Entübasyon
Sararmak limon gibi, mum gibi erimek,
devrilmek kof bir çınar gibi ansızdan.
Kardeşlerim, hastalar,
biz ne limonuz, ne mum, ne çınar,
biz, insanız, çok şükür,
çok şükür, biliriz, umudumuzu ilacımıza katmasını.
“Yaşamak gerek!”
diyerek
ayak direyip
dayatmasını.
Hayat yemek, uyumak, küçücük bir gölgede yaşamak değil. Bu hayatta var olma sebebimiz var ve bu sebep dünyayı etkilemek değil de hayatımızı bizi mutlu edecek şekilde yaşamaktan geçse daha anlamlı olur aslında. Yaşadığımız hayat elimize tutuşturulmuş rengarenk emanet bir oyuncaktan ibaret. Kimimiz o kadar ciddiye alır ki o oyuncağa ağlayıp perişan oluruz onun için. Kimimiz ise elimize alır almaz kurcalarız oyuncağı, kırar parçalarız. Ya aşırı kıymet veririz ya kıymet vermeyiz ama ortada olan gerçeği değiştiremeyiz. Ve gerçek şu ki” boğazına ip geçirilmiş hangi milyoner bir soluk hava için milyonlarını feda etmez?”
Entübasyon, solunumun veya solunum yolunun güvenliğinin bozulması ya da bozulma riskinin oluşması durumunda hava yolunun korunması, devamlı havalandırma sağlanması, gerekirse ilaç verilmesi amacıyla, suni solunuma geçmek için laringoskopi veya özel aparatlar yardımıyla trakea içine, ağız ya da burun yoluyla özel bir tüp yerleştirilmesi işlemidir.
Endotrakeal Entübasyon malzemeleri nelerdir?
-
Endotrakeal tüp ve stile ( genellikle 7,5-8 numara), laringoskop ve blade
-
Airway, aspiratör, oksijen bağlantısı
-
Kapnometre, 10 cc enjektör
-
Sabitlemek için sargı bezi, satürasyon probu
Entübasyon işleminde dikkat edilecek noktalar;
-
Aspiratorü her an hazır bulundurmalıyız.
-
İşlem sırasında, bizi asiste etmesi için bir yardımcı mutlaka olmalıdır.
-
Entübasyonun geciktirerek hipoksemiye yol açabiliriz; bu nedenle yapacağımız entübasyon girisimini asla 30 (otuz) saniyeden fazla sürdürmemeliyiz.
-
Hastayı entübasyondan önce ve sonra çok iyi oksijenize etmeliyiz (100% O2).
-
Uyanık hastaları sedatize etmeliyiz.
-
Oksijen saturasyonunu(SpO2) ölçerek tüpün yerinde olduğundan emin olmalıyız.
-
Kullanacağımız tüm malzemeleri önceden çalıştırıp, kontrol etmeliyiz.
-
Kapnograftan parsiyel karbondioksit çıkışını izlemeliyiz.
-
Kullanabileceğimiz ve her an gerekebilecek malzemeler el altında; anında ulaşılabilecek şekilde hazır bulundurmalıyız.
Entübasyon nasıl yapılır?
-
Hastanın ağız içine bakılıp, yabancı bir cisim yada takma diş varsa çıkarmalıyız.
-
Uygun airway seçip, havayolu açıklığını sağlamalıyız (mandibula çıkıntısı-ağız mesafesine göre).
-
Ambu-valf-maske, hastanın ağız ve burnunu kapsayacak şekilde çeneyi kaldırıp uygun pozisyonu verdikten sonra oksijenasyonu sağlamalıyız (C tekniğiyle).
-
Hastanın başına pozisyon verip boynunu hafif fleksiyona ve başını ekstansiyona getirerek ağız-farinks-larinks hattının düzleşmesini sağlamalıyız.
-
Laringoskopu sol elle tutarak, bleydi dişler arasından ağzın sağ tarafına yerlestirmeliyiz.
-
Epiglotu kaldırırken bleyd tipine uygun teknik kullanmalıyız ve dili sola alarak üstünden uygulayıp görülene kadar yavaşça içeriye doğru ilerletmeliyiz.
-
Ucu orta çizgide tutulan bleydi, epiglot ve dil kökü arasına yerleştirdikten sonra laringoskopu ağız tavanına doğru (yukarı ve öne) kaldırıp, larenks ağzını ve beyaz vokal kordları gördüğümüz yere tüpü yerleştiriyoruz.
-
Tüpü yerleştirdikten sonra göğsü 4 noktada dinleyip tüpün yerinin doğruluğunu kesinleştirmeli ve tüpün ucuna kapnometreyi takarak ventilasyonun başarısını doğrulamalıyız (kapnometre digital ise normal aralık 35-40, digital değilse rengi sarı olmalıdır).
-
Tüp doğru yerdeyse tüpün kafını 5-10 cc hava ile şişirip, airwayi yerleştirip, sargı beziyle sabitlemeliyiz (genelde 24-25 te sabitlenmekte).
-
Solunum sayısı dakikada 15 20 olacak şekilde ventilasyona devam etmeliyiz.
İşlemi tamamladık ve artık hastanın alıp verdiği soluk bizim ellerimizde.
Ölüm, yaşam gibi bir nefes kadar yakın hepimize. Ya nefesimiz kesilir ölüme gideriz ya nefes alıp yaşama döneriz. Biz sağlıkçılara düşen görev ise soluk olup, hayatla buluşmanızı sağlamak, ölümle yaşam arasında ki mücadelenizde, ayak direyip, dayanmanıza destek olmak.
Hemşire Dilek Yıldırım, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa