Yılbaşı Gecesi 112’ye Gelebilecek Telefonlar
‘Hiç şüpheniz olmasın’
Charles Dickens, MISTER PICKWICK’İN SERÜVENLERİ
Genişletilmiş Evren
Yılın son gecesi genişler, genişler ve bir anda evren de genişler. Son gece tüm yıl olur hatta gelecek yılın birkaç ayından bile çalar. Komuta kontrol tüm çarklarıyla oradadır. Çağrılar gelir, aramalar alır başını gider.
- Yemek: Bol bol yer, yenilir. Toplanınca daha bir çoşkulu yutulur. Yerken görünmek başlı başına haz. Ben, tatminim ve görülmek üçlüsü yeme dürtüsüne yangın etkisi katar ve koledok tıkanır. Artık sağ üst kadran mı ağrır, sol alt mı sen karar ver.
- Yolculuk: Öyle özledim ki. Tam bir yıl geçti, kolay mı. Tütüyor burnumda. Uçağa bindim, uzun uzun uçtum. Belki kıta değiştirdim. Ama adlandırılamayan sol baldır şişliğim oldu, nefesim daralmış gibi. Gece EKG çekilseydi sinüs taşikardim görülürdü çünkü pulmoner emboliyle yeni yıla girdim.
- Yalnız: Yalnızım dostlarım yalnızım artık. Herkes eğlenirken soğuk duşlar altındayım. Bak duyuyor musun sen de, dışarıdan çığlıklar geliyor, öyle böyle değil, hem de çok eğleniyorlar. Ben mi, ben ise bu koltukta, loşluk altında, ver elini telefona.
- Alkol: Anlık dürtüler hayatın kendi olur. Bir anda Hong Kong’a gitmek ister, belki eve döner veya dönmez. İçtikçe daha çok içer. Kandaki hormonlar artık taşıyıcı proteinlerinden kopmuştur, serbestçe dolanır. Kendime mi, yoksa ona mı, şuna mı zarar vereyim, zararın neresinden devam edeyim.
- Alışkanlık: Tüm yıl aramış, yılbaşında mı aramayacak. Daha güzel arar, alışkanlık tazelenir. Gelecek yılın yakınmaları bile konuşmaya eklenir, rezervasyon yapılmıştır.
- Ses: Ses duymam gerek, ses, hem de insan sesi. Tüm dostlar zaten arandı, geriye kadim dostum 112 kaldı. Kendince eğlence isteği dorukta. Ara bakalım, yanılt onları ve birkaç insan sesi duy.
- Psikiyatrik: Somatik yakınmalar akşamı. Hastalık nerede, her yerde. Duygu doruk ama yapılacaklar sınırlı. Komuta kontrol hasta ve kendi için psikiyatrik desteği yanında bulundurmalı dostlarım.
- Eğlenme: Mutlaka tartışma çıkar. Neden mi. Servis aksar, kalabalıklar var. Koridordan geçerken bana omuz attı. Neden bakıyorsun dik dik, beni beğenmiyor musun. Bekle bekle nereye kadar. Bu hesap fazla, yeter artık ama. Darp, cebir ve telefon çalar.
Gelecek
Açık zihin ve risk yönetimi. Tüm çağrılar kendi sorunlarını barındırır, belki de hastalık sadece kafada değildir. Hep arayan yılbaşında gerçekten hasta olabilir, güven içermeyen çağrılar kötü sonuçlanabilir. Bu durumda yanıltma filtreleri nereden bulunur. Güçlü iletişim becerileri ve çapraz sorgular klinik kararlarınızı güçlendirebilir. Siz yine de yılın sonuna dikkat edin.
Çağrı
Bigham BL, Buick JE, Brooks SC, et al. Patient safety in emergency medical services: A systematic review of the literature. Prehosp Emerg Care. 2012;16(1):20-35.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
