Akut Apandisit için dikkat edilmesi gereken durumlar
- İdrar tetkiki, idrar yolu enfeksiyonu dışlamada kullanılıyor. Ancak 1/3 olguda pyüri/hematüri görülüyor.
- CRP, PNL ve WBC değerlerinin normal olması yüksek negatif prediktif değere sahip
- Distal apandisit US ‘de yanlış negatif olabilir.
- Mc-Burney noktasında sadece %4 hastada apandiks bulunuyor.
- Spesifite: BT %94; USG %93
- Sensitivitesi BT %94; USG %83
- Sensivite ve spesivitesi en yüksek görüntülemem Rektal kontrastlı BT (sens:%97, spes:%97
| Diagnostik Bulguların Sensifite ve Spesifiteleri | ||||
| Rovsing Bulgusu | Psoas Bulgusu | Obturatuvar Bulgusu | McBurney Bulgusu | |
| Sensivite | % 22-68 | % 13-42 | % 8 | % 50-94 |
| Spesifite | % 58-96 | % 79-97 | % 94 | % 75-86 |
Anatomik çalışmada apandiksin yerleşimi:
- En sık parakolik/retrokolik alanda-%65 yerleştiği görülmüş .
- İliak fossada– %31
- Retroçekal– %2.5
- Periçekal/periileal – %1.5 yerleştiği görülmüş.
- Mc-Burney noktasında – Sadece %4 hastada apandiks bulunuyor.
Laboratuvar testleri;
- Spesifik bir test yoktur,
- En sık kullanılan parametre WBC Poz LR; 1.59-2.7 neg LR; 0.25-0.50,WBC≥15000 ise poz LR; 3.47
- WBC tetkikinin tekrarlanması tanıda yararlı değil.
- TiT, İYE dışlamada kullanılıyor fakat apandisitli olguların 1/3’ünde pyüri/hematüri görülüyor.
- CRP tek başına yararlı değil. (LR;4.24) WBC değeri ile kombine edilmesi daha anlamlı bulunmuş. (LR; 23.32)
- CRP, PNL ve WBC değerlerinin normal olması yüksek negatif prediktif değere sahip.
ALVARADO Skorlama sistemi;
| Alvarado Skorlama Sistemi (MANTRELS) | |
| Major Kriterler | Puan |
| Sağ alt kadranda hassasiyet |
2 |
| Lökositoz ≥10.000 |
2 |
| Minör Kriterler | 1 |
| Abdominal Ağrı sağ alt kadrana migrasyonu | 1 |
| Bulantı/kusma | 1 |
| İştahsızlık | 1 |
| Rebound | 1 |
| Ateş > 37.3 ‘C | 1 |
| Nötrofili (hücre sayımın sola kayma) | 1 |
Test Sensivitesi : % 72
| Skorlara Göre Hasta Yönetimi | ||
| Alvarado Skor< 4 | Apendisit olasılığı düşük | <4 Ek görüntülemeye gerek yok%5’ inde apandisit saptanmış. |
| Alvarado Skor 5-6 | Akut Apandisit olabilir | 4-6 Abdomen BT%36’sında apandisit saptanmış |
| Alvarado Skor 7-8 | Akut Apandisit olması muhtamel | >6 Cerrahi Konsültasyon%78’inde apandisit saptanmış. |
| Alvarado Skor 9-10 | Akut Apandisit yüksek olasılıkta | |
Yapılan çalışmalarda tanı koymada BT, USG’ den daha üstün bulunmuş, BT’ nin sensitivitesi daha yüksek, spesiviteleri benzerdir.
| Diagnostik Testlerin Senfivite Ve Spesifiteleri | ||
| Ultrasound | Bilgisayarlı Tomografi | |
| Sensivite | % 35-98 | % 91- 98 |
| Spesifite | % 71- 98 | % 75-93 |
Abdomen BT mi, odaklanmış BT mi çekelim?
- Kontrastsız BT: sensitivite %93, spesifite %98
- İV ve oral kontrastlı BT sens: %93, spes:%93
- Rektal kontrastlı BT sens:%97, spes:%97
Apandisit tanısı için çekilecek BT ‘de kontrast vermeye gerek var mı?
İv ve oral kontrastlı, Rektal kontrastlı ve kontrastsız BT’ leri karşılaştıran çalışmada:
| Apandisit için Abdomen Bilgisayarlı Tomografisi | |||
| İv Ve Oral Kontrastlı BT | Rektal Kontrastlı BT | Kontrasız BT | |
| Sensivite | %100 | % 93 | % 90 |
| LR | % 0 | % 0.07 | % 0.12 |
- Oral kontrastlı Odaklanmış BT ile Oral+iv kontrastlı abdomen BT kıyaslandığında;
- Oral kontrastlı odaklanmış BT sens: %76 neg LR: 0.26
- Oral ve iv kontrastlı abdomen BT sens: %91 neg LR: 0.1
| Apandisit için Abdomen Bilgisayarlı Tomografisi | ||
| Odaklanmış İv Ve Oral Kontrastlı BT | Odaklanmış İv Kontrastlı BT | |
| Sensivite | %91 | % 76 |
| LR | % 0.1 | % 0.26 |
- Oral kontrast apandisit tanısı koymada fayda sağlamıyor.
- İv kontrast apandiks ve çevre dokuda inflamasyonu gösteriyor.
- Oral ve iv kontrast kullanımı karın ağrısı diğer nedenlerinin tanısı koymada faydalı.
USG; Sensitivitesi BT ile kıyaslandığında düşük USG’ nin negatif olması tanıyı dışlatmaz.
Apandisitin USG Bulguları
- Heterojen duvar
- Lümende gaz olmayışı
- Komprese olmayan lümen
- 6 mm üzerinde çap (%98 sensitif)
- Apandiks taşların görülmesi
Doppler inceleme inflamasyonda artmış kanlanmayı göstermede etkili. Doppler incelemeyle USG sensitivitesi artar. Nekroz ve rüptürde kanlanma azalır,etkinliği azalır.
MRI:
Apandisitte MRI kullanımı sınırlı.Yapılan bir çalışmada gebelerde USG ile kıyaslandığında tanı koymada daha başarılı bulunmuş.
TEDAVİ:
Perioperatif dönemde AB verelim mi?
– AB verilen grupta yara yeri enfeksiyonu ve intraabdominal abse görülme olasılığı azalıyor.
• Açık/laparoskopik cerrahi arasında fark var mı?
– Laparoskopik cerrahilerde yara yeri enfeksiyonu görülme olasılığı az ve iyileşme daha erken ancak intraabdominal abse görülme olasılığı artıyor.
Yazar: Dr. Aydın SARIHAN