Temporal Arterit (Dev Hücreli Arterit)
Klinik Bulguları
Temporal arterit sistemik vaskülitlerin en sık formudur. Hastalık tercihen orta-büyük arterleri tutar. Kadınları erkeklere göre iki kat fazla etkiler ve 50 yaşın altında nadiren görülür. Kırgınlık, miyalji, kilo kaybı, artralji ve ateş gibi özgül olmayan belirtiler ve semptomlar eşlik edebilir.
Baş ağrısı ani başlangıçlı, geçmeyen ve temporal arterler üzerine lokalizedir. Sıklıkla tek taraflıdir. Eşlik eden skalp hassasiyeti başlıca yakınma olabilir. Özelliklede hastalar başını yastığa koyduğunda ya da saçını taradığında, ve çiğneme esnasında ağrı (çene kladikasyonu) kuvvetle temporal arteriti düşündürür. Kalıcı tek taraflı körlük genellikle ani başlangıçlıdır ve tedavi gecikirse hastaların yarısında görülür, bu hastaların da yarısı çift taraflı körlüğe ilerler.
Temporal arterler muayenede normal bulunabilir, buna rağmen fokal hassasiyet, kalınlaşma, nodularite ya da azalmış pulsasyon da bulunabilir. Eritrosit sedimantasyon hızının normal olması hastalık tanısından uzaklaştırır.
Tanı etkilenen arterden alınan biopsi materyalinde vaskülitin gösterilmesi ile koyulabilir. Tutulum segmental olduğu için biopsi materyali dikkatlice (çoklu kesitler ile) incelenmelidir.
Temporal Arterit Tanı Kriterleri*
- 50 yaşın üstü kişiler
- Yeni başlangıçlı lokalize baş ağrısı
- Temporal arterde hassasiyet ve nabzında azalma
- Eritrosit sedimentasyon hızı >50 mm/saat
- Anormal arteriyel biyopsi bulgusu
*Bu 5 kriterden 3’ünün olması gerekir.
Tedavi
Temporal arteritte şüphelenildiğinde görme kaybının önüne geçilmesi için hemen 40-60 mg/gün oral prednizon başlanır. Temporal arterit kortikosteroid tedavisinde dramatik yanıt verir. Kortikosteroidler başlandıktan 2-3 gün içinde biyopsi yapılmalıdır. Görme kaybı ile gelen hastalar acil olarak göz uzmanı ile konsülte edilmeli ve acil serviste intravenöz steroid uygulanmalıdır.
Şiddetli semptomlar ya da görme kaybı olan hastalarda değerlendirme ve intravenöz steroidlerle tedavi için acilen yatış gereklidir. Basit semptomları olan hastalar oral prednizon tedavisi ile taburcu olabilir ancak 3 gün içinde biyopsi ve yakın izlem ayarlanmalıdır.