Kontrast nefropatisi nedir?
Görüntüleme tekniklerinde i.v. iyonize kontrast madde kullanımı sonrası gelişen akut böbrek yetmezliği tablosuna genel olarak kontrast nefropatisi denilmektedir. En sık kullanılan tanımlama; farklı bir neden olmaksızın, kontrast madde verilmesinden 48 saat sonra serum kreatininin 0.5 mg/dl veya bazal değerin %25’i kadar artması olarak tanımlanmaktadır. Tipik olarak serum kreatinin de¤eri kontrast madde verildikten 24-72 saat sonra yükselmeye başlar, 3-5. günlerde en yüksek seviyeye
ulaşır ve 3-5 gün sonra normal değerlerine iner(1-2).
Bir çok hastanın tanısal olarak incelenmesinde biyokimyasal değerlerin beklenmesi doğrudan hasta tanı almasında gecikmeye sebep olur. Üstelik yüksek saptanan kreatinin değerleri neticesinde hekimler tarafından kontrastlı tetkik istemlerinden kaçınılır. Bu durum tanıları geciktireceği gibi çoğu hastalığın tanı konulmasına da engel olur(3).
Son yapılan sistemik inceleme ve meta-analizlerle yapılan karşılaştırmalarda; İv kontrast almayan hastalar IV kontrastlı hastalarla karşılaştırılmıştır. İv kontrast alan hastaların renal yetmezlik oranlarını, renal replasman tedavisine olan ihtiyacı ve mortaliteleri karşılaştırılmıştır. 1. sonuç olarak akut böbrek yetmezliği gelişimi, ikincil sonuç olarak; renal replasman ihtiyacı ve mortalite alınmıştır.14.691 makalele incelenmiştir(3).
Primer sonuç: iv kontrast maddelerle akut böbrek yetmezliği ile ilişki bulunmamış.
Sekonder sonuç: Böbrek replasman tedavisi ile ilşkili değildir,
Artmış mortalite ile ilişkili değil.
İncelenen tüm çalışmalar gözlemsel çalışmalardı, temel renal fonksiyona dayalı bir ön yargı yaratan randomize kontrollü çalışmalar değildi. Çoğu retrospektif çalışmaydı. Kontrastsız BT alan hastalarda benzer akut böbrek hasarı görülmesinin sebebi, diğer hasta ve hastalık düzeyi faktörleri akut böbrek hasarının gerçek nedeni olabilir.
Kaynak:
- Briguori C, Tavano D, Colombo A. Contrast agent associated nephrotoxicity. Prog Cardiovasc Dis 2003; 45:493-503.
- Stevens MA, McCullough PA, Tobin KJ, et al. A prospective randomized trial of prevention measures in patients at high risk for contrast nephropathy: result of PRINCE Study. Prevention of Radiocontrast Induced Nephropathy Clinical Evaluation. J Am Coll Cardiol 1999; 33:403-11.
3. Aycock RD et al. Acute Kidney Injury After Computed Tomography: A Meta-Analysis. Ann. Emerg Med. 2017