Hiperkalemi
- Serum K>5 mEq/L
- Sıklıkla son dönem böbrek yetmezliğinde görülür.
- Halsizlik, paralizi, solunum yetmezliği…
- lEKG bulguları: T sivriliği,
- P düzleşmesi, PR uzaması, QRS genişlemesi, derin S dalgaları…
- Hiperkalemi tedavi edilmez ise idioventriküler ritm, asistoli!!
Hiperkalemi tedavi
- Potasyum alımını durdur…Kullandığı ilaçlar?
- K: 5-6 mEq/L ise;
- Diüretikler: furosemide 40-80 mg iv
- Reçineler: kayexalate 15-30 gr ( 50-100 ml %20 sorbitol içinde) oral
- K: 6-7 mEq/L ise;
- Glukoz + insülin : 25 gr glukoz (%50 dx 50 ml) ve 10 ü insülin iv 15-30 dk
- Na bikarbonat : 50 mEq iv 5 dk (diğer medikasyonlarla birlikte daha etkili)
- Nebulize albuterol : 10-20 mg nebulize 15 dk
- K > 7 mEq / L ise ;K hücre içine sokan:
- -Calcium chloride (%10): 500-1000 mg (5-10 ml) iv 2-5 dk (VF riskini azaltır)
- -Na bicarbonate : 50 mEq iv 5 dk
- -Glukoz + insulin : 25 g glu + 10 ü ins iv 15-30 dk
- -Nebulize albuterol
- l K eksresyonu artıran:
- Diürez: furosemid 40-80 mg
- Kayoksalat enema: 15-50 g + solbitol po/ per rektum
- dializ
Hipokalemi Serum K < 3.5 mEq/L
- K<2.5 mEq/L aritmiler görülebileceğinden iv potasyum endike
- Maximum doz 10-20 mEq/saat (kardiak monitorizasyon şartı ile)
- Hipokalemi nedeniyle kardiak arrest ise 10 mEq iv 5 dk
- pH’daki 0.1 artış K ‘da 0.5-2 meq/L düşmeye neden olur
- Litrede <40 meq; saatte <40 meq
- n >20 meq/L konsantrasyonlar santral yoldan verilmeli!
- n 20 meq K infüzyonu serum K’unu 0.25 meq/L arttırır.
Hipernatremi
- Sıvı açığı= [(plazma Na-140) /140] *total vücut sıvısı
- Total vücut sıvısı erkeklerde ağırlığın yaklaşık %50’si, kadınlarda ise yaklaşık %40’ı olarak hesaplanır
- l 0.5-1 mEq / saat ‘ten hızlı düzeltme yapılmamalı (ilk 24 saatte 12 mEq max.)
- Nörolojik bulgu varsa bulgular kontrol altına alınana dek %3’lük salin ile saatte 1 mEq/L düzeltilebilir
- Normal salin: 154 mEq/L
- %3 salin: 513 mEq/L
- Serum Na sık ölçülmeli ve nörolojikmuayene sık tekrarlanmalıd Osmolarite 2 meq / L / saatden hızlı düşürülmemeli…
- Na 1 mEq/l/saatden hızlı düşürülmemeli…
- 0,5 ml/Kg/saat idrar çıkışı sağlanınca
- % 5 Dex & % 0,45 NaCl
hiponatremi < 130-135
- Tiazid diüretikler, Böbrek yetmezliği, Uygunsuz ADH, KKY, asit Hipotiroidi,Adrenal yetmezlik
- Hızlı düzeltmekten kaçınılmalı
- 24 saat içinde > 20 meq/L geçmemeli
- Düşme hızı ile paralel düzeltilmeli
Hipertonik Salin
- < 120 meq / L
- SSS değişiklikleri
- 25 – 100 ml/ saat
- 0,5 meq / L / saat ( düzeltme hızı)
- Hızlı düzeltmeà KKY , bilinç değişikliği, disfaji, dizartri ve pareziye yol açan santral pontin myelinozis
- Furosemid 20 – 40 mgr
KALSİYUM
- Total serum Ca, serum albumin konsantrasyonu ile direk ilişkilidir
- Serum albumindeki her 1 gr/dL lik artış total serum Ca’u 0,8 mg/dL artırır
- İyonize Ca, serum albumin ile ters ilişkili
- Hipoalbuminemide düzeltilmiş Ca hesaplanmalı
- K ve Mg hücre membranındaki etkilerini antagonize eder
- Alkaloz:pH’da 0.1 artış iyonize Ca’u %3-8 düşürür.
