Transplantasyon
Vergi dairesinden çıktıktan sonra şöyle bir etrafa bakındım. Saat öğlen için erken sabah için geçti. Rüzgar da tam istediğim gibi doğudan esiyordu. Bu durumda yapmam gereken çok basitti, çay içmek. Karşıyaka’da yolun kenarına kurulu çay ocaklarından birine gittim. Günün köşe yazılarını okumaya başlamak üzereydim ki şöyle bir olay yaşadım, o anlattı ben dinledim.
- 48 yaş, Dubai’de Broker. Son üç gündür sağ üst-alt kadran ağrısı var, bulantı/kusma ara ara eşlik ediyor. Vitallerini bilmiyoruz.
- Apandisit düşünülmüş ve kontrastlı batın BT çekilmiş. On ay önce renal transplantasyon yapılmış. Teyzesinden alınan böbrek sağ iliak fossaya yerleştirilmiş, apandis yerinde bırakılmış.
- İşler yavaş yavaş komplike olmaya başladı.
- Bu tip hastalarda erken tanısallığa gitmek doğru olmayacak veya demirlenmiş önyargı hiç işimize yaramayacak. Erkek hasta sağ alt kadran ağrısı olsa olsa akut app dır, başka ne olabilir ki dememek gerek.
- Biz yine akut apandisiti dışlayalım tabii, o ayrı, hani şu kaçırılmaması gereken (can not miss diagnosis) denilen tanıları.
- Özellikle nakil hastalar birçok nedenle hassas durumda, tetkik/tedavilerin yan etkilerine büyüteçle bakılıyor.
- Organ red %6, enfeksiyon ilişkili komplikasyonlar ise %36. Bu durumda fırsatçılar gündemde. Kronik immünsüprese kişiler. Örneğin; idrarda lökosit (+) hem enfeksiyon hem de organ reddi kanıtı olabiliyor. Primer nakil doktoruyla iletişime geçmek gerekiyor.
- İlk yıl nakil reddi en sık ama apse/obstrüksiyon/vasküler stenoz/tromboz dışlandıktan sonra.
- Diğer bir kafa karıştıran neden ise antirejeksiyon ilaçlarının aynı zamanda nefrotoksik olması. Red mi, nefrotoksik mi, yoksa diğer komplikasyonlardan biri mi? Bu bilgiler ışığında eğer laboratuvarınızda bakılabiliyorsa ilaç serum düzeylerine bakılmalı.
- Geniş spektrumlu antibiyoterapi gerekiyor, üstelik bu ilaçların nefrotoksik etkileri olabiliyor, dikkat etmek gerekiyor/örn aminoglikozitlere.
- Mesela bu hastaya kontrast verirken primer doktoru ile görüşmek faydalı olabilirdi, diyelim ki ulaşamadınız, hasta sevk birimiyle görüşerek 3. basamak hastaneye sevkini gerçekleştirmek diğer bir seçenek.
- Steroid gerekli ise IV yavaş inf öneriliyor, 60-120 dk içinde. Transplant hastada steroid ilişkili kardiyak disritmi riski bildirildi.
Bütün bu konuşmaları çay içerken yapıyoruz. Serum kreatinin değerinin eski ile uyumlu, takrolimus düzeyinin ise terapötik aralıkta olduğunu öğreniyorum. Hastanın primer doktoru ise komşum çıkıyor, telefonla konuşuyoruz, birkaç şaşkınlık ve merhaba sonrası önerilerde bulunuyor ve hastayı kliniğine çağırıyor. Yarınki Dubai uçağını kaçırmadı hasta ve bana birkaç borsa tüyosundan bahsediyor.
– Transplant hastasında demirlenmiş önyargıdan kaçınmak gerek, bu hastada apandisit dışı tanılar olabilir yine de. Enfeksiyon rejeksiyondan daha sık görülüyor. IV steroid yavaş inf ve primer doktoru ile mutlaka haberleşin deniliyor. Kontrast/NSAİİ/ve diğer nefrotoksik ilaçlara dikkat. İlaç düzeyi bakılabiliyorsa bakılmalı veya ilgili hastaneye sevk edin diğer öneriler.
Nakil
DOI: 10.1016/j.cmi.2018.04.022
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
