Acil Servis Saatleri
‘Tıpkı ağaçtaki kuş sesi, sudaki aydınlık gibi’
Ahmet Hamdi Tanpınar, SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ
Özet: Saatlere göre hasta tipleri vurgulanarak bilinmeyen bilinene indirgenmeye denendi.
Süren
Geçen süre artık senin olur. İz bırakır. Kalan izlerin toplamı hayat eder. Herkese eşit dağıtılan bu madde kişilerde farklı etkilerle çoğalır, bazen hızlanır, bazen yavaşlar. Madem ölçülüyor neden değişiyor. İşte biz de zamanı yakaladık çünkü akıp gidiyor nehir, yarın ne olacak kim bilebilir. Saniyeler, dakikalar, günler ve daha fazlası. Bırakalım dönsün bu çarklar ve görsün insanlar saatleri. Değişen mekan ve kişiler süre algısını belirliyor. Beklenen olabildiği gibi hiç beklenmeyen hemen kapının ardından bakıyor.
Bir gün işte böyle oluşur.
Gündüz
- 08.00-Hipoglisemi: Bütün gece aç kaldı, yemedi. Haklıydı çünkü doktoru aç gel dedi. Ama bizimkisi abarttı, bir de insülin direnci varsa kan şekeri düştü ve ayaklar havada acile giriş yaptı.
- 10.00-Amputasyon: İşçimiz yorgun, geçim sıkıntısı, çocuğun hastalığı. Zihni dağınık, dikkat etmedi ve cihaz kolu kökünden kaptı, artık kol cihazın oldu.
- 12.00-Rapor: Sınava çalışmadın olabilir, ama neden şimdi geldin acile, tatil firması mı olduk. Ben vermiyorum kardeşim rapor. Geçen hafta doktor vermiş miydi. Tamam o zaman kaydet bakalım günü, söylüyorum onun nöbetini.
Öğlen
- 14.00-Pnömoni: Gece uyuyamadım, bu bir. Ateşim üç günden beri var, bu iki. Bu sabah nefes darlığım başladı, bu da üç. Geçer diye bekledim ama nafile. Aç bakalım damar yolumu, başla uygunları.
- 16.00-İleus: Bu başvurduğum ilk acil değil. Birinci iğne yaptı, halbuki ben kusuyorum. İkinci serum taktı sonra taburcu etti. Artık karnım ağrıyor. Üçüncü filmimi çekti ama bu yeterince olgunlaşmamış dedi. Baktım poliklinikler kapanıyor, kurtar beni.
Akşam
- 18.00-Ambulans: Tıpta bu duruma altı ambulansı denir. Vizit başlar, hastalar anlatılırken ambulans gelir. Genellikle hasta entübedir ve yoğun bakımın haberi yoktur. Bu ambulansın nereden geldiği bilinmez.
- 22.00-Diseksiyon: Göğüs ağrısı. Kalp şeridi normal. Hafif inferior oynamış ama o da manidar. Sağ-sol tansiyon farkı mı, var ama bana pek anlamlı gelmedi. Ben altı saatlik takibimi yaparım, nitratımı açarım. Bir dakika, ne oluyor hastaya, monitör ne gösteriyor öyle. Niye kalp masajına başladınız, dört saat daha takip edecektim ben onu.
Gece
- 00.00-Anksiyete: Uyarıcılar azaldı, ses, koku, görüntü yok. Kafamla baş başayım. Kurmaya başladım. En az on yıllık plan yaptım ama on birinciye takıldım. Ya doğmamış çocuğum yaptırmadığım duvarın altında kalırsa. Benzo iyi gelir şimdi.
- 02.00-Kaza: Eğlendin, eğlendim, eğleniyorlar. Buraya kadar güzel ama niye arabana bindin. Bak taksici abiler var, bekliyorlar seni. Taklaya geldin di mi. Başta bir şey hissetmedin, hatta araçtan öyle bir fırladın ki bu kazayı kim yaptı dedin ama sonra bir bir döküldü film gözlerinin önüne, tabii şanslıysan.
- 03.00-Narkotik/kronik yakınma/alkol: Her yer ön yargı, duvarlar, floresanlar, serum setleri bile. Bu saatlerin olmazsa olmazları başladı gene. Ağrım var diyor ama ben biliyorum, kesinlikle narkotik bağımlısı. Üç aydır geçmeyen bel ağrısı varmış ama sabaha karşı geliyor acile. Alkol ve ilişkili hareketleri yine, bilinci tabii bulanacak. Ama unutmamak gerek; ilk hasta subaraknoid kanama, ikinci hasta aort diseksiyonu, üçüncü hasta ise subdural olabilir bu sefer.
- 04.00-KOAH: Belki evdeki oksijen bitti, ilaçları düzgün kullanmamış da olabilirsin, ya da araya enfeksiyon girdi, hiç ara vermediği sigaraya devam etti, obezitesine karşı önlem almadı. Olan oldu ve senin en zayıf anında entübasyon sınırında nefes açlığı acile giriş yaptı.
Sabah
- 06.00-Kalp: Trombositler vıcık vıcık. Sadece damara değil birbirlerine bile yapışıyorlar. Öbek öbek. Vampir trombosit bunlar, her yerdeler. Sabahın ilk ışıkları ile azıtıyorlar. Bir de trombüsün varsa yaralı, al sana nur topu gibi akut koroner sendrom.
Kaynak
Acil servis günlükleri
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