- Asidoz:iyonize Ca’u arttırır
Hiperkalsemi
- Serum Ca > 10,5 mEq/L (iyonize Ca> 4,8 mEq/L )
- Primer hiperparatiroidizm ve malignensi
- Semptomlar sıklıkla Ca >12-15 ise görülür
- Nörolojik semptomlar (depresyon, güçsüzlük, bayılma,konfüzyon)
- Daha yüksek seviyelerde halüsinasyon, dezoryantasyon, hipotoni, nöbet, koma…
- KVS: Ca 15 mg/dL ‘e kadar myokard kontraktilitesi artar, üzerindeki seviyelerde depresyon olur, otomatisite azalır, ventrikül sistolü kısalır, refrakter period kısalır (aritmiler…)
- Dijital toksisitesini kötüleştirir, hipertansiyona neden olur
- AV blok, hatta kardiak arrest (15-20 mg/dL)
- Disfaji,konstipasyon,peptik ülser,pankreatit
Hiperkalsemi tedavi
- Hasta semptomatik ise (12-15 mg/dL)
- Normal KVS ve böbrek fonksiyonu varsa: 300-500 mL/saat salin diürez (idrar çıkışı >200-300 mL/saat)
- Furosemide 1 mg/kg iv
- Hemodializ (kalp yetmezliği, böbrek yetmezliğinde)
- Şelasyon ajanları: 50 mmol PO4 8-12 saat, ETDA 10-50 mg/kg 4 saat
Hipokalsemi
- Serum Ca< 8,5 mg/dL (iyonize Ca<4,2)
- Tiroid cerrahisi sonrası sık
- Semptomlar sıklıkla iyonize Ca<2,5 ‘te görülür
- Paresteziler, kas krampları, karpopedal spazm, stridor, tetani, nöbet…
- Hiperrefleksi ( chvostek ve trousseau )
- Myokard kontraktilitesinde azalma, kalp yetmezliği
- Dijital toksisitesini kötüleştirir
- EKG’de QT uzaması!!
- total serum Ca’u <6 mg/dl düşünce
Hipokalsemi tedavi:
- Akut, semptomatik ise: %10 Ca glukonat 10-20 ml 10 dk,
- Ca chloride 5 ml 10 dk, 36.6 ml 6-12 saat
- 4-6 saatte bir serum Ca ölçülmeli
- Hedef serum Ca = 7-9 mg/dL
- Dirençli hipokalsemide hipomagnezemi düşün!
- Aynı zamanda steroid
- 25 – 100 mgr IV , 4 x 1
Hipomagnezemi EKG Bulguları
- Uzamış PR ve QT
- Genişlemiş QRS
- ST segment depresyonu
- T dalga inversiyonu özellikle prekordial derivasyonlarda.
Hipomagnezemi; Tedavi
- Birlikte olabilecek hipokalemi, hipokalsemi, hipofosfatemiyi tespit ve tedavi et!!
- Hipovolemi varsa tedavi et!!
- Semptomatik, ciddi ….
- 2 gr MgSO4 iv 1 saatte
- 4-6 gr 24 saatte
- Oral tedavi…50meq=6 gr /gün MgSO4
- DTR ile takip
- Hipermagnezemi
SSS depresanı gibi; nöromuskuler aktiviteyi azaltır.
- n > 2 meq/L……bulantı (ilk semptom)
- n > 3 meq/L……somnolans
- n > 4 meq/L……DTR kaybı, kas güçsüzlüğü
- n 8-12meq/L…..solunum depresyonu
- n 12-15meq/L…hipotansiyon, kalp bloğu, kardiak arrest
Hipermagnezemi; Tedavi
- Mg alımını kes!
- Böbrek yetmezliği yoksa iv SF+furosemid
- Semptomatik ise ;10 ml % 10 Caglukonat 5 ml % 10 CaCl
- 5-10 dakikada infüzyon Mg’un etkilerini antagonize eder.
- Böbrek yetmezlikli hastalar Mg azaltılmış dializatla diyalizden fayda görürler.