Prosedural Sedasyon ve Analjezi

Bilinçli Sedasyon

Tanı veya tedavi için, bir medikal işlem uygulanırken hastanın tepkisini ve hatırlamasını olabildiğince azaltmak amacıyla kardiorespiratuar
fonksiyonu etkilemeden sedatif ve dissosiyatif anesteziklerle uyanıklık durumunun azaltılması ve ağrının kontrol altına alınmasıdır.
 

 

•  İstediğiniz sedasyon derecesini uygun bir şekilde belirleyin,
•  Tam bir fizik muayene yapın ve olası çıkabilecek riskleri düşünün(zor havayolu),
• Kurtarıcı ekipmana(balon-maske,entübasyon tüpü, defibrilatör, antidotlar) ve monitöre sahip olun,
• Sedasyondan önce analjezi uygulayın,
• İstenilen sedasyon düzeyine gelene kadar ilacı yavaş yavaş verin,
• Hastanın bilinci açılana kadar hastayı monitörize edin ve gözleyin.     

Düşük Sedasyon:

Lomber ponksiyon,  basit kırık reduksiyon ,abse insizyon ve drenajı
Midazolam (0,1mg/kg IV) :Kısa etkili benzodiazepin, analjezik etkisi yok, bazen eksitasyon yapabilir, antidotu flumazenil(başlangıç dozu 0,2 mg)
Fentanil (1.5 micrograms/kg IV): Güçlü kısa etkili bir opioddir.  Analjezik ve sedatif etkileri vardır.Fazla ve hızlı puşe de rijit göğüs sendromu nadir görülen bir komplikasyonudur ve opioid antagonisti naloksona yanıt vermez, entübasyon gerekebilir.
 Düşük doz Ketamine     

Orta Sedasyon

Omuz çıkığı, toraks tüpü takılması, senkronize kardioversion
Propofol (1 mg/kg IV ihtiyaç halinde 3 dk bir 0,5mg/kg ıv verilebilir) Ani solunum depresyonu ve apne yapabilir.Negatif inotrop ve vazodilatasyon  hipotansiyona neden olur.Yumurta alerjisi olanlarda kullanılmamalıdır.Analjezik etkisi yoktur.Kafa içi basıncını azaltır.
Etomidat (0,15 mg/kg IV): Hızlı başlangıçlı kısa etkilidir. Kardiovasküler hemodinamiyi iyi korur. Miyoklonik kasılmalara neden olabilir.
Ketamine (1 mg/kg IV);:Kuvvetli analjezik etkiye sahiptir. Kan ve bos basıncını artırır.Hastanın bılincinin olmadığı fakat uyanık gözüktüğü disosiyatif anestezi yapar.Cinsel içerikli rüyalar görülebilir. Sedasyondan cıkış etkisini azaltmak için benzodiazepin verilebilir.
Fentanil ve Midazolam

Derin Sedasyon

Kalça çıkığı

•       Orta sedasyondaki ilaçların titre edilerek verilen daha yüksek dozları
• Yapılan bir çok çalışmada  PSA da hayatı tehdit eden durumlar %1 den az rapor edilmiştir.
• Yakın zamanda yemek yenmesi kontrendike olmamakla birlikte  aspirasyon riski ,sedasyon derinliği ile ilişkili olarak  artar(>3 açlığı olanlarda risk minimal)!!!

Yaşlılarda daha düşük doz kullanılmasına dikkat edilmelidir!!!
Bir Acil Tıp doktoru PSA uygularken tüm riskleri gözden geçirmeli, önlemini almalı  ve çok alert olmalıdır!!!
 

1. Tintinalli Emergency Medicine
2. Rosen’s Emergency Medicine
3. Procedural Sedation and Analgesia in the Emergency Department: What Are the Risks?  Emerg Med Clin N Am 23 (2005) 551–572