USMLE
‘Örnek verebilir misin?’
Sokrates
Hatırlamanıza
D: Paran sadece iki parmağı dikmeye yeter. Üçüncüsü için üzgünüm. İkinci parmağın kesik tendonuna da yetmiyor paran ya, neyse, tendonlar müesseseden.
H: Nasıl ya, var mı böyle tedavi biçimi, acil değil mi burası.
D: Bana değil Amerikan sağlık sistemine anlat derdini, burada sağlığın paran kadardır diyor doktor ve biz Body’nin odasına ulaşıyoruz.
Bavyeralı bir memurun görüşleri
Body’nin kapısı zincirlerle mühürlenmiş, kapıyı kırmak gerek. Aydın kapının önündeki paspasın altına bakıyor, anahtar arıyor, bulamadı. Kapıyı azıcık ittiriyorum, zincirler kendiliğinden çözülüyor, garip bir şekilde kolayca odaya giriyoruz. Uzun karanlık koridorun sonunda insan-kadın benzeri gölge karşımıza çıkıyor, saçları örümcek ağına benziyor. Elinde su böreği var, karnınız aç mı gibi laflar geveliyor veya bize öyle geliyor. Body koltukta oturuyor, oturmakla kalmıyor bırak beni, şifre bende değil diye bağırıyor. Bir yerlerden su sesi geliyor, şarıl şarıl akıyor. İlerlememiz gerek diyorum, ilerlemeye başladık. Duvarlara dokunuyorum, soğuk alçılar elime bulaşıyor, duvar yeni boyanmış, yazılar yazılmış. Aydın duvardaki yazıyı sesli okuyor, Kachina, kadın bize baktı. Adını öğrendik ama yüzünü göremiyoruz. Duvarlar pastoral tablolarla dolu. Resimlerdeki buğdaylar kendiliğinden büyüyor. Kachina’nın su böreği tutan eli baltaya dönüştü, bize doğru koşmaya başlıyor, tuzak, tuzak diye bağıran Body koşana çelme takıyor. Kachina yere düştü, tam zamanı şimdi. Odadaki tek pencereyi kaçış yolu olarak kullanıyoruz. Body pencereyi ısırarak kırmaya çalışıyor, Aydın ise geri çekiliyor. Cama doğru hızla koşuyor, biz de peşinden gidiyoruz. Kırılan camdan aşağıya düşmeye başlıyoruz. Arkamızdan anons sesi duyuluyor, orta ray sistemli panjur oluşturmak mümkün diyor, düşmeye devam ediyoruz.
USMLE sorularına dönelim.
- İleri yaş, ayağı ile acile giriş yaptı. Ayak soğuk, ağrılı ve nabızsız. En yakın tanı hangisi olur. Tromboemboli, arteriyel tromboz, travma, hiperlipidemi. Cevap: Tromboemboli. Ekstremitedeki akut iskeminin en sık nedeni kardiyak kökenli tromboembolidir.
- Ultrason hangi kırıkta direkt grafiden üstündür. Kaburga, femur, tibia plato, skafoid. Cevap: Kaburga. Kortikal tırtıklanmayı, lineer gölgeleri, akustik artefaktları gösteren bir ultrason nasıl duyarsız olur ki.
- Altmış beş yaş erkek, sol gözünde çakan yıldırımlar, görselinde uçuşan parçacıklar ile. Hangisi en doğrudur. Bu duruma posterior vitreus dekolmanı denir, yaşla ilişkili hastalıktır, migren tipi baş ağrıları eşlik eder, hepsi, niye, orda, evet. Cevap: Hepsi.
- Sirozlu hastanın hepatik ensefalopatisini tetikler desem ne derdin. Asidoz, hiperkalemi, hipokalemi, hiperglisemi, hipervolemi. Cevap: Hipokalemi. Hipokalemi amonyak yapımını arttırır, kişiyi hepatik ensefalopatiye sürükler, alkaloz, dehidratasyon ve hipoglisemi de benzer mekanizmayı tetikler.
- KOAH için doğru olanı arıyoruz. IV steroid morbidite ve mortaliteyi azaltmadan kişinin hastanede kalışını uzatır, ipratoryum gebelikte kontraendikedir, acil servise wheezing ile gelene antibiyotik gerekir, verimli öksüren balgam kültürü ister. Cevap: IV steroid morbidite ve mortaliteyi azaltmadan kişinin hastanede kalışını uzatır. Oral steroid iyidir, IV değil, ipratoryum gebelikte kullanılır, wheezing ile antibiyotik arasında ilişki bulunmamaktadır ancak balgam karakteri değişene başlanabilir (yeni tanı balgam), kültür göndermek KOAH’ın rutini değildir.
Pekin akşam gazetesi
USMLE 2016(3), p312-316.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
