Septik artrit
Septik artrit, eklemlerdeki sinovyal zar ve sinovyal sıvının bakteriyel, viral ya da fungal etkenlerle oluşan iltihabıdır. On beş yaşın altında ve 55 yaşın üstünde daha sık gözlenir.
Septik artrit Risk faktörleri: Hastanın romatoid artrit, diyabet, kronik karaciğer böbrek hastalığı, kanser, alkolizm gibi risk faktörleri taşıması, eklem ponksiyonu ya da eklem cerrahisi geçirmiş olması ve bağışıklık sistemini baskılayan tedavi alıyor olması risk oluşturur.
Ayrıcı tanılar: Reiter sendromu, psödogut, Lyme hastalığı, romatoid artrit, osteoartrit, reaktif artrit.
Etyopatogenez: Tüm olgular arasında en sık görülen etkenler Gram pozitif koklardır. On ile kırk yaş arasında ise Neisseria gonorrhoeae’dır.Yenidoğan döneminde S.aureus, b-streptokoklar ve Gram negatif basiller en sık etken iken altı ay – beş yaş arasında ise Haemophilus influenzae olarak saptanmıştır.
Septik artrit klinik: Genellikle sistemik ateş ile başlar, Tüm eklemlerde görülebileceği gibi alt ekstremitenin yük taşıyan, geniş eklemlerinde (diz, kalça, ayakbileği) daha sık rastlanırken IV ilaç kullananlarda sternoklavikuler ve sakroiliak eklem tutulumu sıktır.
Septik artrit tanı: Sinovyal sıvının steril koşullarda aspire edilerek makroskobik, mikroskobik, mikrobiyolojik ve biyokimyasal değerlendirilmesi ile konulur.
Laboratuvar bulgularından kanda beyaz küre sayı- sının ve eritrosit sedimantasyon hızının ve Creaktif proteinin artışı septik artriti destekleyen bulgulardır.
Çocuklarda kalça artriti ayrımı için, Kocher Kriterleri;
- Etkilenen tarafla vucut ağırlığını taşıyamama
- Sedim > 40mm/saat
- Ateş
- beyaz küre > 12.000 mm3
– 4/4 kriterlerin karşılanması durumunda % 99
– 3/4 kriterlerin karşılanması durumunda % 93
– 2/4 kriterlerin karşılanması durumunda % 40
– 1/4 kriterlerin karşılanması durumunda % 3 septik artrit olma ihtimali vardır.
Snoavyal sıvı İçeriği
Lökosit > 2000/ml ise ne düşünelim ?
- Travmatik Artrit – < 5,000 (w/ RBCs)
- Reaktif Artrit – Yakın zamanlı gastro intesitnal semptom veya konjonktivit deri ve muköz lezyon hikayesi.
- Romatoid Artrit – 10,000- 15,000 ve polimorf lokositler % 50
- Toksik Sinovit – 15,000 ve polimorf lokositler < % 25
Lökosit > 50,000 /ml ise ne düşünelim ?
- Gut/Psödogut – Sinovyal sıvı analizinde kristaller
- Septik Artrit – 80,000-200,000 ve polimorf lokositler >% 75
Septik artrit ayırıcı tanı: Romatizmal ateş, akut jüvenil artrit, romatoit artrit, kristal artropati, reaktif sinovit, viral artritler (hepatit B, rubella, kabakulak), osteomiyelit, selülit, travmatik hemartroz ayırıcı tanıda düşünülmesi gereken hastalıklardır.
Septik artrit tedavi: Kapalı abse formuda benzediği için aspire edilmelidir. alınan örnekler incelenerek antibiyoterapi başlanır.
Antibiyotik tedavisi: Beş yaşın altındaki çocuklarda 2. (cefuroxime) ve 3. kuşak (ceftriaxone) sefalosporinler kullanılabilir. Beş yaşın üstündeki çocuklarda ve yetişkinlerde Gram boyasında S.aureus’u düşündüren bir görüntü saptanırsa nafsilin, oksasilin kullanılır. Protez enfeksiyonu, ameliyat sonrası enfeksiyon, postintraartiküler enjeksiyon söz konusu ise vankomisin, siprofloksasin ile kombine edilerek kullanılabilir. Toplam tedavisüresi 2-4 haftadır.
Septik artrit komplikasyonlar: Eklem kıkırdağında lizis, eklem deformasyonu, hareket kısıtlığı, subluksasyon, dislokasyon , avasküler nekroz, fiziste gelişme kusuru, osteomiyelit, sinovit, artrit, ankiloz gibi komplikasyonlar görülebilir. Tanının hastalığın erken dönemlerinde konulabilmesi ile sekelsiz bir tedavi şansı %80’ler civarındadır. Yedi günden sonra başlanan tedavilerde prognoz kötüleşmektedir.
Kaynaklar;
- Ross JJ. Septic arthritis. Infect Dis Clin North Am 2005; 19:799-817.
- Mathews CJ, Coakley G. Septic arthritis: current diagnostic and therapeutic algorithm. Curr Opin Rheumatol 2008; 20:457-62.
- Dlabach JA, Park AL. Infectious arthritis. In: Canale ST, Beaty JH, editors. Campbell’s operative orthopaedics. 11th ed.
- Philadelphia: Mosby Elsevier; 2008. p. 723-50.
- Sammer DM, Shin AY. Comparison of arthroscopic and open treatment of septic arthritis of the wrist. J Bone Joint Surg [Am]
- 2009;91:1387-93.
- Wirtz DC, Marth M, Miltner O, Schneider U, Zilkens KW. Septic arthritis of the knee in adults: treatment by arthroscopy orarthrotomy. Int Orthop 2001;25:239-41.
- Mor A, Mitnick HJ, Greene JB, et al. Relapsing oligoarticular septic arthritis during etanercept treatment of rheumatoid arthritis. J Clin Rheumatol 2006; 12:87.
- Margaretten ME, Kohlwes J, Moore D, Bent S. Does this adult patient have septic arthritis? JAMA 2007; 297:1478.
- Goldenberg DL. Septic arthritis. Lancet 1998; 351:197.