Çömez Kıdemliden Hatalar

• Epileptik nöbetlerin nötralize edilebilir nedenleri çömez kıdemlinin aklına gelmeyebilir, ampirik antibiyotik/asiklovir, eklampsi, izoniazid toksisitesi, hiponatremi (NaCl %3-2 ml/kg; 10 dk içinde gerekirse tekrarlanabilir, alkol yoksunluğu (benzo), siyanid (hidroksikobalamin veya siyanid antidot kiti), işte bu değişkenler her zaman bilinmeli, özellikle dirençli nöbetlerde.
• Çömez kıdemli unutabilir, özellikle SCIWORA’yı (Spinal cord injury without radiographic abnormality), diğer adıyla görüntülemede spinal kord yaralanmasının kanıtlanamama hali. Erişkinde görülmesi nadirdir. Pediatrik yaş grubundaki vertebral yapının erişkinlere göre ileri derecedeki elastikiyeti spinal kanalda radyolojik görüntülemede saptanamayan medulla spinalis iskemisi/yaralanmasının nedeni olabiliyor. Bu tanımlama pre-manyetik rezonans (MR) anlamı içerse de bazen MR’da bile patolojiden eser saptanamayabiliyor. Nörolojik defisit pozitif ancak radyolojik patoloji negatif olarak özetleyebiliriz. Tekrarlayan MR’da ise tam kat spinal yırtık/major ve minör hemoraji/ödem/ve yine normal olarak raporlamalar görülebiliyor. Nörolojik fokal defisiti (+) olup X-Ray/BT/MR (-) hastalar için halen beyin cerrahisi konsültasyonu, yakın klinik takip, spinal immobilizasyon ve tekrarlayan görüntülemeler gerekli oluyor. 
• Geçici iskemik ataklar taburcu edilir: Tüm geçici iskemik ataklar inme öncülleri olur. Semptomları geçen hastalar taburcu olmak için can atar. Ama çömez kıdemlimiz tabii ki bu duruma engel olmak ister. Çünkü ABCD2 skorlama sistemi ile hastasının inme riskini hesaplamış ve aydınlanmış, aydınlatmıştır.
• Peripartum kardiyomiyopati akla gelmez: Gebelerde tatlı bir nefes darlığı olur, bu normaldir, tadında ise. Gebeliğin fizyolojik görünümü kalp yetmezliğini gizleyebilir. Serum BNP düzeyi gebelerde etkin olarak kullanılabilir.
• Guillain Barre şüphesi varsa yatır: Guillain Barre yakalamış çömez kıdemli kadar güzel bir şey yoktur. Üç değil en az sekiz gün şehir şeref turuna çıkartılmalıdır. Otonomik instabilite, disritmi ve progresif nörolojik defisit varlığında hastalar olası solunum yetmezliği açısından hastaneye yatırılmalı.
• Tansiyon pnömotoraksta iğne dekompresyonuna çok güvenilir: Tansiyon pnömotoraksta bile artık önerilen tüp torakostomi. İğne dekompresyonu çoklu komplikasyonları ile vazgeçilmesi gereken yöntemler havuzunda kurutulmaya alındı.
• Serebral venöz tromboz genellikle atlanır: Şanslı isek beyin tomografisinde serebral venöz tromboz görülebilir. Ama ya şanslı değilsek. İntrakraniyal hemoraji ile sonuçlanan bu hastalık başıboş bırakılmamalı. Baş ağrısı, epileptik nöbet ve inme kliniği ile benzerlik gösterir. Peki hangi durumlarda kulaklarımız yukarıya kalkmalıdır. Lateralizan defisitin beyin parankimine uyan bölgesinde patoloji yok ise veya parankim beyazı hipertansif kanama alanlarının olması gerektiği yerde değil ise aklımıza bu toynak sesi çıkaran zebra gelmelidir.
• Gebe apandisit olamaz: İntrauterin çocuklar annelerini apandisite karşı korumaz, koruyamaz da, koruması da gerekmez, hem neden korusun ki. Aksine büyümüş bir uterus apandisin yerini değiştirecek, inflamasyonu halinde atipik karın ağrılarına yol açacaktır. Tüm karın ağrılı gebeler düşük yapmıyordur.

• Status epileptikusun subklinik varyasyonları yoktur, olamaz: Her epileptik nöbet tükürükler saçarak yere yuvarlanmaz. Efendi, akıllı, uslu, okumuş epileptik nöbetler de vardır. Bunlara tıpta gizli (subtle) diye bir ad vermişler. Bu nöbet tipinin özellikleri uzamış postiktal dönem (>45 dk), ajitasyon, halüsinasyon ve letarji olmakta. Taburcu ettiğiniz hasta status formunda eve gidiyor olabilir, aman dikkat dostlarım. EEG acilden çekilmez demeyin, nöroloji konsültanını çekinmeden zorlayın.
• İnfertilite tedavisinin komplikasyonları bilinmelidir: Doğal çabaları sonuçsuz kalan çiftler infertilite tedavisi ile gebe kalıp soyu devam ettirmek için birçok tehlikeyi göze alır, para ve sağlıklarını masaya yatırır. Ektopik gebelik, heterotopik gebelik, ovaryen hiperstimülasyon sendromu ve multiorgan yetmezlik. İnfertilite tedavisi alan ve acil servise çeşitli klinik yakınmalar ile başvuran hastalarda yukarıdakiler olabilir.
• Baş ağrısında temporal arterit mi: Baş ağrısı acil serviste kapı kapatma sesi kadar çok duyulur. Çömez kıdemlinin bile genellikle nöbetlerde başı ağrıyordur. Her baş ağrısı iyi huylu mudur. İleri yaş grubunda pulsatil bir temporal arterin eşlik ettiği baş ağrısı temporal arterit olabilir. Hemen sedimantasyon çalışın ve hematokrit gönderin. İlkinin yüksek, ikincisinin ise düşük olduğu görülmüştür bu hastalarda.
• Postpartum dönemde eklampsi olmaz gibi gelir: Eklampsi hep doğum öncesi bir patoloji olarak görülür ama hipertansiyonsuz ve proteinürisiz eklampsiler postpartum kadınlarda 24. günde bile saptandı.
• Beyin tomografisi ile subaraknoid kanama dışlanır: Sanmayın ki tertemiz bir beyin tomografisi siz ve hasta için huzur kaynağı. Şüpheniz var ise o LP yapılacak.
• Tedavi için LP beklenir: LP için tedavi ertelenirse çok yazık olur, çok yazık olur, LP için tedavi ertelenirse çok yazık olur, çok yazık olur, LP için tedavi ertelenirse çok yazık olur, çok yazık olur, LP için…
• Krikotiroidotomi yapmaktan kaçınır: Hayat kurtarıcı bir girişim. Hızlı ve etkin sonuç alınır. Zorlu havayolunda kullanılmalı.

Acil Tıp
Vincent J. Markovchick, et al. Emergency Medicine Secrets. Fifth Edition. Elsevier.
 

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa