Acil serviste en çok kulllanılar Ağrı kesiciler
1-Non-steroid Anti-inflamatuvar İlaçlar (NSAİİ?
NSAİİ’ler, ağrı, ateş ve enflamasyonu azaltıcı etkileri olan ilaçlardır.
Asetaminofen = Parasetamol (Parol, Minoset, Aljil, Aferin)
Ticari Şekilleri: 650-1000 mg PO 4×1 (pediatrik: 15mg/kg 4×1)
Orta derecede ağrılarda verilir, anti-inflamatuar etkinliği azdır. Karaciğer yetmezliğinde kontraendikedir.
İntravenöz formu morfin ile eşdeğer analjezik etki gösterir, özellikle ateş düşürücü etkinliği vardır.
İbuprofen (Brufen, Apireks, Advil,Nurofen, Artril)
300-600mg PO q6-8h (pediatrik: 10mg/kg q6-8h) Ağrı kesici ve anti-inflamatuar etkisi orta derecedir.
Meloksikam (Eksen, Meksun)
COX-2’yi COX-1’e göre 10 kat daha fazla inhibe etmektedir. Bu yüzden gastrointestinal yan etkileri
daha azdır. Günlük dozu 7,5-15 mg.dır, günde 1 kez verilir.
Etodolak (Etol, Tadolak, Barca)
COX-2 enzimini selektif olarak COX-1’den çok daha fazla inhibe eder. Bu nedenle gastrik yan etki insidansı çok daha azdır. Trombosit fonksiyonunu da fazla etkilemez. Ürikozürik bir ajandır. Günlük dozu 600-800mg.dır, 2×1 verilir.
Ketoprofen (Dex-fort, Dexfull)
Etkisi ibuprofeninkilere benzer, yan etkileri biraz daha fazladır. Antienflamatuar etkisi indometazine
yakındır. Günlük dozu 100-200 mg.dır, 3-4 doza bölünerek verilir.
Deksketoprofen (Arveles, Dexofen)
Ketoprofenin S(+) enantiomeridir. Bu yüzden yan etkileri daha azdır. Periferik ve santral analjezik etkiye sahiptir. Emilimi hızlı olduğundan etkisi çabuk başlar. Bioyararlanıımı yüksektir. Gıda ve antiasit alımı bioyararlanımıaz altmaz. Günlük dozu 50-75 mg.dır, 3-4 doza bölünerek verilir.
Piroksikam (Ccycladol, Felden)
Naproksen kadar etkilidir. Etki süresinin uzun olması günde 1 kez uygulanabilmesini sağlar. Yan etkileri özellikle yaşlılarda ibuprofenden daha fazladır. Günlük dozu 10-40 mg dır.
Flurbiprofen (Majezik, Maximus)
Etkisi naproksenden biraz daha fazla, gastrointestinal yan etkileri ise ibuprofenden biraz daha fazladır. Günlük dozu 150-300 mg.dır ,3-4 doza bölünerek verilir.
İndometazin (Endol, Endosetin)
Antienflamatuar etkisi, analjezik etkisinden daha fazladır. Furosemid, tiazid diüretikler, beta bloker-
ler, ACE inhibitörlerinin antihipertansif etkilerini azaltabilir. Gastrointestinal yan etkilerinin yanı sıra uzun süre kullanımda %25 oranda frontal baş ağrısı görülür. Ayrıca vertigo, sersemlik hissi ve mental konfüzyon gibi santral sinir sistemi yan etkileri de görülebilir. Günlük dozu 50- 200 mg’dır, 2 ya da 3 doza bölünerek verilir.
Ketorolak =Toradol (Mediolgin)
Ketorolak 30 mg IM veya IV q6h (pediatrik: 0.5mg/kg q6h) FDA onaylı tek parenteral NSAID dir. Parenteral formu daha pahalı olmasına rağmen per oral olarak kullanımı daha etkilidir. Yaşlılarda, böbrek yetmezliği olan hastalarda ve dehidratasyona maruz kalma durumunda (loop diüretikler ile birlikte kullanımı) kaçınılmalıdır.
2. Opioid Türevi İlaçlar:
Morfin
Etkisi hızlı başlar, pik etkiye 1 saatte ulaşır ve etkisi 4-6 saat devam eder, Doz 0.1-0.15 mg/kg IVveya IM tekrarlanabilen dozlarda hepatik veya renal yetmezlikte etki süresi uzayabilir ve yan etki potansiyeli artabilir. Hipotansiyon, bradikardi ve solunum depresyonu yapabilir.
Fentanil:
Doz: 2-3 mcg/kg IV (erişkin/çocuk) sürekli infüzyon: 1-3 mcg/kg/saat.
Etki başlama süresi ve maksimum etki süresi kısadır. IV uygulamadan 90 saniye sonra etki başlar,
etkisi 30-45 dakika sürer. Oldukça kuvvetli bir narkotik analjeziktir. Meperidinden 1000 kat daha potenttir. Kardiyovasküler yan etkileri oldukça azdır
Etki başlama süresi ve maksimum etki süresi kısadır. IV uygulamadan 90 saniye sonra etki başlar,
etkisi 30-45 dakika sürer. Oldukça kuvvetli bir narkotik analjeziktir. Meperidinden 1000 kat daha potenttir. Kardiyovasküler yan etkileri oldukça azdır
Meperiden:
Fentanil ve morfine göre daha geç etkilidir. Etki süresi 2-3 saattir. Doz: 0.5-1 mg/kg IV (35-100 mg )
Aktif metaboliti vardır: Normeperidin. Renal atılıma uğrar.
Yaşlı hastalar ve MAO inhibitörleri ve SSRI kullanan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
Aktif metaboliti vardır: Normeperidin. Renal atılıma uğrar.
Yaşlı hastalar ve MAO inhibitörleri ve SSRI kullanan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
Yan etkileri: Ankisiyete, desoryantasyon, halüsinasyon, psikoz, tremor, miyoklonus yapar.
Ketamin
Doz: 1-2 mg/kg IV — hız 0.5 mg/kg/dk
4-5 mg/kg IM (çocuk) Bu dozun üzerinde ek sedasyon sağlamaz. Dissosiyatif anestezik ve analjeziktir. Talamoneokortikal ve limbik sistem arasındaki bağlantıyı bozarak yüksek merkezlerin görsel, duysal ve ağrılı uyaranları algılamasını engeller.
Suda çözünür ve lipofiliktir. Etki başlangıcı çok hızlıdır. Etkisi intravenöz uygulamada 15 dk, intramusküler uygulamada 30 dk devam eder. Uygulama esnasında uygulama yerinde ağrı oluşabilir.
Suda çözünür ve lipofiliktir. Etki başlangıcı çok hızlıdır. Etkisi intravenöz uygulamada 15 dk, intramusküler uygulamada 30 dk devam eder. Uygulama esnasında uygulama yerinde ağrı oluşabilir.
Çocuklarda, solunum yolu sekresyonlarında artışa yol açtığı için atropin ile birlikte uygulanmalı 0.01 mg/kg (en az 0.1 mg en fazla 0.5 mg)