Tetanoz Aşısı
‘Yaz ortasında ölüm’
Yukio Mişima
Noz
Olgu 1
A: Kaç yıl önce tetanoz yapıldı size, evet kesisi olan arkadaşımıza sesleniyoruz.
B: Tam bilemedim şimdi.
A: O zaman tetanozunu yapın.
Olgu 2
A: Pansuman, sütur, bir de, dur bir soralım.
B: Siz sormadan söyliyim, 2 yıl önce tetanoz yapıldı bana.
A: Bir yıl değil demek, güzel, bir olgu daha kurtarıldı, tetanozunu yapın.
Olgu 3
A: Evdeki çatal battı, kanattı demek. Adli olmasın, neyse. En önemlisini unutmayalım, tetanozu.
B: Evde tetanoz oluyor mu. Hem benim çocukluk aşılarım tam ve 16 yaşındayım.
A: Evet oluyor ve tetanoz yaşa bakmaz, tetanozunu yapın.
– Tetanoz her yerde mi, aşısı kimi ne kadar korur, risk içeren durumlar nelerdir ve daha fazlası için maddeleri tartalım.
- İnkübasyon süresi birkaç aya kadar uzayabilmekte. Eski yeni diyerek ayırmayın yaraları, uygun şartların karşılanması durumunda tetanozunu yapın.
- > 24 saat önce yaralanma, ezilme, yanık, ölü dokulu, junkiler (uyuşturmanlar), topraklı yaralar kirli sıfatını hak ediyor.
- Kas spazmı, rijidite, opistotonus (merdivenden inen Exorcist), risus sardonicus (sırıtan Joker) hastalığın semptomları.
- Temiz yaralar: < 3 aşı veya bilinmeyen-Td (tetanoz-difteri aşısı) veya 3 aşılı-> 10 yıl-ancak o zaman Td yap.
- Kirli yaralar: < 3 aşı veya bilinmeyen-Td+TIG (tetanoz immünglobulini) veya 3 aşılı-> 5 yıl-Td yap.
- Penisilin ve benzodiazepin tedavide etkin. Yoğun bakım şartları takipte gerekli çünkü en sık ölüm nedeni kas kasılması sonucu çalışmayan nefes.
- Hastanın yaşı, önceki aşıların varlığı, yaranın kirlilik durumu tetanoz kararında etkin olmakta. Gerekirse tetanoz aşısı yapın.
Teta
Vollman KE, Acquisto NM, Bodkin RP. A case of tetanus infection in an adult with a protective tetanus antibody level. Am J Emerg Med 2014;32:392.e3-4.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
