Adrenalin
‘Köşeye sıkışan ejderha sonuna kadar savaşır’
İlkbahar ve sonbahar
- Değil, biliniyor, sanılmıyor bile, kanıtlarla destekleniyor.
- Epinefrin arrestin temel ilacıydı, bebeğe süt, ayçiçeğine su gibiydi.
- 2015 AHA 1 mg 3-5 dk bir Sınıf 2B dedi, zayıf etkin kabul etse de önerdi.
- Tribünlere değil gerçeklere seslenme zamanı geldi, sene 2020 oldu. Hint falına göre birbirini tekrarlayan yıl sayıları (1212, 1616, 2020 gibi) siyah ejderhanın büyük uykusundan uyanması olarak bilinmekte.
- Epinefrin; taşidisritmileri tetikler, miyokardın oksijen ihtiyacını kırbaçlar, mikrovasküler perfüzyonu bozar, sonuç olarak arrest kalbi daha da yorar.
- ilk çalışma Japonya’dan; şoklanabilen nabız oluşturmayan ritimlerin epi/epinefrinsiz kontrol grupları oluşturuldu, birbiriyle sınandı. Tamam kabul ediyoruz, epinefrinli grubun aylık sağkalımı daha yüksek sayı aldı ama nörolojik iyilik açısından fark saptanmadı. Şimdi sorarım size, nörolojik sistemi olmayan atan kalbin değeri ne kadardır.
- Şoklanamayan arrestlerde ise durum farklıydı, nöro/sağkalım epinefrinli grupta daha yüksek saptandı. Garip bir şekilde duran kalp resüsitasyonda elektrik istemiyorsa, adrenalinden daha fazla fayda görmekte. Acaba VF kalbin kurtarıcı ritmi mi, tabii ki değil, ama insanın aklında zayıf bir hipotez olarak parlıyor.
- Epinefrin, duran kalbin spontan dolaşıma dönme şansını arttırmakta, bunun biliyoruz, ama taburcuların nörolojik durumlarını iyiye yönlendirmemekle birlikte.
- Diğer çalışma Norveç’ten (2018), 851 şoklanabilen arrest epinefrin/plasebo kıyaslanıyor, iş daha ileri götürülüyor ve her bir sonuç ayrı ayrı aynı çıkıyor, mortalite/morbidite/taburculuk/aylık hayatta kalma süresi gibi. Ritim elektrik istiyorsa epinefrin anlamsızlaşıyor.
- PARAMEDIC-2 çalışmasında 8014 hasta evreni oluşturuyor ve 30 günlük sağkalım, yaşamla bağdaşık nörolojik iyi olma (torunlarıyla kahvaltı edebilme) durumları hesaplanıyor. Şoklanabilir/şoklanamaz tüm arrestler çalışma evrenini oluşturuyor, epinefrin verilen grubun 30 günlük sağkalımı daha yüksek saptanıyor.
- Bu yazıdaki teklik; epinefrin kardiyak arrestte düşünüldüğü kadar hayat kurtarıcı değildir, şoklanamayan ritimler için epinefrin daha etkindir, epinefrin şoklanabilen ritimlerde sağkalımı arttırır ama nörolojik iyi olma halinde yarı yolda kalır.
Res
Surv Anesthesiol 2010;54(5):256-57.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa