Acil Tıp Nedir ?

Acil Tıp, hayati tehlike yaratan durumların hızlı bir şekilde tanınıp müdahalesinin yapılmasını sağlayan bir tıp dalıdır. Acil Tıp, özellikle acil sağlık sorunlarının çözümü için hastane öncesi ve hastanelere bağlı acil servislerde sunulan hizmetin kalitesinin arttırılmasını, ölüm ve sakatlıkların önlenmesini hedef almıştır.

Hastalıklarda ve yaralanmalarda acil tıp doktorları, hastanın yaşam bulgularının düzenlenmesi, değerlendirilmesi ve tedavisini sağlamak için çalışır. Acil Tıp, öncelikle acil servislerdeki hizmetleri kapsarken aynı zamanda hastane öncesi sağlık hizmetleri (ilk yardım, ambulans vs.) ve afet öncesi planlama ile de ilişkilidir.

Acil Tıp Uzmanı Nedir?

Acil Tıp Uzmanı, ileri kardiyak yaşam desteği, ileri travma yaşam desteği ve acil tıbbi bakım konularında uzmanlık eğitimi almış doktordur.
Acil Tıp Doktorları, tıbbi acil durumdaki hastanın hızlı bir şekilde değerlendirilmesini ve uygun tedavisini sağlamanın yanında, acil tıbbi bakım gereken ancak diğer sağlık bakım birimlerine çeşitli nedenlerle ulaşamayan hastaların tedavisini de hastane öncesi alanda sağlar. Acil Tıp hizmeti, yoğun ve kendine özgü tıbbi yapısı ile bu konuda eğitilmiş doktorlar tarafından uygulanmaktadır. Acil Tıp Uzmanlarının hastane acil servislerinde hasta bakımında birincil görevli kişiler olması yanında travma hastası gibi bir çok branş doktorunun müdahalesinin gerekli olduğu durumlarda ekip liderliği (travma lideri) görevinde bulunur. Etkin sağlık bakım sistemlerinin planlanmasında, gelişmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde acil tıp uzmanlığının büyük bir önemi vardır. Felaket durumlarındaki sağlık hizmetinin planlanması ve uygulanması da acil tıp uzmanlığının görevleri içindedir.
Acil Tıp Uzmanı’nın hastalara bakış açısı nedir?
Acil servise başvuran hasta profili çeşitlilik gösterir. Tüm hastalıklar hakkında bilgi sahibi olan acil tıp uzmanları diğer uzmanlık dallarının aksine geniş bir açıdan hasta değerlendirmek zorundadır. Düşme sonrası kalçasını kırılan hastada geçici iskemik atak tanısını düşünen, karın ağrısı şikayeti ile başvuran hastada kalp krizinden şüphelenen ve en çok pulmoner emboli tanısı koyan doktor grubudur.

Acil Tıp Yan Dalları Nelerdir?

Acil Tıp çok farklı alanlarda etkin rol oynamaya başlamıştır. Toksikoloji, Geriatrik Acil Tıp, Spor Hekimliği, Çocuk Acil Tıp gibi klasik üst uzmanlıklar dışında Dağcılık Tıbbı, Seyahat Gemisi Doktorluğu, Vahşi Doğa Tıbbı, Yoğun Bakım Tıbbı, Denizaltı ve Hiperbarik Tıp gibi yurtdışında acil tıp doktorluğunun yeni gelişen üst uzmanlık dallarıdır. Türkiye’de henüz kesinleşmiş bir üst uzmanlık dalı yoktur.

Kaynak: www.aciltipuzmanlari.com

Acil tıp ile ilgili sözler;

