Sarı zarf
Üstat bana mektup göndermişti ve metnin uzunluğu aklıma Matsuo Basho’nun Haiku şiir derlemelerini getirmişti. Ama garip olan bu türün dünyadaki en kısa şiirlere verilen ad olmasıydı.
Üstat düşüncelerimi anlamış gibi: Yanlış hatırlıyorsun, o şiirlerin İngilizce çevirileri 5-7-5 ölçüsüne uymuyor! derken aniden uyandım.
Hemen saate baktım. Dokuzu biraz geçiyordu. Rüyada duyduğum’ Therefore, there are many works…’ diye yarım bırakılmış bir İngilizce cümle daha vardı. Acaba o birçok çalışma denilenler neyle ilişkiliydi.
Rüyadaki İngilizce tema yıllardır çevirisini yaptığım yazıları aklıma getirdi.
Aynı bu yazıda olduğu gibi.
- Aylar önce baktığın ve en kötüsü senin için son derece sorunsuz olup başarıyla yönettiğini düşündüğün/tedavi ettiğin hastayla ilgili sarı zarf geldi. Başarı dönmüş dolaşmış hataya dönüşmüş!
- Bazı durumlarda hastayı hatırlamıyor bile olabilirsin. Dosya incelemesi yaparken 1) Gerçekten ihmal 2) Anlamsız suçlamalar ile karşılaşabilirsin. Her iki durumda da enerjin düşecektir, bu kesin.
- Bir kere sarı dosya gelmiş kişi ilk önce kendisine yapılan suçlamayı bertaraf etmek durumunda kalır. Bir şekilde edilgen konuma düşmüş, kendisine yönetilen okların yönünü tersine çevirmek zorunda kalmıştır. Çalışma arkadaşları, hastane yönetimi, hatta ev halkına bile otomatik olarak açıklama yapması gerekir. Dikkat ederseniz henüz ortada gerçek bir ihmal/hata yok bile.
- İnce bir post travmatik stres başlamıştır. Kafada garip garip biaslar/önyargılar geliştirir. Diyelim ki ilişkili hastanın tanısı pulmoner emboli olsun. Acil servise başvuran hastaların hemen hemen hepsi pulmoner emboli ön tanısıyla karşılanır.
- Bütün bu bilgiler ışığında bir çeşit zihin temizleme algoritması gerekli diyebiliriz.
- Durumu kabul ilk esaslardan. Öfke ve hüzün mutlak olacaktır. Bu hislenimler ile savaşmayın çünkü daha savaşmak için çok enerjiye ihtiyacınız olacak.
- Durumu paylaşma ihtiyacı olur ve bir yere kadar normaldir bu istek ama iki ucu keskin bıçaktır aynı zamanda. En azından birinci derece akrabalarınızla, diğer bir değişle tıp dışı yakınlarınızla, olayı paylaşın ama meslektaşlarınız ile önerilmiyor. Sizi yargılayanlar konu ile ilişkili kişileri mahkemeye çağırmak isteyebilir ve siz gereksiz yere arkadaşlarınızı sorumluluk altında bırakabilirsiniz.
- Davayla ilişkili bütün materyali toplayın. Yazılı kayıtlar, video görüntüleri, şahitler, tetkik/tedavi bilgileri. Önemsiz gözüken bir kanıt kırıntısı bile sizin için ileri derecede değerli olabilir. Ama bu bilgileri olduğu gibi toplayın. Herhangi bir değişiklik yapmadan. Buradan da anlaşılacağı gibi yazılmamışsa yapılmamıştır ve dosya bilgileri karanlık denizlerin en aydınlık ışığıdır.
- İstatistikler yanılmaz. Acil çalışanı için beş yılda 1 majör/3 minör dava olasılığından bahsediliyor. Sen ne ilk ne de sonsun. Mayın tarlasından palyaço ayakkabılarıyla gezmeye benzetiliyor acil servislerdeki risk. Öylesine riskli işte!
- Unutmayın, avukatınız hukukçu siz ise tıpçısınız. Onun başka müvekkilleri olabilir ama siz bu davada kendiniz için teksiniz. Sizi sizden daha iyi koruyacak, daha yakın kişi yok demek istiyorum. Üşenmeyin konu hakkında ayrıntılı literatür araştırmaları yapın. Güncellenmiş yeni yaklaşımları bilin, nasıl olsa benim yerime bilirler demeyin. Benzer davaları inceleyin ve sonuçlanma şekillerinin nedenlerini araştırın. Üzülerek söylemem gerekirse önünüzde uzun bir süre var. En azından bu süreyi avantajınıza kullanın.
- Psikolojik destek almaktan kimseye zarar gelmez. Bunu bir çeşit konuşma terapisi olarak görün.
- Mesleki sorumluluk sigortacınızla iletişime geçin. Gerekli belgeler için veya yaşanmış benzer olaylar açısından size yol gösterici önerilerde bulunabilir.
- Avukatınızla duruşma öncesi canlandırma yapın. Soru cevap şeklinde yapılan bu sorguyla zayıf noktalarınızı tespit edin. Soru cevap sorgusu genellikle sorguyu yapanın istediği bir köşeye sıkıştırma yöntemi olarak kabul ediliyor. Bazı noktalarda tamamen kapalı uçlu yanıtlar vermekten kaçınmak gerekiyor, böylece sorgulanan kişi sorgulayanın hazırladığı tuzaklara düşmemiş oluyor. İşte bu tip bir ivme kırıcı açık uçlu anlatımın ne zaman devreye sokulması gerektiğini öğrenin.
- Kesinlikle verileri yok etmeye, değiştirmeye, sizin aleyhinize olsalar bile, çalışmayın. O andan itibaren %100 suçlu duruma düşersiniz. Avukatınız olmadan karşı tarafla iletişime geçmeyin, ne telefonda ne de yüz yüze. Hatta aynı kafede bile bulunmayın.
- Eninde sonunda bu sürecin biteceğini bilin, umudunuzu hiçbir zaman kaybetmeyin. Ne oluşmuşsa iyi olmuştur veya öldürmeyen şey güçlendirir gibi aforizmalardan güç almak faydalı olabilir.
Dava
PMID: 23395062
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
