- Göğüs ağrısı: Keşke sadece kalp ile ilgili olsa. Pulmoner emboli ve aort diseksiyonu alanda bile el sallar sana.
- Fokal nörolojik defisit: Tek taraflı güçsüzlük, spinal lokal halsizlik, santral sinir sistemi iletişimsizliği. Tek kriter bile gaza basma nedeni.
- Sırt: Basit bir kas ağrısı veya spinal epidural abse. Bu semptomlar bol ayırıcı tanı barındırır, tünelde bırakılmamalıdır.
- Geriatrik veya pediatrik ateş: Her iki uç yaş sonunda birbiri ile birleşir. Bu nedenle benzer hassaslık içerir. Geriatrik, pediatrik vatandaş sepsis kıskacından sadece ambulans ile kurtarılır.
- Epilepsi: Nöbet geçiren ilk, benzer, ilaç kullanıyor mu gibi sorulara maruz bırakılmadan hastaneye taşınması gerekenler listesinde önceliklidir. Alanda kan şekeri bakılmaz demeyin.
Kendin Ye
Hastane öncesi tıpçılar da haklı. Kafa travması geçirmiş, kimyasal ajan ile zehirlenmiş veya metabolik hastalık sebebi ile bilinç bozukluğu içinde olan hasta nasıl tıbbi bakım alma konusunda ikna edilebilir. Kaptanlar, hastaya AVPU ile yaklaşmak yerinde olacaktır. Alert (uyanık), Verbal (sözlü uyarana mantıklı yanıt verebilen), Pain (ağrı ile hareketli), Unresponsive (yanıtsız) merdivenleri kale kapısı anahtarınız olsun. Bilinçli iletişim kurulabilen hasta birçok mortal basamağı en azından bir süreliğine atlatmıştır.
Dostlarım tünelde bırakılmaması gerekenleri bilin, yüksek risk kriterlerinizi şanslı atkınızın arkasına yazın. İletişim kurulabilen hastanın mortaliteden en azından bir süre daha uzak olduğunu sezin ve son olarak bilinç bulanıklığı olan hastanın risk altında suyunu bıraktığına inanın.
Not: Hasta getiren paramedik dostlarımıza hastayı sundurun. Bunu hata yakalamak veya meydan okumak için değil ortak çalıştığınız bir ekibin parçası olduğunuzu hissettirerek yapın. Hastane öncesi tıp etkin yapılan hasta sizin tedavinize daha hızlı yanıt verecektir.
Tünel
Pringle Rp Jr, Carden DL, Xiao F, et al. Outcomes of patients not transported after calling 911. J Emerg Med 2005;28(4):449-454.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
