Valproik Asit (Depakin, Convulex)
Valproik asit, yaygın olarak kullanılan bir antiepileptiktir. Valproik asitin bazı yan etkileri doz bağımlı olmamakla beraber, 1800 mg’ın üstündeki günlük doz ve 100 µg /mL üstündeki kan seviyelerinde toksik etkileri gözlemlenebilmektedir.
Valproik asid Ticari Formları: Convulex Depakin, Valposim, Depalex, Navarin, Valeptik,
Valproik asid zehirlenmesinin en yaygın bulgusu koma ve solunum depresyonuna kadar gidebilen santral sinir sistemi depresyonudur. Ayrıca pankreatit, hiperamonyemi, metabolik ve hematolojik bozukluklar da görülür. Valproik asit intoksikasyonu ağır seyreden olgularda koma, hemodinamik bozukluk, kemik iliği depresyonu, serebral ödem, çoklu organ yetmezliği ve hatta ölümle sonuçlanabilir.
Valproik asit toksisitede kan seviyeleri 180 µg/mL’ nin üzerinde ağır santral sinir sistemi depresyonu gelişebilmektedir. Serebral ödem 12 saatten 4 güne kadar değişen bir aralıkta klinik olarak belirti verebilir. Karaciğer enzimlerinde yükseklik, hiperamonyemi, metabolik asidoz, hipernatremi ve hipokalsemi tespit edilebilir.
Valproik asitle zehirlenme tedavisi
- Dekontaminasyon
- Hemodializ, hemoperfüzyon
- Kontinu venovenöz hemodializ
- Naloksan (sedasyon halinde)
- L-karnitin
Erken dönemde aktif kömür verilmesi, elektrolit ve kan gazı takibi, hemodinami açısından sıvı resusitasyonu ve gerekirse inotrop ilaç uygulanması önerilmektedir.
Hastalarda solunum depresyonu gelişirse havayolunu korumak amaçlı entübasyon ve mekanik ventilasyon gerekebilmektedir.
Diyaliz, terapötik serum konsantrasyonlarında etkili olmamakla beraber, serbest ilaç fraksiyonunun arttığı yüksek doz maruziyetlerinde etkilidir
L-karnitin: 100 mg/kg 30 dk IV yükleme tedavisi, idame olarak bilinci açılana kadar 15 mg/kg, 6×1 idame tedavisi verilir.
Kaynaklar
1. Pinkston R, Walker LA. Multiorgan system failure caused by valproic acid toxicity. Am J Emerg Med 1997;15: 504-506.
2. Isbister GK, Buckley NA, Whyte IM. Serotonin toxicity: a practical approach to diagnosis and treatment. Med J Aust 2007; 187: 361-365.
3. Salomone A, Di Corcia D, Gerace E, Vincenti M. A fatal case of simultaneous ingestion of mirtazapine, escitalopram, and valproic acid. J Anal Toxicol 2011; 35: 519-523. 11.
4. Sztajnkrycer MD. Valproic acid toxicity: overview and management. J Toxicol Clin Toxicol 2002; 40: 789-801.