Histoplazmozis
Özet: Kendini kabul çukur inişi ile birleştirildi, mağara hastalıkları geçmişin çağrışımları ile demlendi
‘Karar verildi’
Beowulf
Derin
Derinliğinde tuhaflık olmayan mükemmel güzellik yoktur dedi Edgar Allan Poe. Karanlıklar içindeki sesler, uğultular. Söylenenleri sadece sen anlarsın, kendine göre yorumlarsın. Çukurun içi bilinmezliklerle dolu, gördüklerin senin yaşadıklarınla yoğruldu.
Karanlık
Kimse sormadan ben söyleyim, evet kendi isteğimle çukura indim. Yirmi dört yıldır bu kasabadayım, şu çukur, nemrut çukur hep karşımda. Başlarda ananem korkuttu, sonra amcam devreye girdi, anne ile devam edildi. Cezaların tümü çukur korkutmaları ile zihnime yapıştı. Şimdi meydan okuma zamanı.
Kurgu: İşte içerdeyim, kimsenin haberi yok. Görünmez ellerin iteklemesiyle çukurun içinde geniş adımlar atıyorum. Dar girişler, tene batan kayalıklar, bilinmez sesler beni engellemiyor.
Kitap: Mağara adımlamaları kitap bölümünün konusu. Kayaların tipleri, bakteriyel, viral, çevresel tehlikelerin kısa tanımı yapılıyor girişte.
Kurgu: Yeterli koruyucu ekipmanım yok, üstelik beni neler bekliyor bilmiyorum. Pil, ip, çanta. Çukurun haritası çizilmedi çünkü kasabanın uğursuz derinliğine daha önce kimse inmedi.
Kitap: Piller, ellerin serbestliği için kafa üstü ışık, içmek için su, enerji için yemek, ilk yardım çantası, tırmanmak için ip temel gerekler. Çukur içinde yön cihazı olmayacağına göre harita gerekli, kritik noktaları hatırlamak için belirteçler çukur içine serpilmeli vurgusu var.
Kurgu: Ali’yi unutmadım. Yıllardır kasabada anlatılır. Gece vakti indi çukura, kış gecesinde, geriye dönen ise bıraktığı anılar oldu. Ne oldu, kimse bilemedi.
Kitap: Hipotermi genel sorun. Uğultulu fısıltılar taşıyan soğuk rüzgar her yerde. Telsiz gerekliliği bölümün içinde yerini buldu. Kolu çıkan yaralı örneği yazıda. Redüksiyon işlemi karanlıkta uygulandı, immobilize edilen uzuv ışığa kavuştu deniliyor. Hasta taşınmasındaki nötral pozisyon, bası yaraları, ısının korunması.
Kurgu: Çıplak eller ile gitmiyorum herhalde. Yanıma aldıklarımı görseniz. Bir dakika, ne var toprağın arkasında. Çocukluğumun oyun parkı mı yoksa toprak duvarın diğer tarafında.
Kitap: Eklemek gerekirse makas, ip, telsiz, servikal boyunluk, bandaj, stetoskop, kalem, kağıt, termometre, seftriakson, nazal, oral airway, kodein, asetaminofen, lidokain.
Kurgu: Evet evet benim oyun alanım burası, toprak aynanın diğer tarafı, sesli ve yüksek. Kayıp Ali sonunda göründü, misket yarışlarına devam ediyoruz. İşte bak evin gözüküyor. Çukurun içinde gördüklerim beni şaşırtıyor, uyarı eksikliği zihin oyunlarını oynuyor.
Kitap: Korku ve karanlık mağara içinde alınan kararları etkileyebilir, kişi panik içinde kalabilir diyor.
Kurgu: Daha derinler bana el sallıyor. Kum çamur oldu, nem arttı. Tünelin derinliklerinden geçmiş seslenmeye devam ediyor. Artık elimle toprağı kazmaya gerek kalmadı. Çoktan çukura yerleşmiş yaşanmışlıklar. Tüm kasabanın tarihi çukurda yedeklenmiş sanki. Şimdi de ananemi görüyorum, yemek hazır diye beni çağırıyor. Burda zaman geriden sarıyor, aynılıklar zaman aşımı ile tekrar yaşanıyor.
Kitap: Çevresel kısıtlılıklardan ilki oksijen, sonrasında karbonmonoksit, dioksit, methan, hidrojen sülfür ile sayı alıyor. Kötü hava mağara içi dinamiğin olmazsa olmazı deniliyor. Sel suları ayrı bir kontrast yaratıyor. Akan sular çukurlar ile yeraltına karışıyor, bu nedenle nehirler mağaraların tehlikelerinden sadece biri.
Kurgu: Şimdi odamdayım, yaşım 15 gibi. Mağaranın duvarında açılmış pencereden gördüklerimi anlatıyorum. Yeniden doğup gelsem, yine seni severdim müziği. Odamda Batman’ı izliyorum, bir şeyler yiyorum. Evimizin kapısı çalıyor, arkadaşlarım beni basket oynamaya çağırıyor, ya öğretmenim beni görürse, daha ödevimi yapmadım.
Kitap: Histoplasma capsulatum asemptomatikten solunum sıkıntısına semptom veriyor. Bir ayı geçen klinik varlığında itrakanazol seni bekliyor. Leptospirozis diğer tutulum yapanın, grip benzeri sorun ile başlıyor, proteinüriye yol alabiliyor. Doksasiklin 200 mg profilakside, seftriakson tedavide yer alıyor. Yarasa kaynaklı kuduz ise bölümün sonunda kelimelendirilmiş. Aşı koruyucu ancak koruyuculuk (serum titresi) takip edilmeli.
Kurgu: Şimdi karar anı görselde, karanlığın dibinde beni kendim bekliyor. İpten aşağıya sarkan beni ben tutuyor, ayağım yere basıyor. Geçmiş şimdi ile birleşti, korkum ile yüzleştim.
Kitap: Yazının sonu konuyu hafifçe topluyor ve çukur inenin olası başına gelebilecekleri sıralıyor. Hipotermi, kemik kırıkları, çıkıkları, kafa yaralanmaları, spinal travma, hipovolemi gibi. Sarmalanıp taşınan monitörize edilmeli, kas fleksiyonuna izin verilip dolaşımı sağlanmalı, foley katater ile steril ürinasyon takip edilmeli.
Gökyüzü
Korku ile çukurun ortak çalışması karşımızda dostlarım. Çocukluk anıları el ele, kaygının mağaraları ile birlikte. Kim seni çukurdan daha iyi tanıyabilir, küçüklüğünde yanında olandan. Farketmeden yerleştirildi zihin kıvrımlarına korku ödül eğitimi, üstüne de güzel yumuşak derin karanlık sosu.
İn
Stephen E. Hudson, Loui H. McCurley, and Roger B. Mortimer. Caving and Cave Rescue. Wilderness Medicine, Sixth Edition, Paul S. Auerbach, 862-70.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
