Boğulmak
‘Şimdi kendine sor’
Luc Besson
Hatırlamanıza
…kayıp yolu biliyorsun, içindeki yaşayayazanları da. Her yıl bir kez geçerim buradan, bilemiyorum, bana uyan bir şeyler var. Artık gitme zamanı, el salla bak uğurlamaya geliyorlar bizi hahahaha. Yolu ne kadar kısalttığımızı tahmin bile edemezsin.
Otostop-4
Derler ve deniz kenarındaki Kafe 4/2’ye giderler. Gökkuşağı ile zenginleşmiş gökyüzü ve diğerleri. Konuşmalar başlar.
- Sürücü: Ne zamandır tatil yapmıyordum der ve ekler. Neyin peşindesin yolcu. Yolcunun elinde kağıtlar var. Gökyüzüne bakıp notlar almakta, bir yandan da yolda yürüyenleri gözlemlemektedir.
- Yolcu: Gökkuşağını oluşturan renkler ile sokakta yürüyen elbiseleri eşleştirmeye çalışıyorum. Ama hep dört renk eksik çıkıyor.
- Sürücü: Mor tişörtlüyü görmedin herhalde, boğulmaktan kurtarılan. Sudan çıktı ve voleybol oynadı.
| Solunum sıkıntısı olmadan suya batıp çıkmaya sudan kurtarılma denir, boğulma değil |
- Yolcu: Gördüm. Bir anda Guantanamo kampını ve şimdiki cumhuriyetçilerin desteklediği Trump’un vaatlerini hatırladım. ‘Waterboarding-kuru boğulma’ geri mi dönüyor dersin. Hani şu yüzü ıslak havlu ile kapatma olayı. Hipoksik ensefalopati kapıda desene.
- Sürücü: Bilmiyorum, seni yanlış yönlendirmek istemem. Bir kahve daha alıcam, ister misin. İstemiyorsun demek. Tamam, elbise-gökkuşağı derlemene devam et sen.
| Kuru boğulma laringospazm sonucu görülen asfiksi halidir |
Gökkuşağının tamamlanması için gereken üç renk deniz kenarında gözükmemekte, bu yolcunun tadını fena halde kaçırmakta. Sürücünün kahvesi gelir ve konuşmalar sürer.
- Sürücü: Oturduğun yerden sonuçlara ulaşmaya çalışırsan daha çok beklersin. Eksik renklerden ikisini daha kurtardılar ama bu sefer boğulanlar var karşında.
| Fatal olmayan boğulma hipoksi, pulmoner ödem, ARDS, disritmi ve hipotermi ile sonuçlanabilir. Elektrolit bozukluğu ve servikal yaralanma (kişi sığ suya atlamadıysa) genellikle beklenmez |
Renkler, mor ve turuncu elbiselerin kurtarılması ile, tamamlanmak üzere. Ancak halen bir renk eksik. Kırmızı elbiseyi bulmak için ikili kumsalda yürümeye başlar.
- Sürücü: Gözlemlemek düşündüğünden de önemlidir. Bak şimdi ne hatırladım. Tüple dalardık küçükken, bizimkiler Aygaz tüpüydü ama. Çocukken gazla dolu tüplere sarılıp göle atlardık. Ne günlerdi.
| Derine dalışlarda en sık ölüm nedeni pulmoner barotravmadır, köpekbalığı saldırısı ikinci sırada |
- Yolcu: Sekiz arkadaşım boğularak öldü diyordun.
- Sürücü: Gerçekten eğleniyorduk, bedeli ağır oldu. Hepsi Aygaz tüplerine sarılıp atlamazdı. İpragaz, Milangaz, Deringaz, Azgaz…
- Yolcu: Tamam, tamam yeter. Bilgilendirdiğin için teşekkürler. Seni rahatlatmak için söylemiyorum ama oksijenle dolu tüplerle dalmak da risk içerir.
| Alveollerden kapillere sızan hava kabarcıkları arteriyel dolaşıma katılır, kişiyi pulmoner emboli, miyokard enfarktüsü veya inmeye sürükler. Patent foramen ovale ve septal defekt hava embolisine yatkın kılar |
- Sürücü: İşte kırmızı elbiseli, bulduk onu, nesi var, çevresine insanlar toplanmış.
- Yolcu: Burada derinlik 25 metreyi geçmez, muhtemel dekompresyon hastalığı kıskacında. Bilinci açık, ciltte yaygın hiperemi. Bak 112 tedaviye başladı bile.
| Hızla yüzeye çıkan dekompresyon hastalığından yakınır, bilinç kaybı beklenmez, üst ekstremite ağrıları, kaşıntı, eritem ve kutis marmorata klinik verir. Hidrasyon, 100% oksijen, sol lateral dekübit pozisyonu tedavide etkindir |
- Sürücü: Gökkuşağı-elbise renkleri derlemen tamamlandığına göre var mı başka sözün.
- Yolcu: Daha derin denizler daha büyük sorunlar içindir, işte bu kadar.
| Nitrojen narkozu>30 metre derine dalanda görülmekte, motor becerilerde azalma bilinç kaybı ile sonuçlanmakta |
Mavi
Mevsimlerden kaçamayız dostlarım. Kuru, ıslak boğulma, dekompresyon hastalığı ve nitrojen narkozu güzel yaz günlerinin vazgeçilmeyenleri olur. Renkler derinlerde kaybolmasın.
Batık
Schmidt AC, Sempsrott JR, Hawkins SC, şişedeki el yazması. Wilderness Medical Society Practice Guidelines for the Prevention and Treatment of Drowning. Wilderness Environ Med 2016;27:236-51.
Not: Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor bir araya gelir, gökkuşağı oluşur.
Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa
