Orta kulak İltihabı
…ve kan kulağımdan akmaya başlar.
Lou Reed
Hikaye
Daha önce epilepsi öyküsü olmayan sekiz yaşındaki Hikmet iki dakika süren tonik klonik nöbet ile acil servise getirildi. Son beş gündür şiddetli kulak ağrısı olduğunu ve özellikle ağrının kulak arkasında toplandığını ailesi ifade etti. Ateşi otuz dokuz derece idi.
Başlangıç
- Otitis media sadece kulak ile lokalize kalmayıp kafa içi organlarda tutulum yaparak son organ hasarlarına neden olabilir. Menenjit, beyin apsesi, lateral sinüs trombozu gibi. Antibiyoterapi ile hastalık kontrol altına alınabilir.
- Otitis media en sık 6-12 aylık çocuklarda görülmekte. Bunun en önemli nedeni östaki boru disfonksiyonu. Otitis media tanısı için timpanik membran tatlı tatlı titretilmelidir. Hastayı öksürtmek timpanik membran hareketini takip etmek için kullanılabilir.
- Otitis media sorumluları viral veya bakteriyel ajanlardır. Çoğu zaman hastalık kendi kendini sınırlar. Antibiyotik ve analjezikler tedavide kullanılmalıdır. Dekonjestanlar işe yaramaz, antihistaminikler hastayı uyutur. Amok-sisi-lin ilk tercihtir, dirençli veya tekrarlayan OM’da amoksisilin, sefuroksim veya makrolitler kullanılabilir.
- Tedavi edilmemiş hastalarda timpanik membran rüptürü (TMR), kronik süpüratif Otitis media, mastoidit, labirentit, petrozit, kolesteatoma, kraniyel sinir palsileri, kraniyel osteomiyelit, lateral sinüs trombozu, beyin apsesi, menenjit, işitme kaybı ve öğrenme güçlükleri görülebilir.
- Akut mastoidit otitis media’un antibiyoterapi ile tedavi edilmez ise en sık görülen komplikasyonu olur. Dış bakıda OM ile ilişkili fizik muayene belirtileri görülebilir. Asimetrik auriküla, postauriküler alanda hassasiyet ve eritem gibi. Mastoidit tanısı tomografi veya direkt grafi ile konulur. Tedavisi IV antibiyoterapi, hastaneye yatış ve kulak burun boğaz konsültasyonudur. Atlanan bir mastoidit kafa içi yapılarda tutulum yaparak menenjit nedeni olabilir. Gradenigo sendromunda süpüratif otitis media, abdusens sinir paralizisi ve yüz ağrısı olacaktır. Tedavisi IV antibiyoterapi ve cerrahi drenajdır. Klinikte Gradenigo sendromunu yakalarsanız ciddi sükseniz olur.
- Otitis media, TMR ile birliktelik gösterirse topikal antibiyotikler (siprofloksasin veya kloramfenikol) tedavide kullanılmalıdır. Aminoglikozitler ototoksiktir, kullanmayın. Kronik veya çoklu TMR işitme kaybı, kolesteatoma ve tekrarlayan enfeksiyonlara neden olabilir.
- Otitis media olan hastalarda kraniyel sinir paralizileri görülür veya görülebilir. Tek taraflı fasiyal sinir paralizisi mesela. Tedavisi miringotomi ile birlikte geniş spektrumlu antibiyoterapi. Tedaviye yanıtsızlık durumunda tomografi ile ayırıcı tanılara gidilmeli.
- Lateral sinüs trombozu kronik Otitis medianın komplikasyonu olarak bilinir. Tedavi edilmediği takdirde %100 mortalite riski vardır (kaçış yok). Trombektomi ve antikoagülasyon tedavi biçimleri.
- Süpüratif labirentit; işitme kaybı, vertigo, dengesizlik, bulantı ve kusma ile klinik belirtilerini sergiler. Timpanik membran arkasında beyaz kitlesel görünüm oluşturur. Antipsödomal profilaksi ile birlikte kulak burun boğaz konsültasyonu gerektirir.
Otitis Media ve Risk İçeren Davranışları
- Kranial sinir tutulumu
- Mastoidit bulguları: Kulak arkasında ağrı, işitme ve konuşma bozukluğu, ateş yüksekliği
- Sistemik semptomlar: Bulantı, kusma, dengesizlik
- Görüntülemede lateral sinüs trombozu
- Tedavi altında klinik bulguların devamı
Hikaye Çözümü
Hastanın öyküsü nedeni ile mastoiditten şüpelenen doktor Gazi kulak tomografisi ister. Mastoidit bulguları olan hastaya lateral sinüs trombozu ön tanısı ile beyin MRA istenir. Sol lateral sinüste kontrast dolumu olmayan hasta lateral sinüs trombozu tanısı alır.
Son
Kulak enfeksiyonları -kafa içi yerleşimli olduğundan- sadece sınırlı enfeksiyon olarak değil, kafa içi enfeksiyon olarak değerlendirilmeli ve tedaviye derhal başlanmalıdır. Bilinç bulanıklığı olan kişilerin kulaklarının içine bakmayı unutmayın.
Dr Çağdaş Can, Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp, Elazığ
Işık Üçgeni
- Brinks A, Thomas S. The practice guidelines ‘Otitis externa’ (first revision) from the Dutch College of General Practitioners: A response from the perspective of general practice. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152(21):1199-1200.
- Khan A. Potts puffy tumor: A rare complication of mastoiditis. Pediatr Neursurg. 2006;42;125-128.
- ChangP, Kim S. Cholesteatoma-diagnosising the unsafe ear. Aust Fam Physician. 2008;37(8):631-638.