Ketoasidoz Nedenleri

‘Ancak üç gün sağda solda dolaştıktan sonra bir yol bulup çıkmış bu ıssız yerden’

Çeşmedeki Kaz Çobanı

A: Geçenlerde amuda kalktım ve dünyaya baktım.
B: Neler gördün.
A: Aynılığı, bir şey değişmedi.
B: Belki kan şekerin yüksekti amudayken, olamaz mı.
A: Ketoasidoz nedir bilirim ben.
B: Ne kadarını biliyorsun.
Diyabetik Ketoasidoz

• İnsülin depoda biter, trigliserid ve aminoasitler glukozun yerine geçer. Yağ asitleri kanda artar, kan vıcık vıcık. Glukagon da boş durmaz, serbest yağ asitlerini ketona çevirir. Şekerli idrar su çeker, vücudun suyu ve elektrolitleri elinden alınır.
• Diyabetik ketoasidoza EKG çekmezsen ST eleve miyokard enfarktüsü kaçar. Tedavi edilebilir bir neden daha sulara gömüldü.
• İlaç uyumsuz kullanımı, enfeksiyon, tıkalı koroner, travma veya herhangi bir stresör hastalığı tetikler.
• Sıvı, sıvı, sını, vısı, svsı, sın, ıvısı vsıı, ıssıvı…. esas tedavisi olur.
• Yerim diriman yasası: Tedavinin güzelliğini anyon gap ve arteriyel pH normalleşmesi ile ölç, kan şekeri sayısı ile değil.
• Sen insülin verdikçe potasyum düşer. Diyabetik ketoasidozda kardiyak arrestin en sık nedeni hipopatasemi (patatez potasyumca zengindir) olur. Ketçapa uzanırken mayonezi düşürdün.
• K > 5 ise rahat ol, 3-3.5’ta tedavi sıvına K koyuver, < 3.3 ise ilk önce potasyum ver, sonra insülinle.
• İnsülin bolusu gerilerde kaldı efem, 0.1 unite/kg/saat titrasyonu uygun olacak.

Alkolik Ketoasidoz

• Alkolik hastamız, çakırkeyifliği çoktan geride bırakmış. Bulantı, kusma, epigastrik ağrısı hemen yanında. Anyon gap asidozlu fakat serum pH ve keton düzeyi normal. Düşünelim.
• Alkolik ketoasidozda köşe taşı bulgusu anyon gaplı asidozdur. pH genellikle normal olup bulanıp kusmaya bağlı karışık tip asit/baz bozuklukları görülebilir. Laboratuvar asetoasetatı ölçer ki vücut tarafından üretilen esas keton beta-hidroksi-bütirattır. Bu durum yanlış negatif keton testi olarak klinisyenin retinasına düşer.
• İçiyor, yemiyor, açlık ketozu darbesini vuruyor.
• Alkol, glukoneogenezi inhibe eder, vücut şeker depoları boşalır. Sabaha karşı cebinde gofretle gelenler karşına çıkar.
• Karın ağrısı, bulantı, kusma, dehidratasyon ve algı burkulması yapar.
• Anyon açığı tedaviye dirençli ise akla metanol veya etilen glikol tüketimi gelsin.
• Tedavisi tiamin, dekstroz (gofret değil), sıvı ve elektrolit yerine koyma olur.
• Hiperosmolar nonketotik sendrom bize darılır kaptanlar, bir iki cümle ister. Diğer iki hastalığa göre daha yüksek kan şekeri ile seyreder, serum osmolaritesi artmış olup keton ortalıkta yoktur. Yavaş ilerler, yalnız yaşayan diyabetik ileri yaşların hastalığıdır. Bu grup su içmeyi unutur veya istemez. Günler içinde koma tablosu resmini çizer. Sıvı kaybı perfüzyonu bozar, laktik asidoz şah yapar, kral potasyum düşer. Mortalitesi %15 olur ki sayıca zirvedir.

Omega
Lavoie ME. Management of a patient with diabetic ketoacidosis in the emergency department. Pediatr Emerg Care 2015;31:376-80.
Allison MG, McCurdy MT. Alcoholic metabolic emergencies. EMCNA 2014;32:293-301.

Dr Çağdaş Can, Merkezefendi Devlet Hastanesi, Acil Tıp, Manisa