• Doktorun iyisi acilde belli olur
• Acil servis hastanenin vitrinidir

Dünyada Acil Tıbbın Tarihsel Gelişimi

Acil Tıp Uzmanlığı toplumun ve hastaların ihtiyacı olarak doğdu. Uzun yıllar boyunca acil tıbbi bakım için yapılanlar ile yapılması gerekenler arasında büyük uçurumlar vardı. Bugün bildiğimiz anlamdaki acil servisler ve acil tıbbi hizmetlerin başlangıcı 1960 yıllarında başlar. İlk olarak ABD’de ayrı bir uzmanlık dalı olarak ortaya çıkması nedeniyle dünyadaki gelişimi ABD’deki gelişimine paralel olmuştur. 1950 ve 60’larda Kore ve Vietnam savaşları, A.B.D.’de hastane öncesi bakım ve travma hastasına yaklaşımda deneyimlerin artmasına yol açtı. Bununla beraber aynı dönemde hastane öncesi ve acil servis hizmetleri dünyanın birçok yerinde gerçek anlamda yoktu. 1966‘da Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi çok ses getiren bir yazı yayınladı:“Kazalarda Ölüm ve Sakatlıklar: Modern Toplumun İhmal Edilmiş Hastalığı”. Bu raporda Vietnam arasındaki savaşta yaralanan bir askerin New York’ta vurulan bir sivilden daha fazla yaşama şansı olduğunun kanıtlanması üzerine ülkedeki acil tıp hizmetlerini yeniden gözden geçirme ihtiyacı duyuldu ve tüm ülkede bölgesel acil tıbbi hizmetlerin gelişmesini zorunlu tutan “Otoyol Güvenliği Yasası” nın çıkmasını sağlandı. O zamanlarda da ABD’ deki “Acil Servisler” kötü donanımlı, yetersiz personelin çalıştığı ve genellikle denetim altında olmayan birimlerdi. Acil tıp anabilim dalı ilk kez Cincinnati Üniversitesinde 1970’ de açıldı. 1970’li yıllarda bu uzmanlığa inanan binlerce insan bazı profesyonel kuruluşların yardımı ve devletin denetimi ile yerel Acil Tıp Hizmetlerini organize ettiler. 1980’li yılların ortalarına kadar acil tıp en hızlı büyüyen uzmanlık dalı ve acil servisler özellikle şehir merkezlerinde en fazla hasta yığılmalarının olduğu birimler olmaya başladı. Bu yıllardaki büyüme, yaralı ve hastalara bakımın düzeyini geliştirmek için eğitim sistemlerinin yaygınlaştırılmasına neden oldu. Bugün artık ABD’de acil servislere yıllık başvuru yaklaşık 100 milyon hastadır. ABD‘de 5.000 acil servis, 25.000 acil servis hekimi vardır. Bunlardan 118 tanesi acil tıp uzmanlığı eğitimi vermektedir ve her yıl 800 acil tıp uzmanı sertifikalı olarak mezun olmaktadır. Halen ABD’ de üç acil tıp derneği bulunmaktadır. Bunlar Amerikan Acil Hekimleri Birliği; (American College of Emergency Physicians, kur. 1968, 22000 üye), Akademik Acil Tıp Cemiyeti (The Society for Academic Emergency Medicine, kur.1989, 4000 üye) ve Amerikan Acil Tıp Akademisi (American Academiy of Emergency Medicine, kur. 1993, 4000 üye) dir.

Türkiye’ de Acil Tıp Tarihsel Gelişimi

Acil Sağlık Hizmetlerinde en etkin ve çağa uygun düzenlemeler ise 1994 yılından sonra olmaya başladı. Türkiye’de Acil Tıbbın gelişimi gerçek anlamda 1990 yılında İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nin (DEÜ) daveti ile Türkiye’ye gelen ABD’ li bir Acil Tıp Uzmanı olan Dr. John Fowler’ın DEÜ Hastanesi Acil Servisi’nde çalışmaya başlaması ile oldu.
Dr. John Fowler’ ın etkin çabaları sonucu 1993 yılında Acil Tıp uzmanlığı ayrı bir uzmanlık dalı olarak kabul edildi ve aynı yıl Türkiye’de iki acil tıp anabilim dalı kuruldu (Dokuz Eylül Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi). Bu dönemden sonraki kısa kronolojik tarihçeye bakarsak: 1993: İlk ve Acil Yardım (Acil Tıp) yeni bir uzmanlık dalı oldu. Dokuz Eylül ve Fırat Ü. İlk ve Acil Tıp Anabilim Dalları açıldı ve uzmanlık eğitimi vermeye başladı.

Avrupa ve Acil Tıp

Leydi Diana’nın Paris’te geçirdiği trafik kazasında ölümüyle birlikte “ilk yardım” konusunda tartışmalar başlamıştır. Leydi Diana’nın ölümüne yol açan neden akciğerlere giden toplardamardaki yırtılmaydı. Bu olay akciğerlerin kanla dolmasına neden olmuştur. Olay yerinde etkisiz şekilde uygulanan acil tıbbi yardım ve bu nedenle kaybedilen kırk dakika Prenses Diana’nın ölümüne neden olmuştur.

Acil tıp Dernekleri: TATD, ATUDER