Doktor Karakter Analizi
‘Söyle ona kapıyı kapatsın’
On’lar
Kimsin
Taşınamazlar olduğu gibi ayrılamazlar da var.
Karakterin içine işlemiş, ne yaparsan yap, orada öylece seninle birlikte. Fabrika ayarları değişmez, değiştirilemez. Çaba serbest ama sonuç uzakta kaldı. İnsanlarla ilişkili mesleklerde karakterler çarpışır, çeşitli tepkimeler oluşur. Doktorun kimliği burada önem kazanır.
Sana en yakın senlerden söz edildi.
- Her gün en az bir tıbbi makale okurum, bulmacalara düşkünüm, hayata iyi niyetlerle bakarım, duygularımı bile mantığımla beslerim, taburculuk öncesi hastaların risk skorlarını hesaplarım. Cümlelerin en az ikisine yanıtın evet ise sen A tipi doktorsun: A tipi doktorlar hayata mantık şamandırasından bakar, akıl kasları güçlü olduğu için pozitif tiplerdir, karamsarlığın karanlıkları içine gizlenmezler, doktorluk yaşantıları sorunsuz ve mutlu geçer, muhtemelen.
- Acile hiç hasta gelmezse hayali hastalar yaratırım, onları tedavi ederim, empati yeteneğim doruklardadır, hastalarımla sevinir, üzülürüm. Duygusal filmlere bayılırım, boş zamanlarımda ağlarım. Anlamların üçüne yanıtın evet ise B tipi doktorsun: B tipi doktorlar duygu yüklüdür, hastaları ile hemen arkadaş olur, bilimsel kimliklerini unuturlar. Güncel bilgileri tekrarlamayı sevmez, sık sık üzülürler.
- Kaygılıyım, seslerden, görüntülerden ve hastalardan korkuyorum, acilin kapısı kapandı diyelim, sanki bir daha hiç açılmayacak gibi geliyor, taburculuk mu, ben taburcu etmem, sadece hastaneye yatırırım. İfadelerin en çok birine yanıtın evet ise C tipi doktorsun: C tipi doktorlar korku ile dolu olur. Çocukluklarındaki ruhsal çözümsüzlükler, genetik zemin veya kişilik eksen kaymaları C’leri anksiyöz kılar, acil tıp hayatları sancılı geçer.
- Önlüğüm tertemiz, saçlarım dümdüz, elbiselerim pürüzsüz, hastalar ile çok ciddi bir dille konuşurum, gayet kibarım, hayatla bağdaşık olamayacak kadar mükemmelim. Bu cümlelerin en az ikisine evet dersen, senin adın D tipi doktor olur: D tipi doktorlar saplantı zorlantı bozukluğu içine sıkışmıştır, hayatı kendi kuralları ile yaşar, minicik sorunları hemen dinazor ağırlığına ulaşır, hayatlarını duman eder, bu tipler hastalığını kontrol edebilirse hayatta başarılı olabilir, edemezse yok olur.
- Kıpır kıpır biriyim, yerimde duramam, açık hava aktivitelerine bayılır, eve sadece uyumak için giderim. Öyle sosyalim ki öyle sosyalim. Yeni tıbbi bilgiler bana turist gibi bakar, yanıma yaklaşmaz, ben de yaklaştırmam zaten, ipe sapa gelmem. Bu kelimelerin en az üçüne evet mi dedin, tamam sen E tipi doktorsun: E tipi doktorlar sosyal zeka küpü olur, nöbet çıkışı kahvaltılarını organize eder, hastanede tanımadığı konsültan yoktur, bir telefonla servis hastasını yoğun bakıma yatırır. Gerçek hayatta başarılı olabilir ama sağlığın turistik hizmet kolları içinde kaybola da bilir.
- Günümü yaşarım, bir saat sonrayı düşünmeden, plan mı, plan yapmak buzağıya ip atlatmaktan zor gelir bana, nerde akşam orda sabah, keyif yoksa ben de yokum, çok mu istediklerim. Anlamların en az ikisine yanıtın evet ise sen F tipi doktorsun. F tipi doktorlar, üzülerek söylemem gerekirse, sıradanlığın tanımı olur, eğlenmek için öyle çabalarlar ki başka hiçbir şeye zamanları kalmaz, doktorluk mesleğinden çabuk soğurlar, bir elleri ceplerindeki istifa dilekçesindedir, peki beş sene sonra ne yapacaksın, yanıtlayamaz.
- Etkilenmeye bayılırım, yeni bir fikir mi duydum, fikrin sahibinden bile daha çok savunurum yeniyi, ama biraz sonra tamamen değişik biri olurum, güvenmeyin bana, kendi düşüncelerim aslında başkalarınındır, kendim pek düşünmem, böyle daha kolay. Virgülle ayrılanların yarısına yanıtın evet ise sen G tipi doktorsun. G tipi doktorlar diğerlerinin fikirleri ile yaşar, ayakları takılıp düşerse hatanın sorumlusu fikrin araklandığı kişi olur. Üçkağıtçılarla gezerse üçkağıtçı, dürüstlerle gezerse dürüst takılır. En tehlikeli doktor tipidir, hasta devretmeye korkarsın.
- Duygusalsın, aynı zamanda zekisin de, içine kapanık kendi dünyanda yaşıyorsun, aslında mutlusun ama nereye kadar böyle yaşanır ki diye düşünüyorsun. Cümlelerinden en az ikisine yanıtın evet ise H tipi doktor oldun. H tipi doktorlar sessiz ve derinden gider, gözlem güçleri yüksektir, hemen tanı koyarlar, kendilerine yapılan iyilikleri hiç unutmazlar, özel tiplerdir, arkadaşlıkları keyif verir.
- Herkesle dalga geçerim, alay ederim, sözlerimle kalp kırarım, sonra şaka şaka diye geçiştiririm, kötü çocuğu oynamayı severim. Cümlelerden en az ikisine yanıtın evet ise İ tip doktorsun sen. İ tipi doktorlar göründüklerinin tam tersidir, çekingen, kırılgan. Dalga geçme maskesi ile gerçeklerden sıyrılmaya çalışırlar. Özgüvenleri eksiktir, bu sebeple davranışları yamuk yumuktur. Onlar bana zarar vermeden ben onlara zarar veriyim, az yara alayım diye düşünürler, kısır döngülerini bir kırsalar, işte o zaman istedikleri ilgiye kavuşurlar, hastaları bile daha çok sever onları.
- Adaletlisin, saygılısın, çalıştığın kurumdaki insanları önemsiyorsun, herkesle nöbet değişiyorsun, insanlar seni genellikle kandırıyor, ara ara sömürüyor. Cümlelerin en çok ikisine yanıtın evet ise sen J tipi doktorsun. Tebrikler, tek normalimiz sensin, değerlimizsin, mücadeleyi sakın bırakma.
Analiz
Eley D, Young L, Shrapnel M. Rural temperament and character: a new perspective on retention of rural doctors. Aust J Rural Health 2008;16:12-22.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
