Coronavirüs COVID-19

Korono virüs (COVID-19) belirtileri nelerdir?

COVID 19‘un en yaygın semptomları ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda ağrı ve ağrı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve yavaş yavaş başlar. Bazı insanlar enfekte olur, ancak herhangi bir semptom geliştirmezler sadece kendilerini iyi hissetmezler (1-2).

Çoğu insan (yaklaşık% 80) özel tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir.

COVID-19 alan her 6 kişiden yaklaşık 1’i ağır hastalanmakta ve nefes almakta zorlanmaktadır. Komorbit hastalığı olanlarda ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir(2).

 COVID-19  Bulaşma nasıl olur?

COVID-19 iletimi riski hastalardan büyük damlacıkların iletimi ile gerçekleşir. Bu, tüm grip gibi solunum virüsleri için tipiktir.
Büyük damlacıklar yoluyla iletim, standart bir cerrahi maske kullanılarak önlenebilir.

Corona havadan taşınarak iletilir mi?

COVID-19’un hava yoluyla taşınıp taşınamayacağı, uzun süre havada kalan küçük parçacıklar ile iletilip iletilemeyeceği tartışmalıdır. Havadaki iletim, cerrahi maskelerden ziyade N95 maskelerine mi ihtiyaç vardır?. Bu tartışma devam etmektedir.(1) Coronavirüslerin bir hava yoluyla yolla iletildiğine dair MERS ve SARS ile elde edilen verilere dayanılarak benzer sonuçlar COVID-19′ için de önerilmiştir(3).

Uzmanlar, solunum yoluyla bulaş önleme yöntemlerinin kullanılıp kullanılmayacağı konusunda aynı fikirde değildir Dünya Sağlık Örgütü kılavuzları, COVID-19 hastalarının rutin bakımı için sadece damlacık önlemlerinin kullanılmasını önerir. Bununla birlikte, bu kılavuzların her ikisi de damlacık ile bulaş riski olan girişimler (örneğin entübasyon, noninvaziv ventilasyon, KPR, balon-maske ventilasyonu ve bronkoskopi) için daha sıkı önlemler (n95 ve koruyucu ekşpmanlar) önerir.

COVID-19 ile enfekte olan tüm hastalar için cerrahi maske yerine N95 maske kullanılması muhtemelen N95 maskelerinin hızla tükenmesine neden olacaktır. Bu durum hastalara müdahale edecek olan sağlık personelinin bu maskelere gerçekten ihtiyaç duyduklarında N95 maskelerinin bulunamaması hastaya yapılacak müdahalenin yapılamamasına sebep olabilir.

Coronavirusun fetalite hızı nedir?

COVID-19 virüsü, SARS-CoV ve MERS-CoV’unda içinde bulunduğu beta-coronavirus ailesi içinde yer almaktadır. Fatalite hızı SARS salgınında %11 ve MERS-CoV’da %35-50 arasında iken şu an için eldeki veriler ile COVID-19 virüsünün fatalite hızı %2 civarındadır.

Kişiden kişiye temasla bulaşma nasıl olur?

Kişiler arası bulaşma önemli olduğu kadar gözden kaçma riski çok fazladır.

Kişiler arası bulaşma;

1. Enfekte kişiler öksürerek veya burun salgılarıyla virüs içerek damlaları bulunduğu odadaki yüzeylere aktarırlar ve bu yüzeylerde ince bir virüslü film tabakası oluştururlar. Virüs ortamdaki hastalık taşıyan araçlardan (cep telefonu, asansör düğmesi..v.b.) da bulaşabilir İnsan korona virüsleri bu araçların yüzeylerde yaklaşık bir haftaya kadar yaşayabilir (4) ancak daha da uzun olabilir (bazı hayvan koronavirüsleri haftalarca hayatta kalabilir!).
2. Kontamine birisi tarafından yüzeylere bırakılan virüsler saatler veya günler sonra aynı yüzeye dokunarak virüs ellere aktarılır
3. Ellerden mukoza zarına (gözler, burun veya ağız) dokunursa, enfeksiyon bulaşabilir.

Virüsün yayılmasını sınırlamak için her türlü temas engellemelidir.

Virüsler ile temas nasıl engellenir?

Yukarıdaki olaylar zinciri çeşitli şekillerde bozulabilir, bunlar;

(a) Çevresel yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi (örn.% 70 etanol veya% 0.5 sodyum hipoklorit çözeltileri kullanarak)

(b) El hijyeni (yüksek konsantrasyonlu etanol virüsü nötralize eder ve uygulaması kolaydır, bu yüzden eller görünür şekilde kirlenmezse bu tercih edilebilir) (5).

(c) Yüzünüze dokunmaktan kaçınma. Bu neredeyse imkansız, çünkü bilinçsizce yüzlerimize sürekli dokunuyoruz. Cerrahi maske takmanın en büyük yararı, maskenin ağız veya buruna temas etmesini önlemek için fiziksel bir bariyer görevi görmesidir.

Herhangi bir tıbbi ekipman COVID-19 ile kontamine olabilir ve virüsü sağlayıcılara (örneğin stetoskop kulaklıklar ve ayakkabılar) aktarabilir. Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, bir hastanın odasında COVID-19’un yaygın bir şekilde biriktiği bulunmuştur, ancak neyse ki bu, sodyum dikloroizosiyanürat ile temizlenerek çıkarılabilir(6)

Corona virüsü ile bulaş olduğunda ne  olur?

(# 1) Asemptomatik bulaşma (semptomları olmayan veya minimal semptomları olan kişilerde) mümkün görünmektedir (7).

(# 2) Hastalığın ortaya çıkması, hastalığın başlamasından yaklaşık 8 gün sonra gerçekleşir.

Corona virüs testleri

Hastalar iyileşme sonrası haftalar boyunca faringeal PCR pozitif olmaya devam edebilirler (8).  Ancak klinik hastalığın 8. günden sonra virüs kültürü yöntemleri ile üretmek mümkün değildir (9).  Uzun süreli PCR pozitifliği muhtemelen klinik virüs iletimi ile ilişkili olmadığı anlamına gelir.  Ancak Wolfel ve ark.’yapmış oldukları deneyde tüm deneklerin hafif bir hastalığı olması, daha ciddi vakalarda uzun süreli bulaşmanın mümkün olmadığını söyleyemez.

Enfeksiyon kontrol rehberliğine göre COVID-19 olan hastalardan virüs izolasyonu zordur.  İki eşleştirilmiş RT-PCR testi (biri nazofanek ve diğeri farinks) alınması tavsiye edilebilir ve her çift test 24 saat arayla tekrarlanır.

inkübasyon ortalama 14 güne kadar olan bir aralıktır (7). Şiddetli hastalığın tipik evrimi (Arnold Forest tarafından yapılan çoklu çalışmaların analizine dayanarak genel olarak belirlenmiş. Maruziyetten 6 gün sonra; dispne, 8 gün sonra; hastaneye başvurma, 10 gün sonra YBÜ kabul / entübasyon. Bu zamanlama değişken olabilir (bazı hastalar kabul edildikten sonra birkaç gün boyunca stabildir, ancak daha sonra hızla bozulur).(10)

Korona virüsleri yüzeylerde ne kadar canlı kalır?

Neeltje van Doremalen ve arkadaşlarının yapmış oldukları son çalışmada, SARS-CoV-1 ve COVID-19 arasında stabilite çok benzer bulunmuş. Canlı virüsün havada damlacık halinde 3 saate kadar, bakırda 4 saate kadar, kartonda 24 saate kadar ve plastik ve paslanmaz çelik üzerinde 2-3 güne kadar aerosollerde tespit edilebildiğini bulunmuş. HCoV-19 için ortalama yarı ömür tahmini, çelik üzerinde 13 saat ve polipropilen üzerinde yaklaşık 16 saattir. Sonuçlar, virüs aerosollerde birkaç saat boyunca ve günlere kadar yüzeylerde yaşayabileceğinden HCoV-19’un aerosol ve temas iletiminin olduğunu göstermektedir. (11)

Referanslar

1. Zhu N, Zhang D, Wang W, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. N Engl J Med, 24 Jan 2020. DOI: 10.1056/NEJMoa2001017.
2. Kampf, Günter, et al. “Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents.” Journal of Hospital Infection (2020).
3. Kampf, G. “Efficacy of ethanol against viruses in hand disinfection.” Journal of Hospital Infection 98.4 (2018): 331-338.
4. Ong SWX, Tan YK, Chia PY, et al. Air, Surface Environmental, and Personal Protective Equipment Contamination by Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2) From a Symptomatic Patient. JAMA. Published online March 04, 2020. doi:10.1001/jama.2020.3227

7. Del Rio C, Malani PN. COVID-19—New Insights on a Rapidly Changing Epidemic. Published online February 28, 2020. doi:10.1001/jama.2020.3072
8. Lan L, Xu D, Ye G, et al. Positive RT-PCR Test Results in Patients Recovered From COVID-19. Published online February 27, 2020. doi:10.1001/jama.2020.2783
9. Woelfel, Roman, et al. “Clinical presentation and virological assessment of hospitalized cases of coronavirus disease 2019 in a travel-associated transmission cluster.” medRxiv (2020).
10. COVID-19 (SARS-CoV-2) Epidemic with Dr. Forest Arnold https://www.youtube.com/watch?v=zFrghcp5pbY&feature=youtu.be
11. Aerosol and surface stability of HCoV-19 (SARS-CoV-2) compared to SARS-CoV-1van Doremalen, Neeltje Bushmaker, at all, medRxiv 2020